To γάλα «μεγαλώνει γερά παιδιά», είναι το σλόγκαν γνωστής εταιρίας γάλατος. Η φράση αυτή δεν είναι διόλου παραπλανητική, καθώς η θρεπτική αξία του τροφίμου είναι αδιαμφισβήτητη. Ενέργεια, πρωτεΐνες, ασβέστιο, βιταμίνη D και κάλιο, αποτελούν μερικά μόνο από τα θρεπτικά συστατικά που προσφέρει το γάλα. Εάν όμως το καλοσκεφτείτε όλα τα παραπάνω είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη ενός παιδιού, και ιδιαιτέρως για τη δημιουργία γερών οστών.
Διαβάστε περισσότερα για τα διαφορετικά είδη γάλατος εδώ.
Οι επίσημες οδηγίες
Οι οδηγίες που έρχονται από τους Αμερικανούς ειδικούς συνιστούν:
- Σε παιδιά ηλικίας κάτω των 2 ετών την κατανάλωση ολόπαχου γάλατος.
- Σε παιδιά ηλικίας άνω των 2 ετών την κατανάλωση ημίπαχου, ή άπαχου γάλατος.
Οι διαφορές ανάμεσα στο άπαχο γάλα και εκείνο των χαμηλών λιπαρών έγκεινται στην περιεκτικότητα λίπους. Όταν το λίπος αφαιρεθεί από το γάλα μειώνονται οι αποδιδόμενες θερμίδες ανά ποτήρι, αλλά και η βιοδιαθεσιμότητα της βιταμίνης D. Το δίλημμα λοιπόν που αναδεικνύεται είναι εάν οι γονείς είναι καλό να δίνουν άπαχο γάλα στο παιδιά συμβάλλοντας στον καλύτερο έλεγχο του βάρους, ή εάν το ολόπαχο γάλα είναι απαραίτητο για την βέλτιστη απορρόφηση της βιταμίνης D.
Η μια πλευρά: Το βάρος
Έχει υπολογιστεί πως εάν το ολόπαχο γάλα δώσει τη θέση τους σε ημίπαχο (1%), ένα παιδί «γλυτώνει| περίπου 44 με 77 θερμίδες την ημέρα. Επιπλέον, περιορίζεται η κατανάλωση ενέργειας που προέρχεται από το λίπος των τροφών, αλλά και η ημερήσια πρόσληψη χοληστερόλης. Θεωρητικά, κάτι τέτοιο θα σήμαινε όχι απλά καλύτερο του σωματικού βάρους του παιδιού σήμερα, αλλά και προστασία της καρδιάς του στο μέλλον. Οι γονείς όμως θα πρέπει να θυμούνται πως εάν οι περίπου 50 θερμίδες που «διασώζονται» από την παραπάνω αντικατάσταση δίνουν τη θέση τους σε ένα μπισκότο, το τελικό όφελος είναι ανύπαρκτο.
Η άλλη πλευρά: Η βιταμίνη D
Τα τελευταία χρόνια πολύς λόγος έχει γίνει για τα οφέλη της βιταμίνης D, η οποία είναι γνωστή γιατί συμβάλει στην απορρόφηση του δομικού συστατικού των οστών, του ασβεστίου. Η βιταμίνη αυτή είναι διαθέσιμη στο σώμα όταν βρεθεί σε λιπαρό περιβάλλον, όπως εκείνο του ολόπαχου γάλατος. Έχει βρεθεί πως προκειμένου ένα παιδί που καταναλώνει άπαχο γάλα να διατηρεί τα επίπεδα βιταμίνης D στο αίμα του σε φυσιολογικά επίπεδα, θα πρέπει να καταναλώσει υπερδιπλάσια ποσότητα γάλατος σε σχέση με κάποιο άλλο που λαμβάνει ολόπαχο γάλα,. Εάν κάτι τέτοιο φυσικά εφαρμοσθεί το «όφελος» των θερμίδων εξαλείφεται! Επιπλέον, σε πρόσφατη επιστημονική μελέτη υποστηρίζεται πως η κατανάλωση ολόπαχου γάλατος βοηθά όχι μόνο στην πρόσληψη της βιταμίνης των «οστών», αλλά και στον καλύετρο έλεγχο του βάρους. Η επιστημονική ομάδα που έκανε την ανάλυση υποψιάζεται πως παιδιά που καταναλώνουν άπαχο γάλα δεν καλύπτουν τις ενεργειακές τους ανάγκες και οδηγούνται στην αναζήτηση λιγότερο υγιεινών επιλογών. Επιπλέον, είναι πιθανό πως γονείς με παιδιά που έχουν επιπλέον κιλά προτιμούν να τους δίνουν άπαχο γάλα χωρίς να γνωρίζουν τους πιθανούς κινδύνους.
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να τονιστεί πως η βιταμίνη D σπανίζει στη διατροφή, ενώ η σύνθεσή της από τον ήλιο είναι περιορισμένη.
Η καλύτερη γενική συμβουλή που μπορεί να δοθεί, είναι να εξετάσετε παρέα με κάποιον διαιτολόγο ή παιδίατρο τις ειδικές ανάγκες του παιδιού σας. Το ολόπαχο γάλα, στην ποσότητα των 1 με 2 ποτηριών την ημέρα, φαίνεται πως είναι η πρώτη επιλογή. Φυσικά οι διατροφικές προτεραιότητες διαφοροποιούνται εάν στόχος είναι είτε ή ενίσχυση της ανάπτυξης, είτε ο έλεγχος του βάρους.
Ήβη Παπαϊωάννου, MS, RDN
Διαιτολόγος, Διατροφολόγος
Μέλος της Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτολογίας, ΗΠΑ
Βιβλιογραφία:
Rehm CD, Drewnowski A, Monsivais P. Potential population-level nutritional impact of replacing whole and reduced-fat milk with low-fat and skim milk among US children aged 2-19 years. J Nutr Educ Behav. 2015 Jan-Feb;47(1):61-68.e1.
Vanderhout SM, Birken CS, Parkin PC, Lebovic G, Chen Y, O’Connor DL, Maguire JL; TARGetKids! Collaboration. Higher milk fat content is associated with higher 25-hydroxyvitamin D concentration in early childhood. Appl Physiol Nutr Metab. 2016 May;41(5):516-21.
Rehm CD, Drewnowski A, Monsivais P. Potential population-level nutritional impact of replacing whole and reduced-fat milk with low-fat and skim milk among US children aged 2-19 years. J Nutr Educ Behav. 2015 Jan-Feb;47(1):61-68.e1.
