Γράφει ο Δημήτρης Π. Μπερτζελέτος, Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, MSc, MΕd – Μέλος Ομάδας Ειδικών Αθλητικής Διατροφής – Μέλος Ομάδας Ειδικών Δημόσιας Υγείας
Στις πολιτικές συζητήσεις το «νέο» εμφανίζεται πάντα ως κάτι ανατρεπτικό. Ως κάτι που αμφισβητεί τα μεγάλα αφηγήματα, τις μεγάλες παραδοσιακές διαιρέσεις όπως Αριστερά έναντι Δεξιάς. Υπάρχει μια κυνικότητα έναντι μεγάλων αφηγημάτων, θεωρώντας ότι υπάρχουν σε ένα νεκρό πλέον παρελθόν που δεν έχει περισσότερα να προσφέρει. Τα αφηγήματα είναι μικρά και εύπεπτα σήμερα. Είναι «πολιτικά σνακ», ρυθμιστικά και πρακτικά. Αυτά ίσως να απασχολούν τους περισσότερους πολίτες ωσάν τα μεγάλα προβλήματα να έχουν λυθεί. Υπάρχουν αναλογίες με τη διατροφή μας εδώ..
Η εποχή των «ευεργετικών και πρακτικών σνακ».
Παρατηρώντας τις δίαιτες που πρότεινα πριν 15 χρόνια και τις δίαιτες που επιμελούμαι σήμερα βλέπω μεγάλες διαφορές όχι τόσο στα κύρια γεύματα (μεσημεριανό), αλλά στα μικρότερα γεύματα, στα σνακ. Η ποικιλία προϊόντων είναι πολύ μεγαλύτερη, τα γούστα ασφαλώς είναι πολλά.
Σήμερα, οι έρευνες στους καταναλωτές δείχνουν ότι ζητούμενο είναι, πέρα από την απόλαυση και την ευεξία, οι ισχυρισμοί υγείας που φέρουν οι τροφές σνακ. Σήμερα, οι νεότεροι κυρίως, καταναλωτές ζητούν υγιεινά σνακ, ελέγχουν ετικέτες για συστατικά και ισχυρισμούς.
Αν προσθέσουμε σε αυτά τους influencers της κοινωνικής δικτύωσης που καθημερινά διαφημίζουν τα «δικά τους σνακ», άλλοτε γνωστά, άλλοτε άγνωστα, άλλοτε αλλόκοτα στο ευρύ κοινό, τότε καταλαβαίνετε ότι η βιομηχανία, η βιοτεχνία και οι κάθε λογής μεταποιητές τροφών δε μένουν να παρακολουθούν, αλλά να καλύπτουν τέτοιες ανάγκες.
Ισχυρισμοί «χωρίς ζάχαρη», «χαμηλή περιεκτικότητα σε σάκχαρα», «χαμηλό σε αλάτι», «υψηλό σε πρωτεΐνες», «protein snack», «υψηλό σε φυτικές ίνες», «περιέχει προβιοτικά», δίνουν και παίρνουν καθημερινά σε μπάρες, μπισκότα, κριτσίνια, κράκερς..
Οι καταναλωτές επιδιώκουν σνακ πρακτικά, που αποθηκεύονται εύκολα, δεν κάνουν τρίμματα, που είναι υγιεινά, ακόμα και φιλικά για το περιβάλλον.
Οι βιομηχανίες είναι έτοιμες και προσανατολίζουν την έρευνα τους διαρκώς σε προϊόντα που συνδυάζουν την υγεία, τη γεύση με την απόλαυση της στιγμής.. Το νομοθετικό τοπίο στην Ευρώπη πιέζει διαρκώς τους παραγωγούς να ανασυνθέτουν συνταγές και συστατικά, ώστε να παρουσιάζουν συμμόρφωση στις ολοένα και πιο αυστηρές αλλαγές στην επισήμανση των τροφίμων.
Nutri–Score και αντεγκλήσεις..
Οι νομοθετικές αλλαγές στην επισήμανση των τροφίμων, οι ιδιαίτερες προτιμήσεις των καταναλωτών, είναι βασικές συνιστώσες για τον προσανατολισμό των βιομηχανιών τροφίμων. Σε αυτά έρχεται να προστεθεί το αμφιλεγόμενο το Nutri-Score, ένα ακόμη σύστημα διατροφικής σήμανσης, που κατατάσσει τα τρόφιμα σε μια κλίμακα 5 χρωμάτων και γραμμάτων (Α: πράσινο και υψηλή διατροφική αξία- έως Ε: σκούρο πορτοκαλί και χαμηλή διατροφική αξία) που είναι ακόμα υπό σχεδιασμό και υπάρχει η πρόθεση να εμφανίζεται στο μπροστινό μέρος της συσκευασίας των τροφίμων-FOP (“Front of Pack”..).
Αυτό το Nutri-Score υπήρχε στόχος να επιβληθεί στα τρόφιμα από το Μάρτη του 2022, όμως λόγω αντιδράσεων και αντιπροτάσεων η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται να παρουσιάσει την πρότασή της για μια κοινή ευρωπαϊκή διατροφική ετικέτα FOP στις αρχές του 2023..
Για κατακλείδα:
Τα μεγάλα αφηγήματα στη διατροφή, της απλής λιτής και όσο το δυνατό λιγότερο βιομηχανοποιημένης διατροφής φρονώ ότι είναι πάντα επίκαιρα. Τα μικρά σνακ όπως διαμορφώνονται μοιάζουν με τη φράση του Γκράμσι που έλεγε «..αποδοκιμάζει κανείς το παρελθόν, για να μην υπολογίσει το καθήκον του παρόντος..».
Τα απλά λιτά σνακ τύπου:
– «1 φρούτο και λίγοι ξηροί καρποί»,
– «ένα ψωμοτύρι»,
– «ψωμί και λίγες ελιές»,
είναι εύκολα, φτηνά, φιλικά για περιβάλλον, μέρος του διαχρονικού μεγάλου αφηγήματος της Μεσογειακής Διατροφής.. Ας τα θυμόμαστε λοιπόν..
