Συγκεκριμένα, η θλίψη για την απώλεια του συντρόφου έχει συνδεθεί με αλλαγές στις βιολογικές διεργασίες που σχετίζονται με τη νόσο του Αλτσχάιμερ, ενώ η ανεργία και το άγχος για τα οικονομικά έχουν συνδεθεί με διαφορές στη δομή του εγκεφάλου.

Αυτά είναι τα κύρια συμπεράσματα μελέτης που πραγματοποιήθηκε από το Ινστιτούτο Παγκόσμιας Υγείας της Βαρκελώνης (ISGlobal) και το Κέντρο Ερευνών Εγκεφάλου Barcelonaβeta (BBRC). Τα ευρήματα υπογραμμίζουν τις διαφορές στην αντίδραση του εγκεφάλου σε αγχωτικά γεγονότα ανάλογα με το φύλο και το μορφωτικό επίπεδο.

Στη μελέτη συμμετείχαν 1.200 άτομα χωρίς γνωστική δυσλειτουργία, τα περισσότερα από τα οποία είχαν οικογενειακό ιστορικό νόσου Αλτσχάιμερ.

Χρησιμοποιώντας μαγνητική τομογραφία, οι ερευνητές μελέτησαν τις διαφορές στον όγκο της φαιάς ουσίας στον εγκέφαλο και ανέλυσαν τους βιοδείκτες της νόσου του Αλτσχάιμερ στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό, όπως η β-αμυλοειδής πρωτεΐνη.

Η επίδραση του πένθους και των οικονομικών στον εγκέφαλο

Στη νόσο του Αλτσχάιμερ, αλλαγές στον εγκέφαλο -όπως μεταβολές στα επίπεδα ορισμένων πρωτεϊνών- μπορούν να εμφανιστούν χρόνια πριν από την εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων.

Για παράδειγμα, παρατηρείται χαμηλότερη αναλογία αμυλοειδούς βήτα 42/40. Αυτή η αναλογία συγκρίνει τις συγκεντρώσεις δύο μορφών της πρωτεΐνης.

Δεδομένου ότι η β-αμυλοειδής 42 είναι πιο πιθανό να δημιουργήσει συσσωματώματα στον εγκέφαλο, η μείωση αυτής της αναλογίας στον εγκεφαλονωτιαίο υγρό συνήθως αντανακλά μεγαλύτερη εναπόθεση β-αμυλοειδούς στον εγκεφαλικό ιστό, καθιστώντας την έναν σημαντικό πρώιμο δείκτη της νόσου του Αλτσχάιμερ. Καταγράφονται επίσης υψηλότερα επίπεδα φωσφορυλιωμένης ταυ, η οποία προκαλεί νευρωνική βλάβη, και νευρογρανίνης, η οποία αυξάνεται όταν χάνονται οι συνδέσεις μεταξύ των νευρώνων.

Ο θάνατος του συντρόφου συσχετίστηκε με αλλαγές σε αυτούς τους βιοδείκτες: χαμηλότερη αναλογία αμυλοειδούς βήτα 42/40 (ένα φαινόμενο που ήταν πιο έντονο στους άνδρες) και υψηλότερα επίπεδα φωσφορυλιωμένης ταυ και νευρογρανίνης (φαινόμενα που ήταν πιο έντονα στις γυναίκες). Όλα αυτά ήταν πιο έντονα σε άτομα με χαμηλότερο επίπεδο εκπαίδευσης.

Αντίθετα, η ανεργία και οι οικονομικές δυσκολίες συσχετίστηκαν με χαμηλότερο όγκο φαιάς ουσίας σε βασικές περιοχές του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνες για τη ρύθμιση των συναισθημάτων και των γνωστικών λειτουργιών. Οι διαφορές μεταξύ των φύλων ήταν επίσης εμφανείς σε αυτά τα ευρήματα: η ανεργία επηρέασε περισσότερο τον εγκέφαλο των ανδρών, ενώ οι οικονομικές δυσκολίες είχαν μεγαλύτερο αντίκτυπο στη δομή του εγκεφάλου των γυναικών.

Η ανισότητα στη νόσο του Αλτσχάιμερ

Προηγούμενη μελέτη της ίδιας ομάδας είχε δείξει ότι η έκθεση σε αγχωτικά γεγονότα στη μέση ηλικία, μπορεί να αυξήσει την ευπάθεια στην νόσο του Αλτσχάιμερ. Ο αντίκτυπος αυτών των γεγονότων ωστόσο, ποικίλλει με βάση παράγοντες, όπως το φύλο και η εκπαίδευση. Οι γυναίκες και τα άτομα με χαμηλότερο επίπεδο εκπαίδευσης, βιώνουν περισσότερα αγχωτικά γεγονότα και η νόσος του Αλτσχάιμερ είναι πιο διαδεδομένη σε αυτές τις ομάδες. Η έρευνα έδειξε ότι διαφορετικές αγχωτικές καταστάσεις επηρεάζουν διαφορετικά τους άνδρες και τις γυναίκες.

«Οι άνδρες φαίνεται να επηρεάζονται περισσότερο από την απώλεια συντρόφου (επηρεάζει τις πρωτεΐνες αμυλοειδούς βήτα) και την ανεργία (μειώνει την φαιά ουσία). Αυτό μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι οι άνδρες τείνουν να έχουν λιγότερες στενές σχέσεις, γεγονός που τούς οδηγεί στην απομόνωση μετά την απώλεια της συντρόφου, και στο ότι η ανεργία τούς στιγματίζει περισσότερο κοινωνικά», εξηγούν οι ερευνητές.

«Από την άλλη πλευρά, οι γυναίκες φαίνεται να είναι πιο ευάλωτες στις οικονομικές δυσκολίες, οι οποίες επηρεάζουν τον όγκο της φαιάς ουσίας. Αυτό μπορεί να σχετίζεται με το γεγονός ότι οι γυναίκες είχαν ιστορικά λιγότερη οικονομική ασφάλεια και ότι τείνουν να αναφέρουν υψηλότερα επίπεδα οικονομικής ανησυχίας, κάτι που επηρεάζει αρνητικά τη συνολική ψυχική τους ευεξία», καταλήγουν.

Τα ευρήματα δημοσιεύονται στην επιστημονική επιθεώρηση Neurology.