Για πολλούς από εμάς, η άνοιξη δεν φέρνει μόνο τον καλό καιρό αλλά και ενοχλητικά συμπτώματα όπως το φτέρνισμα, την καταρροή, το κοκκίνισμα και τσούξιμο των ματιών. Με άλλα λόγια μόλις μπήκαμε στην εποχή των αλλεργιών! Στην πρώτη γραμμή για την αντιμετώπιση των δυσάρεστων συνεπειών των ανοιξιάτικων αλλεργιών βρίσκονται τα αντισταμινικά και τα κορτικοστεροειδή φάρμακα.
Υπάρχουν όμως διατροφικά μυστικά τα οποία θα μπορούσαν να μας κάνουν να αισθανθούμε καλύτερα; Μπορεί να μην υπάρχει μία συγκεκριμένη δίαιτα η οποία να συστήνεται σε ανθρώπους με μη-τροφικές αλλεργίες, παρ’ όλ’ αυτά αρκετοί ερευνητές έχουν μελετήσει την πιθανή ευεργετική δράση ορισμένων τροφών στην μείωση των συμπτωμάτων που προκαλούνται από της αλλεργίες της άνοιξης.
Τα γνωστά ωμέγα- 3 λιπαρά οξέα (ω-3), πέραν των αποδεδειγμένων ευεργετικών δράσεών τους στην πρόληψη και αντιμετώπιση των καρδιαγγειακών νοσημάτων, έχουν και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Οι αντιφλεγμονώδεις αυτές ιδιότητες των πολυακόρεστων ω-3 λιπαρών οξέων (και συγκεκριμένα των EPA και DHA) είναι εκείνες οι οποίες φαίνεται να προστατεύουν από την εμφάνιση αλλεργικής ρινίτιδας, δηλαδή του αλλεργικού μπουκώματος και της καταρροής (1). Επίσης, η έλλειψη ω- 3 έχει συσχετιστεί με έντονα συμπτώματα άσθματος λόγω γύρης (2). Παρ’ ότι η δράση των ω- 3 στη μείωση των αλλεργικών συμπτωμάτων είναι ακόμα υπό μελέτη, διατροφή πλούσια σε ψάρια όπως ο σολομός, ο γαύρος, η ρέγγα και στο σκουμπρί θα μπορούσαν να έχουν ευεργετική επίδραση σε άτομα τα οποία υποφέρουν από αλλεργίες της άνοιξης.
Φρούτα και λαχανικά όπως το μήλο, τα εσπεριδοειδή, τα κεράσια, το πράσινο τσάι, το κρεμμύδι το μπρόκολο και το λάχανο είναι πλούσια σε κουερσετίνη (quercetin). Η κουερσετίνη είναι μία φλαβονοειδής ουσία η οποία ανήκει στην γνωστή για την αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδη της δράση οικογένεια των πολυφαινολών (3). Η κουερσετίνη φαίνεται να δρα εμποδίζοντας τα κύτταρα του αλλεργικού μας μηχανισμού να απελευθερώσουν ισταμίνες, τις χημικές δηλαδή ουσίες οι οποίες προκαλούν την αλλεργική αντίδραση (4). Επιπλέον τα περισσότερα φρούτα και λαχανικά είναι πλούσια σε βιταμίνη C, η οποία επίσης φαίνεται να μειώνει τα επίπεδα ισταμινών (5,6).
Τα προβιοτικά, δηλαδή τα «καλά» μικρόβια που ζουν στο έντερό μας, και τα οποία λαμβάνουμε μέσω του γιαουρτιού, ή του ξινόγαλου, μπορεί να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής ατόμων με αλλεργική ρινίτιδα (7). Σύμφωνα με τους ερευνητές τα προβιοτικά μπορούν να μειώσουν τα συμπτώματα της αλλεργικής ρινίτιδας μέχρι και 90%, αρκεί η ημερήσια κατανάλωση ενός γιαουρτιού πλούσιου σε προβιοτικά (8).
Εμπειρικά η επαρκής πρόσληψη υγρών, βοηθά στην ενυδάτωση της ρινικής κοιλότητας, ενώ τα ζεστά ροφήματα, όπως το τσάι και οι σούπες, θα λέγαμε πως παράγουν «ατμούς» μέσα στο σώμα μας συμβάλλοντας έτσι στην αποσυμφόρηση του μπουκώματος.
