ΕΝΤΓΚΑΡ ΕΪΝΤΡΙΑΝ

Edgar Adrian
06-08-2021

Ο Έντγκαρ Ντάγκλας Έιντριαν (30 Νοεμβρίου 1889 – 4 Αυγούστου 1977) ήταν Άγγλος ηλεκτροφυσιολόγος, που βραβεύθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Φυσιολογίας και Ιατρικής του 1932 από κοινού με τον σερ Τσαρλς Σκοτ Σέρινγκτον για τις έρευνές τους σχετικώς με τη λειτουργία των νευρώνων. Ο Έιντριαν απέδειξε πειραματικώς τον νόμο «είτε μηδενικής, είτε μέγιστης αποκρίσεως» των νεύρων.

Συνεχίζοντας προγενέστερες μελέτες του Κηθ Λούκας, ο Έιντριαν ενίσχυε με ένα τριχοειδές ηλεκτρόμετρο και σωλήνα καθοδικών ακτίνων τα σήματα που παρήγε το νευρικό σύστημα. Μπόρεσε έτσι να καταγράψει την εκπόλωση μεμονωμένων νευρικών ινών με υπό φυσικά ερεθίσματα. Μια τυχαία ανακάλυψή του το 1928 απέδειξε την παρουσία ηλεκτρισμού στο εσωτερικό των νευρικών κυττάρων. Με τα λόγια του ίδιου του Έιντριαν: «Είχα τοποθετήσει ηλεκτρόδια σε διάταξη πάνω στο οπτικό νεύρο ενός φρύνου σε σχέση με κάποια πειράματα στον αμφιβληστροειδή χιτώνα. Το δωμάτιο ήταν σχεδόν σκοτεινό και δεν καταλάβαινα γιατί άκουσα επαναλαμβανόμενα ηχητικά σήματα στο μεγάφωνο που ήταν συνδεδεμένο με τον ενισχυτή, σήματα που υπεδείκνυαν μεγάλη δραστηριότητα νευρικών παλμών. Μόνο όταν συσχέτισα τα σήματα με τις δικές μου κινήσεις μέσα στο δωμάτιο συνειδητοποίησα ότι βρισκόμουν στο οπτικό πεδίο του ματιού του φρύνου και ότι αυτό έδινε σήματα τού τι έκανα.»

Σε ένα εύρημα-κλειδί που δημοσιεύθηκε το 1928, ο Έιντριαν κατέδειξε ότι η διέγερση του δέρματος από ένα σταθερό ερέθισμα είναι αρχικώς ισχυρή και ελαττώνεται βαθμιαία με την πάροδο του χρόνου, ενώ οι αισθητηριακοί παλμοί που μεταδίδουν τα νεύρα από το σημείο της επαφής είναι σταθεροί σε ένταση, αλλά η συχνότητά τους μειώνεται βαθμιαία, με αποτέλεσμα το αίσθημα στον εγκέφαλο να μειώνεται.

Επεκτείνοντας αυτά τα αποτελέσματα στη μελέτη του πόνου, έκανε ανακαλύψεις σχετικές με την υποδοχή των σημάτων πόνου στον εγκέφαλο και τη χωρική κατανομή των αισθητηριακών περιοχών του εγκεφαλικού φλοιού σε διαφορετικά ζώα. Τα συμπεράσματά του οδήγησαν στην ιδέα ενός αισθητηριακού χάρτη («homunculus») του εγκεφάλου στο σωματοαισθητικό σύστημα.

Αργότερα ο Έιντριαν εφάρμοσε το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα προκειμένου να μελετήσει την ηλεκτρική δραστηριότητα του ανθρώπινου εγκεφάλου.

Ο Έντγκαρ Έιντριαν ήταν καθηγητής της Φυσιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ από το 1937 έως το 1951 και αργότερα διετέλεσε πρύτανης του πανεπιστημίου (από το 1967 έως το 1975). Του απονεμήθηκε επίσης ο τίτλος του «βαρόνου Έιντριαν».

Απεβίωσε στο Κέιμπριτζ σε ηλικία 87 ετών και είχε την τιμή να ταφεί στον χώρο του Κολεγίου Τρίνιτυ του Κέιμπριτζ.