Το Αλτσχάιμερ χτυπά ολοένα και περισσότερους ανθρώπους στις ημέρες μας. Τώρα, νέα έρευνα δείχνει πως στο περίπου 10% των πασχόντων με Αλτσχάιμερ εμφανίζονται περίεργες οπτικές διαταραχές. Αυτές σηματοδοτούν σχεδόν πάντα την επικείμενη άφιξη της νόσου.
Οι οπτικές διαταραχές που προαναγγέλλουν το Αλτσχάιμερ
Η κατάσταση αυτή ονομάζεται οπίσθια φλοιώδης ατροφία και περιλαμβάνει την ξαφνική δυσκολία στην εκτέλεση εργασιών που σχετίζονται με την όραση – για παράδειγμα, στη γραφή, στην κρίση αν ένα αντικείμενο κινείται ή είναι ακίνητο ή στο εύκολο μάζεμα ενός αντικειμένου που έπεσε. Καθημερινές εργασίες όπως αυτές, γίνονται δύσκολες παρά το γεγονός ότι η οφθαλμολογική εξέταση ενός ατόμου είναι φυσιολογική.
«Χρειάζεται μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση για την οπίσθια ατροφία, ώστε να μπορεί να επισημαίνεται ως παράγοντας κινδύνου από τους κλινικούς γιατρούς», δήλωσε η συν-επικεφαλής της μελέτης Marianne Chapleau, από το τμήμα νευρολογίας του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Σαν Φρανσίσκο.
«Οι περισσότεροι ασθενείς επισκέπτονται τον οπτομέτρη τους όταν αρχίζουν να εμφανίζουν οφθαλμολογικά συμπτώματα και μπορεί να παραπέμπονται σε οφθαλμίατρο, ο οποίος μπορεί επίσης να μην αναγνωρίζει την οπίσθια ατροφία ως παράγοντα κινδύνου. Χρειαζόμαστε καλύτερα εργαλεία στις κλινικές ρυθμίσεις για να εντοπίζουμε αυτούς τους ασθενείς νωρίς και να τους παρέχουμε θεραπεία».
Για να καθορίσει σε ποιο βαθμό μπορεί η οπίσθια φλοιώδης ατροφία να αποτελέσει προγνωστικό δείκτη για την άνοια, η ομάδα της Chapleau ανέλυσε δεδομένα για περισσότερους από 1.000 ασθενείς σε 36 τοποθεσίες σε 16 χώρες. Η οπίσθια φλοιώδης ατροφία έτεινε να εμφανίζεται σε αρκετά νεαρή ηλικία – 59 ετών, κατά μέσο όρο.
Οι ασθενείς με οπίσθια φλοιώδη ατροφία απέτυχαν να αντιγράψουν με ακρίβεια απλά διαγράμματα, δυσκολεύονταν να εκτιμήσουν τη θέση ενός αντικειμένου ή να αντιληφθούν οπτικά περισσότερα από ένα αντικείμενα ταυτόχρονα, σύμφωνα με τη μελέτη. Οι μαθηματικές και αναγνωστικές δεξιότητες άρχισαν επίσης να φθίνουν.
Τι λένε οι ειδικοί
Στο 94% των περιπτώσεων, τα άτομα που παρουσίασαν ατροφία, συνέχισαν να αναπτύσσουν τη νόσο Αλτσχάιμερ, διαπίστωσαν οι ερευνητές. Το υπόλοιπο 6% ανέπτυξαν άλλες νευροεκφυλιστικές παθήσεις όπως η άνοια με σωμάτια Lewy ή η μετωποκροταφική άνοια.
Οι ερευνητές σημείωσαν ότι η οπίσθια φλοιώδης ατροφία αποτελεί πολύ πιο αξιόπιστο δείκτη πρόγνωσης από συμπτώματα όπως η απώλεια μνήμης: Μόνο το 70% των ατόμων με μειωμένη μνήμη αναπτύσσουν άνοια, είπαν.
Πολλοί άνθρωποι μπορεί να μην παρουσιάζουν κανένα γνωστικό πρόβλημα όταν προσβάλλονται για πρώτη φορά από ατροφία, αλλά η μελέτη διαπίστωσε ότι περίπου τέσσερα χρόνια αργότερα, γίνονται εμφανή ήπια έως μέτρια ελλείμματα στη μνήμη, την εκτελεστική λειτουργία, τη συμπεριφορά και την ομιλία και τη γλώσσα.
Ο Renaud La Joie, από το Τμήμα Νευρολογίας και το Κέντρο Μνήμης και Γήρανσης του πανεπιστημίου και πρώτος συγγραφέας της μελέτης, πιστεύει ότι επειδή η οπίσθια φλοιώδης ατροφία εμφανίζεται συνήθως χρόνια πριν από την άνοια, θα μπορούσε να υποδεικνύει ασθενείς που θα βοηθηθούν από τα πρόσφατα εγκεκριμένα φάρμακα για τη νόσο Αλτσχάιμερ.
Ορισμένα από αυτά τα φάρμακα στοχεύουν την tau, μια πρωτεΐνη που συσσωρεύεται στον εγκέφαλο των ατόμων με νόσο Αλτσχάιμερ.
«Οι ασθενείς με ατροφία έχουν αυξημένη παθολογία tau στα οπίσθια τμήματα του εγκεφάλου, που εμπλέκονται στην επεξεργασία οπτικοχωρικών πληροφοριών, σε σύγκριση με εκείνους που παρουσιάζουν άλλες μορφές της νόσου Αλτσχάιμερ. Αυτό μπορεί να τους καθιστά καταλληλότερους για θεραπείες κατά της tau», εξήγησε.
«Είναι ζωτικής σημασίας οι γιατροί να μάθουν να αναγνωρίζουν το σύνδρομο, ώστε οι ασθενείς να λαμβάνουν τη σωστή διάγνωση, συμβουλευτική και φροντίδα. Από επιστημονικής άποψης, πρέπει πραγματικά να κατανοήσουμε γιατί η νόσος Αλτσχάιμερ στοχεύει ειδικά τις οπτικές και όχι τις μνημονικές περιοχές του εγκεφάλου. Η μελέτη μας διαπίστωσε ότι το 60% των ασθενών ήταν γυναίκες», πρόσθεσε ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Δρ. Gil Rabinovici, διευθυντής του Ερευνητικού Κέντρου για τη νόσο Αλτσχάιμερ του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας.
Τα ευρήματα δημοσιεύθηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση The Lancet Neurology.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ:
Ιογενείς λοιμώξεις: Πώς συνδέονται με το Πάρκινσον και το Αλτσχάιμερ
