Αλάτι: 7 τρόποι να το μειώσουμε

αλάτι διατροφή
12-02-2022
Το αλάτι κάνει το φαγητό μας νόστιμο. Και πολλές φορές το παρακάνουμε. Είναι δύσκολο να γνωρίζουμε ακριβώς πόσο αλάτι τρώμε καθημερινά. Κι αυτό γιατί… εκτός από εκείνο που προσθέτουμε στην κατσαρόλα και στο πιάτο μας, καταναλώνουμε πολύ και από τα ίδια τα τρόφιμα. Έτσι πέφτουμε στην παγίδα να τρώμε παραπάνω από όσο πρέπει.

Για να επιτύχει η οποιαδήποτε προσπάθεια, η μείωση πρέπει να γίνει με τρόπο που δεν θα αλλοιώσει τη γεύση του φαγητού. Η διαιτολόγος Dr. Julia Zaumpano, από το Τμήμα Γαστρεντερολογίας, Ηπατολογίας & Διατροφής της Cleveland Clinic, στο Οχάιο, έχει μερικές συμβουλές που μπορεί να μας βοηθήσουν.

1. Μάθετε πόσο αλάτι καταναλώνετε

Η πρώτη κίνηση για να μειώσετε το αλάτι, είναι να ξέρετε πόσο τρώτε. Η ιδανική ημερήσια κατανάλωση για τους υγιείς ανθρώπους είναι τα 6 γραμμάρια την ημέρα. Αντιστοιχούν σε 1 κουταλάκι του γλυκού επιτραπέζιο αλάτι ή 2.400 mg νάτριο. Στην ποσότητα αυτή συμπεριλαμβάνεται και το φυσικό αλάτι (δηλαδή το νάτριο) των τροφίμων.

Στην πραγματικότητα, όμως, οι περισσότεροι ενήλικες τρώνε περίπου την… τετραπλάσια, σύμφωνα με παλαιότερες  έρευνες του Πανεπιστημίου Κρήτης.

2. Μειώστε τις πιο αλμυρές τροφές

Μερικά τρόφιμα περιέχουν ήδη πάρα πολύ. Προσπαθήστε να τα καταναλώνετε σποραδικά ή να προτιμάτε τις ανάλατες ή με μειωμένο αλάτι εκδοχές τους. Στα τρόφιμα με πολύ αλάτι συμπεριλαμβάνονται:

  • Φαγητό σε κονσέρβα (π.χ. σούπες)
  • Σνακ τύπου πατατάκια, γαριδάκια, ποπ κορν
  • Έτοιμες σος (π.χ. σόγιας, τεριγιάκι)
  • Κατεψυγμένα γεύματα
  • Πίκλες και ελιές
  • Επεξεργασμένα σνακ (π.χ. αλατισμένοι ξηροί καρποί, κράκερ, έτοιμα μίγματα ξηρών καρπών και αποξηραμένων φρούτων κ.λπ.)
  • Παστά τρόφιμα και αλλαντικά

3. Να μαγειρεύετε στο σπίτι

Μειώστε τα έτοιμα φαγητά του εμπορίου (φρέσκα ή κατεψυγμένα) και προσπαθήστε να τρώτε ό,τι μαγειρεύετε εσείς. Είναι ο καλύτερος τρόπος για να έχετε υπό έλεγχο την ποσότητα του άλατος που καταναλώνετε.

Ιδανικά όμως πρέπει να φτιάχνετε μόνοι σας και το ψωμί που τρώτε. Στην ελληνική διατροφή το 40% της ημερήσιας πρόσληψης άλατος προέρχεται από το ψωμί του εμπορίου, σύμφωνα με τις έρευνες του Πανεπιστημίου Κρήτης. Εάν δεν μπορείτε να φτιάξετε ψωμί, δοκιμάστε ψωμί του εμπορίου με μειωμένο ή καθόλου αλάτι.

4. Αρχίστε τις περικοπές σε αλάτι αστο μαγείρεμα και στο σερβίρισμα

Για να μειώσετε το αλάτι στο φαγητό σας, πάψτε κατ’ αρχάς να χρησιμοποιείτε ως… μεζούρα τα δάκτυλά σας. Μία «τσιμπιά» αλάτι δεν σημαίνει απολύτως τίποτα σε ποσότητα. Μετρήστε πρώτα τις «τσιμπιές» που βάζετε στο φαγητό σας με ένα κουτάλι και ύστερα αρχίστε να τις περιορίζετε.

Καλό είναι να αρχίσετε τις μειώσεις από φαγητά που περιέχουν πολλά μπαχαρικά ή πολλά συστατικά. Στόχος σας είναι να «καλυφθεί» το μειωμένο αλάτι έως ότου συνηθίσετε τις νέες γεύσεις.

Αν βάζετε πολύ αλάτι στο φαγητό όταν μαγειρεύετε ή/και στο πιάτο σας, μειώστε το πρώτα κατά το ένα τέταρτο. Όταν το συνηθίσετε, μειώστε το στο μισό. «Δεν είναι εύκολο να κοπεί το αλάτι «μαχαίρι», ιδίως όταν κάποιος τρώει πολύ», λέει η Dr. Zumpano. «Θα μοιάζει εντελώς άνοστο το φαγητό χωρίς καθόλου αλάτι».

Εφαρμόστε την ίδια τεχνική για να μειώσετε την πρόσθετη ποσότητα άλατος που βάζετε στο πιάτο σας.

5. Προσθέστε μυρωδικά και μπαχαρικά που αντικακαθιστούν το αλάτι

Για να ενισχύσετε τη γεύση του φαγητού σας όταν αρχίσετε να το μειώνετε, αυξήστε τα μυρωδικά, τα μπαχαρικά και τα λαχανικά με έντονη μυρωδιά που βάζετε στο φαγητό και προσθέστε νέα. Δοκιμάστε μεταξύ άλλων:

  • Σκόρδο
  • Κρεμμύδι και φρέσκο κρεμμυδάκι
  • Βασιλικό
  • Ρίγανη
  • Μαϊντανό
  • Δεντρολίβανο
  • Πιπερόριζα (τζίντζερ)
  • Κουρκουμά
  • Καυτερές πιπεριές
  • Λεμόνι

6. Να τρώτε τρόφιμα πλούσια σε κάλιο

Το κάλιο είναι ένα ιχνοστοιχείο που διεγείρει την αποβολή άλατος από τον οργανισμό και μειώνει την αρτηριακή πίεση, αντί να την αυξάνει. Φροντίστε λοιπόν να προσθέσετε στην ημερήσια διατροφή σας τρόφιμα όπως:

  • Αβοκάντο
  • Μπανάνες
  • Μανιτάρια
  • Αρακά
  • Πατάτες
  • Σπανάκι
  • Τομάτες
  • Πορτοκάλια

7. Προσέξτε τι παραγγέλνετε

Η καλύτερη επιλογή σας είναι να κάνετε ειδικές παραγγελίες, δηλαδή να ζητάτε:

  • Να μην προστεθεί αλάτι στο μαγείρεμα ή μετά από αυτό
  • Να σερβιριστούν ξεχωριστά από το φαγητό οι σος και τα ντρέσινγκ, ώστε να φάτε λογική ποσότητα
  • Να περιέχει το φαγητό σας ως συνοδευτικό ανάλατα λαχανικά στον ατμό, ψητές πατάτες ή ωμά λαχανικά

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ:
Αλάτι: Πότε και πόσο πρέπει να προσθέτετε στο φαγητό