“Εκρίζωση Hπατίτιδας, μια καλή αρχή” του προέδρου του Συλλόγου Ασθενών Ήπατος “Προμηθέας”, Γιώργου Καλαμίτση

26-12-2016

Η πρόσφατη παρέμβαση του Γενικού Γραμματέα Δημόσιας Υγείας, κ. Ιωάννη Μπασκόζου, κατά τη διάρκεια του 138ο Εκτελεστικού Συμβουλίου του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ.), στη συζήτηση του θέματος «Ιογενείς Ηπατίτιδες 2016-2021» (Viral hepatitis 2016-2021), είχε τρία βασικά σημεία.

Το πρώτο σημείο αφορούσε στη δέσμευση για άμεση λειτουργία Επιτροπής Διαπραγμάτευσης, με στόχο την μείωση των τιμών στα νέα φάρμακα για την αντιμετώπιση της ηπατίτιδας C. Η συγκεκριμένη δήλωση επ’ ουδενί δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως «κάτι νέο», καθώς αποτελεί επανάληψη πολλαπλών δεσμεύσεων που  ο ίδιος έχει πραγματοποιήσει  κατά το παρελθόν.

Το δεύτερο, αφορούσε στη δήλωση σχετικά με την πρόθεση του Υπουργείου για τερματισμό, ή αλλιώς εκρίζωση, των ιογενών ηπατίτιδων στην Ελλάδα, μέσα από την εφαρμογή Εθνικού Σχεδίου Δράσης. Ο κ. Μπασκόζος έκανε αναφορά σε χώρες που ήδη εφαρμόζουν ανάλογα Εθνικά Σχέδια Δράσης, όπως η Γεωργία και η Αίγυπτος, θέλοντας ίσως να δείξει πώς, ως χώρα, είμαστε έτοιμοι να μάθουμε, μέσα από την εμπειρία τρίτων και ενδεχομένως να υιοθετήσουμε μοντέλα βέλτιστων πρακτικών.

Ο Π.Ο.Υ., προσπαθεί τα τελευταία χρόνια, να εδραιώσει την ηπατίτιδα στη συνείδηση των φορέων, από ένα ιατρικό πρόβλημα σε ένα πρόβλημα δημόσιας υγείας. Πλέον οι προτάσεις αφορούν Εθνικά Σχέδια Δράσης, με στόχο την εξάλειψη των ιογενών ηπατίτιδων Β&C παγκοσμίως.

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν μερικές από αυτές, καθώς στην περίπτωση υλοποίησης τους τα ενδεχόμενα οφέλη του συστήματος υγείας θα είναι πολλαπλά. Συγκεκριμένα, για την αντιμετώπιση των ιογενών ηπατίτιδων, σε χώρες όπως η Ελλάδα, με εκτιμώμενο επιπολασμό κοντά στο 4% επί του γενικού πληθυσμού, φαίνεται ως απαραίτητη η οργάνωση του συστήματος υγείας.

Η χαρτογράφηση καθώς και ο επιμερισμός ευθυνών των εμπλεκόμενων φορέων και μιας τεχνικής συμβουλευτικής ομάδας έχει ιδιαίτερη σημασία καθώς θα δώσει την δυνατότητα να αποκτήσουμε ακριβή εικόνα για το έργο που υλοποιούν και παράλληλα θα περιορίζαμε το φαινόμενο της αλληλοεπικάλυψης (overlapping).  

Η οργάνωση του συστήματος υγείας, στο κομμάτι που αφορούσε την ηπατίτιδα C, ήταν το πρώτο βήμα που εφάρμοσε η κυβέρνηση της Γεωργίας, το 2013, στο εθνικό πρόγραμμα εκρίζωσης της ηπατίτιδας C. Για την επίτευξη του φιλόδοξου στόχου, ζήτησαν την βοήθεια του Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Ο Υπουργός Υγείας, σε συνεργασία με το CDC και τους υπεύθυνους φορείς της χώρας καθώς και με την κοινωνία των πολιτών, σχεδίασαν έρευνες με σκοπό να καθοριστούν τα επιδημιολογικά δεδομένα και το φορτίο νοσηρότητας της νόσου ενώ παράλληλα σχεδίασαν μοντέλα μέσα από τα οποία θα βελτιωνόταν η πρόσβαση στις διαγνωστικές εξετάσεις και στην θεραπεία.

Η οργάνωση προκάλεσε το επενδυτικό ενδιαφέρον. Η φαρμακευτική εταιρία Gilead Science, αναγνώρισε πρόσφορο έδαφος να αποδείξει και στα υπόλοιπα κράτη του κόσμου, πώς τα φάρμακα έχουν τη δυνατότητα να εκριζώσουν την ηπατίτιδα C και να αποτελέσει η Γεωργία την πρώτη “Hepatitis C free” χώρα στον κόσμο. Η εταιρία προσέφερε σε πρώτη φάση θεραπεία για 5000 ασθενείς, ενώ σε δεύτερη φάση σκοπεύει να φτάσει τη δωρεά στους 20.000 ασθενείς ανά έτος.

Το τρίτο σημείο της δήλωσης, αφορούσε την υιοθέτηση, από τον κ. Μπασκόζο, του όρου «Μείωσης της Βλάβης» (Harm Reduction). Πρόκειται για προσέγγιση με αποδεδειγμένη σχέση κόστους αποτελεσματικότητας ενώ παράλληλα θεωρείται σχετικά εύκολη στην εφαρμογή της και έχει άμεσο αντίκτυπο στην υγεία των χρηστών ενδοφλέβιων ναρκωτικών (ΧΕΝ). Μερικά από τα βασικά σημεία αυτής της προσέγγισης είναι η άμεση πρόσβαση των ΧΕΝ σε προγράμματα υποκατάστασης, πρόσβαση σε καθαρές σύριγγες και δημιουργία χώρων ασφαλούς χρήσης.

Παρόλο που η «Μείωση της βλάβης» εφαρμόζεται εδώ και πολλά χρόνια σε αρκετές χώρες, με εντυπωσιακά αποτελέσματα, στην Ελλάδα, εφαρμόζεται περιορισμένα καθώς η καθολική εφαρμογή της βρίσκει εμπόδια πάνω σε ανυπέρβλητους ηθικούς φραγμούς και αναχρονιστικές αντιλήψεις.

Οι δηλώσεις-δεσμεύσεις του Γενικού Γραμματέα αποτελούν την αρχή για την υλοποίηση ενός ιδιαιτέρως φιλόδοξου σχεδίου. Τα ενδεχόμενα οφέλη τόσο για το σύστημα υγείας όσο και για τους ίδιους τους ασθενείς πολλαπλά. Παρόλα αυτά, πρέπει να κρατάμε «μικρό καλάθι» καθώς οι Υπουργοί Υγείας των χωρών, είθισται, στις συνελεύσεις του Π.Ο.Υ., να υπόσχονται περισσότερα από αυτά που εν τέλει υλοποιούν…