Με αφορμή την ελληνική καταγωγή του CEO της Pfizer Αλμπέρτο Μπούρλα, να θυμηθούμε την συνεισφορά των Ελλήνων στην ιστορία των εμβολίων που δυστυχώς τους έχουμε ξεχάσει.
Γιατί μπορεί ο Edward Jenner από το τέλος του 18ου αιώνα να θεωρείται ο πατέρας της ανοσολογίας και του εμβολιασμού, είχαν προηγηθεί όμως δυο Έλληνες γιατροί! Ο Εμμανουήλ Τιμόνης από τη Χίο, Καθηγητής Ιατρικής στην Πάντοβα και προσωπικός γιατρός του Σουλτάνου και ο Ιάκωβος Πυλαρινός από το Ληξούρι, αρχίατρος του Μεγάλου Πέτρου της Ρωσίας, είναι οι πρώτοι που ασχολήθηκαν με το θέμα και !
Παλαιότερα, πρακτικοί θεραπευτές έτριβαν πληγές προβάτων προσβεβλημένων από ευλογιά και κατόπιν ενοφθάλμιζαν τον ιστό στο χέρι παιδιών, με αποτέλεσμα αυτά να μην αρρωσταίνουν καθώς, αποκτούσαν ανοσία – έννοια που δεν υπήρχε φυσικά τότε. ΟΙ δύο Έλληνες γιατροί, έλαβαν υπόψη αυτές τις εμπειρικές πρακτικές, τις μελέτησαν επιστημονικά και εξέλιξαν την μέθοδο εισάγοντας στο δέρμα υγιών παιδιών πύον από φλύκταινες ασθενών με ευλογιά.
Τα ευρήματα τους δημοσιεύθηκαν το 1714 στο περιοδικό Philosophical Transactions και ήταν πρώτη παρόμοια καταγραφή σε επιστημονικό περιοδικό: η μέθοδος υπόσχεται «ασφαλεστέραν σωτηρίαν, διότι η κατά τον τρόπον τούτον εμφανισθείσα ευλογία είναι καλοηθεστέρας φύσεως από ό,τι εκείνη, ήτις επιδημικώς επέρχεται», σημειώνουν δε ότι: «ουδέποτε παρετηρήθη εκ της μετεμφυτεύσεως ταύτης μέχρι σήμερον θάνατος τις, αν και χρησιμοποιήθηκε πολλές φορές σε κάθε φύλο, ιδιοσυγκρασία και ηλικία».
Ο Πυλαρινός στη μελέτη του ομολογεί ότι αρχικά είχε αμφιβολίες για την αποτελεσματικότητα της μεθόδου και στη συνέχεια, προσθέτει ότι: «νικηθείς υπό της λογικής και της εμπειρίας αποβαλών πάσαν επιφύλαξιν προσεχώρησα εις θαυμασμόν».
80 και πλέον χρόνια αργότερα, το 1796, ο Edward Jenner, γιατρός στην αγροτική Αγγλία, τροποποίησε την μέθοδο που είχαν επινοήσεις οι δύο Έλληνες και την εξέλιξε κάνοντας την ακόμα πιο ασφαλή. Ουσιαστικά πήρε υλικό για τον εμβολιασμό όχι από νοσούντα άνθρωπο αλλά από αγελάδες που ασθενούσαν με δαμαλίτιδα. Ο Τζέννερ είχε παρατηρήσει ότι όσοι γεωργοί είχαν προσβληθεί από την δαμαλίτιδα -που ήταν πολύ ηπιότερη- δεν προσβάλλονταν από ευλογιά, ενώ αντίθετα όσοι προσβάλλονταν από ευλογιά δεν είχαν ποτέ αρρωστήσει από δαμαλίτιδα. Καθώς ο ιός της δαμαλίτιδας ανήκει στην ίδια οικογένεια με αυτόν της ευλογιάς που προσβάλλει τους ανθρώπους έγινε εφικτή η ανοσία. Ο Jenner τελικώς πήρε όλη την δόξα και αναφέρεται ως ο πατέρας της Ανοσολογίας ενώ οι δικοί μας ιατροί στους οποίους στηρίχθηκε, αναφέρονται απλώς σε εγκυκλοπαίδειες. Ακόμα και οι αγελάδες …