Τέλος τα άτομα τα οποία υποφέρουν από το σύνδρομο της στοματικής αλλεργίας, είναι εκείνα τα οποία λόγω της αλλεργίας τους στη γύρη εμφανίζουν στοματική υπερευαισθησία (φαγούρα, πρήξιμο) σε φρούτα και λαχανικά όπως το μήλο, το αχλάδι, τα κεράσια, το πεπόνι, το καρότο, το σέλινο και τα φουντούκια. Τα συμπτώματα αυτά δεν είναι θανατηφόρα, αλλά τα τρόφιμα τα οποία τα προκαλούν θα πρέπει να αποκλειστούν από το διαιτολόγιο του αλλεργικού ατόμου για την αποφυγή ενός επερχόμενου αναφυλακτικού σοκ (9).
Είναι σημαντικό να σημειώσουμε πως οι έρευνες για τις παραπάνω συσχετίσεις βρίσκονται ακόμη σε πρώιμο στάδιο και σε καμία περίπτωση δεν αποτελούν θεραπεία για τις αλλεργίες της άνοιξης και δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την φαρμακευτική αγωγή. Παρ’ όλ’ αυτά μία διατροφή πλούσια σε ψάρια, λαχανικά, γιαούρτι και υγρά μπορεί να συμβάλλει στην βελτίωση της ποιότητας ζωής ατόμων που υποφέρουν από τις αλλεργίες της άνοιξης.
Ήβη Παπαϊωάννου, MS, RDN
Επιστήμων Τροφίμων και Ειδικός Διατροφής
Μέλος της Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτολογίας, ΗΠΑ
Πηγές:
1. Miyake Y, Sasaki S, Tanaka K, Ohya Y, Miyamoto S, Matsunaga I, Yoshida T, Hirota Y, Oda H; Osaka Maternal and Child Health Study Group. Fish and fat intake and prevalence of allergic rhinitis in Japanese females: the Osaka Maternal and Child Health Study. J Am Coll Nutr. 2007 Jun;26(3):279-87.
2. Kitz R, Rose MA, Schubert R, Beermann C, Kaufmann A, Böhles HJ, Schulze J, Zielen S. Omega-3 polyunsaturated fatty acids and bronchial inflammation in grass pollen allergy after allergen challenge. Respir Med. 2010 Dec;104(12):1793-8. doi: 10.1016/j.rmed.2010.06.019. Epub 2010 Jul 15.
3. Chirumbolo S. Quercetin as a potential anti-allergic drug: which perspectives? Iran J Allergy Asthma Immunol. 2011 Jun;10(2):139-40. doi: 010.02/ijaai.139140.
4. Univeristy of Meryland. http://umm.edu/health/medical/altmed/supplement/quercetin. Last accessed 23/3/2014.
5. Clemetson, C.A. (2004). Elevated blood histamine caused by vaccinations and vitamin C deficiency may mimic the shaken baby syndrome. Medical Hypotheses, 62(A], 533-53
6. Moyad MA. Conventional, complementary, and alternative options for seasonal allergies. Urol Nurs. 2008 Jun;28(3):227-8.
7. Singh A, Hacini-Rachinel F, Gosoniu ML, Bourdeau T, Holvoet S, Doucet-Ladeveze R, Beaumont M, Mercenier A, Nutten S. Immune-modulatory effect of probiotic Bifidobacterium lactis NCC2818 in individuals suffering from seasonal allergic rhinitis to grass pollen: an exploratory, randomized, placebo-controlled clinical trial. Eur J Clin Nutr. 2013 Feb;67(2):161-7. doi: 10.1038/ejcn.2012.197. Epub 2013 Jan 9.
8. LiveStrong. Eat to Beat Spring Allergies. http://www.livestrong.com/article/405544-eat-to-beat-spring-allergies/ . Last accessed 23/3/204.
1. Vieths S, Scheurer S, Ballmer-Weber B.. Current understanding of cross-reactivity of food allergens and pollen. Ann N Y Acad Sci. 2002 May;964:47-68.
