Εσείς έχετε δοκιμάσει κατσικίσιο γάλα; Τα τελευταία χρόνια το αγελαδινό γάλα, που έχει μεγαλώσει δεκάδες γενιές, δέχεται δριμεία κριτική. Ακραίοι επικριτές του πιστεύουν ότι δεν έχει να προσφέρει απολύτως τίποτα στη καθημερινή διατροφή του ανθρώπου. Παράλληλα, υπάρχουν υπόνοιες πως ο οργανισμός δεν μπορεί να το επεξεργαστεί σωστά.
Κάπως έτσι, η κοινή γνώμη έχει στραφεί στην αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων. Οι πωλήσεις στα γάλατα φυτικής προέλευσης έχουν εκτοξευτεί, ενώ και μία ακόμα επιλογή φαίνεται πως κερδίζει έδαφος. Αυτή δεν είναι άλλη από το κατσικίσιο γάλα.
Είναι πιο θρεπτικό το κατσικίσιο από το αγελαδινό γάλα;
Θα λέγαμε πως οι διαφορές μεταξύ αγελαδινού και κατσικίσιου γάλακτος κρίνονται στις λεπτομέρειες. Σε ό,τι αφορά την ενέργεια, την περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη και λιπαρά, ασβέστιο, φώσφορο και σίδηρο θα έλεγε κανείς πως η θρεπτική αξία είναι σχεδόν ίδια. Ακόμη και η περιεκτικότητα σε λακτόζη είναι πανομοιότυπη. Ναι μεν λίγο χαμηλότερη στο κατσικίσιο, έναντι του αγελαδινού γάλακτος, όμως όχι τόσο λιγότερη ώστε να θεωρηθεί κατάλληλο για άτομα με δυσανεξία στη λακτόζη δε.
Γιατί όμως γίνεται τόσος ντόρος για το κατσικίσιο γάλα; Τι είναι εκείνο που το κάνει να διαφέρει;
- Είναι πλουσιότερο από το αγελαδινό σε βιταμίνη Α, νιασίνη (βιταμίνη Β3) και κάλιο. Όμως την ίδια στιγμή είναι φτωχότερο σε φολικό οξύ, βιταμίνη Β12 και σελήνιο.
- Αποτελείται από μικρότερα “σφαιρίδια” λιπαρών οξέων, γι αυτό και θεωρείται πως ομογενοποιείται μόνο του. Η ομογενοποίηση είναι ένα από τα στάδια επεξεργασίας του γάλακτος, προκειμένου να γίνει πιο ομοιόμορφο.
- Περιέχει λιπαρά μεσαία αλύσου(MCT), τα οποία θεωρούνται πιο εύπεπτα. Με απλά λόγια, οι αλυσίδες των λιπαρών είναι μετρίου μεγέθους. Έτσι το σώμα τις διαχειρίζεται πιο εύκολα σε περιπτώσεις δυσαπορρόφησης λιπαρών ή άλλων παθήσεων.
- Έχει χαμηλότερη περιεκτικότητα στο είδος της πρωτεΐνης (αs-1 καζεΐνη), που σχετίζεται με την αλλεργία στο αγελαδινό γάλα. Βέβαια, όπως αναφέρθηκε τα γραμμάρια πρωτεΐνών στα δύο είδη γάλακτος είναι τελικά συγκρίσιμα, διότι το κατσικίσιο είναι καλύτερη πηγή άλλων μορφών καζεΐνης (β καζεΐνη).
Η σύγκριση αφορά 100mL, δηλαδή περίπου μισό ποτήρι, γάλακτος:
| Αγελαδινό | Κατσικίσιο | |
| Ενέργεια (kcal) | 64 | 69 |
| Υδατάνθρακες(g) | 4.7 | 4.5 |
| Πρωτεΐνη (g) | 3.3 | 3.6 |
| Λιπαρά (g) | 3.7 | 4.1 |
| Ασβέστιο (mg) | 119 | 134 |
| Φώσφορο(mg) | 93 | 111 |
| Κάλιο (mg) | 151 | 204 |
| Σίδηρος (mg) | 0.05 | 0.05 |
Προτείνεται η κατανάλωση αγελαδινού γάλακτος σε βρέφη και παιδιά;
Η κατανάλωση κατσικίσιου γάλακτος δεν προτείνεται σε βρέφη και παιδιά ηλικίας 1 έως 3 ετών. Κυρίως λόγω της οριακά μεγαλύτερης περιεκτικότητας αυτού σε πρωτεΐνη και ιώδιο. Στη χώρα μας βέβαια, παραδοσιακά κάτι τέτοιο όχι μόνο δεν βρίσκει έδαφος, καθώς πολλές γενιές Ελληνόπουλων έχουν μεγαλώσει με κατσικίσιο γάλα. Κάπως έτσι η παράδοση, συχνά ξεπερνά την επιστήμη! Ακολουθώντας βέβαια τις σύγχρονες συμβουλές των επιστημόνων, το αγελαδινό γάλα θεωρείται καλύτερη πηγή θρεπτικών συστατικών στα παιδιά.
Έχει κάποιο όφελος η κατανάλωση αγελαδινού γάλακτος;
Παρά τις μικρές διαφορές μεταξύ κατσικίσιου και αγελαδινού γάλακτος, δεν υπάρχουν ουσιαστικά πλεονεκτήματα του πρώτου στην υγεία. Η κατανάλωσή του δεν προτείνεται από τους ειδικούς, σε παιδιά ή ενήλικες με αλλεργία στο αγελαδινό γάλα. Επιπλέον, σύμφωνα με επιστημονικές αναφορές, δεν φαίνεται το κατσικίσιο γάλα να είναι περισσότερο εύπεπτο από το αγελαδινό. Θυμηθείτε ακόμη, πως δεν θα βρείτε κάποια “χαμηλή σε λιπαρά” εκδοχή του!
Συμπερασματικά, η μόνη περίπτωση που θα πρότεινε κανείς το εναλλακτικό αυτό γάλα είναι η προτίμηση στη γεύση. Γιατί το γάλα παραμένει μία πολύτιμη πηγή θρεπτικών συστατικών για τον ανθρώπινο οργανισμό.
Ήβη Παπαϊωάννου, RDN, MS, MBA Διαιτολόγος, Διατροφολόγος Μέλος της Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτολογίας, ΗΠΑ [email protected]
Βιβλιογραφία Milan AM, Hodgkinson AJ, Mitchell SM, et al. Digestive Responses to Fortified Cow or Goat Dairy Drinks: A Randomised Controlled Trial.Nutrients. 2018;10(10):1492. Published 2018 Oct 12. Stergiadis Set al. Comparative Nutrient Profiling of Retail Goat and Cow Milk.Nutrients. 2019 Sep 24;11(10). pii: E2282. Turck D. Cow's milk and goat's milk. World Rev Nutr Diet. 2013;108:56-62.
