“Ένας οδικός χάρτης προς το τέλος του HIV/AIDS” γράφει ο Νίκος Δέδες, Πρόεδρος του Συλλόγου Οροθετικών Ελλάδας «Θετική Φωνή»

02-12-2017

Μπορεί να εξαλειφθεί μία μεταδοτική νόσος χωρίς την ανακάλυψη εμβολίου που να αναχαιτίζει τη μετάδοση του ιού; Πρόκειται για μία δύσκολη μάχη, αλλά το αποτέλεσμα δεν είναι προδιαγεγραμμένο.

Το HIV/AIDS είναι ακόμη εδώ. Η απάντηση για την αντιμετώπισή του ίσως βρίσκεται 3.212 χιλιόμετρα μακριά, αλλά ταυτόχρονα εξαιρετικά κοντά μας. Στο Λονδίνο, οι νέες διαγνώσεις HIV ανάμεσα στους άνδρες που έχουν σεξουαλική επαφή με άλλους άνδρες -πρόκειται για την ομάδα που πλήττεται περισσότερο από τον HIV σε όλη τη δυτική Ευρώπη- μειώθηκε κατά 32% το 2016, σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Πρόκειται για ένα ποσοστό εξαιρετικά υψηλό που παρακίνησε την επιστημονική κοινότητα να προσδιορίσει τα χαρακτηριστικά που άλλαξαν την πορεία της επιδημίας μέσα σε ένα τόσο σύντομο χρονικό διάστημα.

Από το 2012, οι εθνικές κατευθυντήριες οδηγίες της Βρετανίας συστήνουν την εξέταση για HIV των ανδρών που κάνουν σεξ με άνδρες κάθε τρεις μήνες και στην προσπάθεια αυτή έχουν σημαντικούς συμμάχους τα κέντρα εξέτασης που έχουν δημιουργηθεί από την ίδια την κοινότητα, όπως τα «Checkpoint» στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη. Έκτοτε και μέσα σε μία τριετία, ο αριθμός των εξετάσεων για HIV στο Λονδίνο αυξήθηκε κατά 50%. Την ίδια χρονιά, εφαρμόστηκε η άμεση έναρξη θεραπείας από τη στιγμή που διαγιγνώσκεται ένα οροθετικό άτομο, τόσο για τη θωράκιση της υγείας του, όσο και για να καταστεί μη μεταδοτικό εφόσον επιτύχει μη ανιχνεύσιμο ιικό φορτίο. Έτσι, ενώ το 2013 καταγράφηκαν 2.700 νέες ενάρξεις θεραπείας, ο αριθμός αυτός αυξήθηκε στις 3.600 το 2015.

Ένας τρίτος παράγοντας που φαίνεται να επηρεάζει σημαντικά την πορεία του HIV στο Λονδίνο, είναι η σημαντική αύξηση των ατόμων που λαμβάνουν ένα χάπι την ημέρα ως προφυλακτική θεραπεία για τον ιό. Το σκεύασμα έχει εγκριθεί στο Ηνωμένο Βασίλειο ως φάρμακο για την πρόληψη της λοίμωξης από τον HIV, αλλά δεν αποζημιώνεται ακόμα από το Εθνικό Σύστημα Υγείας. Για το λόγο αυτό πολλά άτομα της κοινότητας είτε συμμετέχουν σε έρευνες για την PrEP, είτε προμηθεύονται τη θεραπεία από το διαδίκτυο, σε πολύ πιο προσιτή τιμή, παρά της προειδοποιήσεις των γιατρών για την ασφάλεια των φαρμάκων.

Τα παραπάνω στοιχεία, αποτελούν σημαντικά διδάγματα και για τη χώρα μας, ενόψει της σύνταξης και εφαρμογής ενός νέου εθνικού στρατηγικού σχεδίου για την αντιμετώπιση του HIV. Κυρίως όμως δείχνουν πως απαιτείται μία ολιστική προσέγγιση και όχι εφαρμογή αποσπασματικών πολιτικών.

Στην Ελλάδα ζουν περίπου 13.500 άνθρωποι με HIV και 9.500 λαμβάνουν αντιρετροϊκή αγωγή σύμφωνα με τα στοιχεία του ΚΕΕΛΠΝΟ. Αν και το 2016 καταγράφηκε μία σημαντική πτώση στα νέα περιστατικά (616 σε σχέση με τις 766 νέες διαγνώσεις το 2015), είναι επιτακτική η ανάγκη στοχευμένων παρεμβάσεων στις ομάδες που πλήττονται δυσανάλογα από τον HIV και κυρίως στους άνδρες που κάνουν σεξ με άνδρες. Τα εργαλεία που προσφέρει η έρευνα και η επιστήμη για την αντιμετώπιση του ιού είναι γνωστά και ο οδικός χάρτης είναι στη διάθεσή μας.

Ως προϋπόθεση τίθεται ο ακριβής αριθμητικός και ποιοτικός προσδιορισμός των ανθρώπων που ζουν με HIV και ως επόμενα βήματα η άμεση έναρξη θεραπείας όσων έχουν ήδη διαγνωστεί και δε λαμβάνουν αγωγή, η διασφάλιση της απρόσκοπτης και καθολικής πρόσβασης των οροθετικών ατόμων στην ιατρική φροντίδα, στις εξετάσεις και στα φάρμακά τους, η προαγωγή της πρόληψης και της τακτικής εξέτασης στις ευάλωτες ομάδες, η βελτίωση των συνθηκών στις Μονάδες Λοιμώξεων και κατ’ επέκταση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών και η δυνατότητα χορήγησης PrEP.

Απομένει η πολιτική βούληση για το συντονισμό μίας εθνικής προσπάθειας και την υλοποίηση ενός στρατηγικού σχεδίου που θα εμπνεύσει και θα οριοθετήσει το ρόλο όλων των εμπλεκόμενων μερών, της πολιτείας, του εθνικού συστήματος υγείας και της ίδιας της κοινότητας των ανθρώπων που ζούμε με τον HIV.

Ο Νίκος Δέδες είναι Πρόεδρος του Συλλόγου Οροθετικών Ελλάδας «Θετική Φωνή»