Πάνω από το 1/3 των ενηλίκων και πάνω από το 1/2 των ηλικιωμένων, έχουν υπέρταση στην Ελλάδα . Το 40% των υπερτασικών ατόμων είναι αδιάγνωστοι και μόνο το 20% έχουν επιτύχει καλή ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης με φαρμακευτική θεραπεία. Την ίδια στιγμή εκτιμάται ότι στην Ευρώπη περίπου το 50% των θανάτων σε άνδρες και γυναίκες, αποδίδεται στα καρδιαγγειακά νοσήματα.
Τα παραπάνω στοιχεία περιλαμβάνονται σε εγκύκλιο του αναπληρωτή γενικού γραμματέα Σταμάτη Βαρδαρού με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για την Υπέρταση 17 Μαΐου 2017, (World Hypertension Day) με θέμα: «Γνωρίζετε εάν έχετε Υπέρταση; Μετρήστε την πίεσή σας» (Know Your Blood Pressure).
Στόχος της φετινής εκστρατείας ενημέρωσης, είναι να προβάλει το πόσο σημαντικό είναι να γνωρίζουν όλοι στον γενικό πληθυσμό, εάν πάσχουν από Αρτηριακή Υπέρταση. Σύμφωνα με τους ειδικούς, η αρτηριακή πίεση πρέπει να είναι μικρότερη από 140/90 mmHg για τον γενικό πληθυσμό και τους υπερτασικούς χωρίς επιπλοκές, ενώ για τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη ή χρόνια νεφρική νόσο, θα πρέπει να είναι μικρότερη από 130/80 mmHg.
Η αρτηριακή υπέρταση αποτελεί μια «σιωπηλή» νόσο, καθώς δεν παρουσιάζει σαφή συμπτώματα, ενώ διαχωρίζεται σε δύο τύπους την ιδιοπαθή και την δευτεροπαθή υπέρταση, με βάση τους παράγοντες που την προκαλούν. Η ιδιοπαθής υπέρταση είναι ο πιο κοινός τύπος, ωστόσο οι αιτίες της είναι άγνωστες. Οι αιτίες της δευτεροπαθούς υπέρτασης, είναι η νεφρική βλάβη, παθολογικές καταστάσεις των επινεφριδίων, το σύνδρομο άπνοιας, η δυσλειτουργία του θυρεοειδούς αδένα, η υπέρταση της κύησης, τα φάρμακα, αγγειακά και νευρογενή αίτια, κ.λ.π.
Αποτελεί επίσης μια κληρονομική ασθένεια που είναι δυνατόν να μεταβιβαστεί στα παιδιά από γονείς που πάσχουν από υπέρταση ή έχουν οικογενειακό ιστορικό σακχαρώδη διαβήτη, παχυσαρκίας, καπνίσματος, έλλειψης άσκησης, υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ, λήψης από του στόματος αντισυλληπτικών χαπιών, κ.α.
Η αρτηριακή υπέρταση παραμένει ο κύριος τροποποιήσιμος παράγοντας κινδύνου για την αποφυγή νόσου ή θανάτου διεθνώς. Αποτελεί την πρώτη αιτία για εκδήλωση νόσου στις αναπτυγμένες χώρες και την πρώτη αιτία καρδιαγγειακού νοσήματος. Ειδικότερα, θεωρείται ως ο ισχυρότερος παράγοντας κινδύνου για εγκεφαλικό επεισόδιο και ένας από τους ισχυρότερους για την εμφάνιση στεφανιαίας νόσου, εμφράγματος και καρδιακής ανεπάρκειας.
Η αρτηριακή υπέρταση είναι εύκολο να διαγνωστεί και υπάρχουν διάφορα μέσα για να μειωθεί χωρίς φάρμακα αλλά και καλά μελετημένα και δραστικά φάρμακα ώστε να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά και να προληφθούν οι επιπλοκές της.
Η υγιεινή διατροφή με πολλά φρούτα, λαχανικά και γαλακτοκομικά χωρίς πολλά λίπη, η μείωση στην κατανάλωση του αλατιού στο φαγητό, η τακτική σωματική άσκηση (π.χ. γρήγορα βάδισμα για τουλάχιστον μισή ώρα τις περισσότερες μέρες της εβδομάδας), η διατήρηση κανονικού σωματικού βάρους, η αποφυγή υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ και η διακοπή του καπνίσματος, είναι παράγοντες που μπορούν να συμβάλλουν στην αποτελεσματική μείωση της αρτηριακής πίεσης αλλά και να προλάβουν ή να καθυστερήσουν την εμφάνιση της αρτηριακής υπέρτασης.
Σήμερα υπάρχουν διάφορες επιλογές για την φαρμακευτική θεραπεία της νόσου, η οποία εξασφαλίζει αποτελεσματική προστασία από τα καρδιαγγειακά επεισόδια χωρίς ανεπιθύμητες ενέργειες. Για να επιτευχθεί άριστη ρύθμιση της πίεσης, συχνά χρειάζεται συνδυασμός 2 ή περισσότερων φαρμάκων. Η θεραπεία επιλέγεται για κάθε περίπτωση ξεχωριστά, ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κάθε ασθενή.
Η θεραπεία είναι καθημερινή (συνήθως μόνο πρωινή, ή λιγότερο συχνά 2 ή σπάνια 3 φορές την ημέρα) και όχι περιστασιακή ή μεταβαλλόμενη ανάλογα με τις τιμές της πίεσης που βρίσκει ο ασθενής στο σπίτι. Η μακροχρόνια επίτευξη άριστης ρύθμισης της αρτηριακής πίεσης, μειώνει σημαντικά τον καρδιαγγειακό κίνδυνο.
