Συνήγορος του Πολίτη: Ειδική έκθεση για την παρενόχληση και τη σεξουαλική παρενόχληση στην εργασία

23-05-2023

Δεκάδες αναφορές για παρενόχληση και σεξουαλική παρενόχληση στην εργασία, έχει δεχτεί ο Συνήγορος του Πολίτη. Σύμφωνα με ειδική έκθεση το διάστημα 2011 – 2022, ο Συνήγορος δέχτηκε 270 αναφορές για παρενόχληση στην εργασία. Από το έτος 2011 έως το 2016, ο αριθμός των αναφορών κυμαίνεται κατά μέσο όρο στις 17 περίπου αναφορές ετησίως. Από το 2017 όμως, διαφαίνεται μια αυξητική τάση, η οποία τα έτη 2018 και 2019 φτάνει τις 28 και 27 αναφορές αντίστοιχα. Το 2021, ο αριθμός των αναφορών για παρενόχληση αυξάνεται σημαντικά και ανέρχεται σε 43 υποθέσεις, αριθμός που παραμένει στα ίδια περίπου επίπεδα το 2022.

Από τις 253 υποθέσεις, οι 196 αφορούν καταγγελίες για σεξουαλική παρενόχληση. Ως προς τη μορφή παρενόχλησης, 56 περιπτώσεις αφορούν λεκτική σεξουαλική παρενόχληση, γραπτή ή/και προφορική και 134 περιπτώσεις αφορούν σωματική επαφή (αγγίγματα, χειρονομίες). Πράξεις σεξουαλικής βίας, όπως ο βιασμός και η απόπειρα βιασμού αποτελούν εξαιρετικά περιορισμένο αριθμό αναφορών (4 και 2, αντίστοιχα), που συνήθως ακολουθούν τον δρόμο της δικαστικής προσφυγής και διερεύνησης.

Στις υπόλοιπες 57 περιπτώσεις καταγγέλλεται παρενόχληση λόγω φύλου που αφορά συμπεριφορά συνδεόμενη με σεξιστικά κίνητρα. Ειδικότερα, πρόκειται για εξύβριση (15 υποθέσεις), ηθική παρενόχληση (11 υποθέσεις), βίαιη συμπεριφορά (5 υποθέσεις ξυλοδαρμού), ενώ σε 26 περιπτώσεις, η καταγγελλόμενη παρενόχληση αφορούσε συμπεριφορά που το θιγόμενο πρόσωπο εκλαμβάνει ως γενικότερα προσβλητική και υποτιμητική λόγω του φύλου του.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης η διαπίστωση ότι οι μορφές παρενόχλησης διαφοροποιούνται ποσοτικά στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα. Συγκεκριμένα, στο Δημόσιο το 57% των καταγγελιών αφορούν σεξουαλική παρενόχληση και το 43% άλλες μορφές παρενοχλητικής συμεριφοράς. Στον ιδιωτικό τομέα, το 80,5% των αναφορών αφορούν σεξουαλική παρενόχληση και μόλις το 19,5% άλλη μορφή παρενόχλησης.

Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά το φύλο, στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων οι αναφερόμενες είναι γυναίκες. Στις περιπτώσεις αυτές, οι καταγγελλόμενοι είναι σχεδόν αποκλειστικά άντρες. Σε 2 μόνο περιπτώσεις, αμφότερα τα εμπλεκόμενα μέρη είναι γυναίκες.

Οι αναφορές από άντρες είναι μόλις 12, από τις οποίες σε 6 περιπτώσεις, οι καταγγελλόμενοι είναι επίσης άντρες. Στις δε 2 από τις 6 περιπτώσεις με καταγγέλλοντες άντρες και καταγγελλόμενες γυναίκες, η σεξουαλική παρενόχληση συνοδεύεται από απαξιωτική συμπεριφορά των καταγγελλόμενων γυναικών έναντι των παρενοχλούμενων λόγω γνωστοποίησης του σεξουαλικού προσανατολισμού τους.

Στην πλειονότητα των αναφορών (198 περιπτώσεις) ο καταγγελλόμενος για παρενόχληση είναι ιεραρχικά ανώτερος, σε πολύ μικρότερο βαθμό (53 περιπτώσεις) ομόβαθμος/συνάδελφος, ενώ σε ελάχιστες περιπτώσεις (μόλις 2) υφιστάμενος.

Από το σύνολο των 253 καταγγελιών, 195 περιπτώσεις αφορούν σε ιδιωτικές επιχειρήσεις ή μεμονωμένους εργοδότες, ενώ σημαντικά μικρότερος είναι ο αριθμός που αφορά καταγγελίες στον δημόσιο τομέα (58 περιπτώσεις).