Τα επεξεργασμένα κρέατα, τα ζαχαρούχα ποτά και τα τρανς λιπαρά οξέα, συνδέθηκαν με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης παθήσεων, όπως διαβήτη τύπου 2, ισχαιμικής καρδιοπάθειας και καρκίνου του παχέος εντέρου.

Διατροφή με επεξεργασμένα τρόφιμα και υγεία

Πολλές προηγούμενες μελέτες έχουν συνδέσει τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα, ιδιαίτερα τα επεξεργασμένα κρέατα, τα ζαχαρούχα ποτά και τα τρανς λιπαρά, με αυξημένο κίνδυνο χρόνιων ασθενειών.

Οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι οι δίαιτες με υψηλή περιεκτικότητα σε επεξεργασμένα κρέατα συνέβαλαν σε σχεδόν 300.000 θανάτους παγκοσμίως το 2021, ενώ οι δίαιτες με πολλά ζαχαρούχα ποτά και τρανς λιπαρά ευθύνονταν για εκατομμύρια χρόνια ζωής με αναπηρία.

Τα επεξεργασμένα κρέατα που υπόκεινται στη διαδικασία του καπνίσματος, της ωρίμανσης ή της επεξεργασίας με χημικά πρόσθετα, συχνά περιέχουν ενώσεις όπως νιτροζαμίνες, πολυκυκλικούς αρωματικούς υδρογονάνθρακες και ετεροκυκλικές αμίνες, ενώσεις που ενοχοποιούνται για την ανάπτυξη όγκων.

Τα ζαχαρούχα ποτά παραμένουν η κύρια διατροφική πηγή προστιθέμενων σακχάρων σε πολλούς πληθυσμούς, συμβάλλοντας στην αύξηση του σωματικού βάρους, στις καρδιαγγειακές παθήσεις και στον κίνδυνο διαβήτη. Τα τεχνητά τρανς λιπαρά, που δημιουργήθηκαν για να στερεοποιήσουν τα φυτικά έλαια, έχουν συσχετιστεί με συστηματική φλεγμονή και στεφανιαία νόσο.

Οι ερευνητές αξιολόγησαν τις συνδέσεις της κατανάλωσης επεξεργασμένου κρέατος, ζαχαρούχων ποτών και τρανς λιπαρών οξέων και του κινδύνου διαβήτη τύπου 2, ισχαιμικής καρδιοπάθειας και καρκίνου του παχέος εντέρου.

Η κατανάλωση επεξεργασμένου κρέατος μεταξύ 0,6 γραμμαρίων και 57 γραμμαρίων την ημέρα, συσχετίστηκε με τουλάχιστον 11% υψηλότερο μέσο κίνδυνο διαβήτη τύπου 2 σε σύγκριση με την μη κατανάλωση. Ο σχετικός κίνδυνος ανάπτυξης διαβήτη τύπου 2 εκτιμήθηκε σε 1,30 με ημερήσια πρόσληψη 50 γραμμαρίων.

Η κατανάλωση μεταξύ 0,78 γραμμαρίων και 55 γραμμαρίων την ημέρα, συσχετίστηκε με 7% υψηλότερο μέσο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου. Ο σχετικός κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου εκτιμήθηκε σε 1,26 με πρόσληψη 50 γραμμαρίων την ημέρα.

Ο σχετικός κίνδυνος εμφάνισης ισχαιμικής καρδιοπάθειας εκτιμήθηκε σε 1,15 με πρόσληψη 50 γραμμαρίων την ημέρα.

Η κατανάλωση ζαχαρούχων ποτών μεταξύ 1,5 γραμμαρίων και 390 γραμμαρίων την ημέρα, συσχετίστηκε με τουλάχιστον 8% υψηλότερο μέσο κίνδυνο διαβήτη τύπου 2.

Ο σχετικός κίνδυνος διαβήτη τύπου 2 εκτιμήθηκε σε 1,20 για κατανάλωση 250 γραμμαρίων την ημέρα. Η κατανάλωση μεταξύ 0 και 365 γραμμαρίων την ημέρα συσχετίστηκε με 2% υψηλότερο μέσο κίνδυνο ισχαιμικής καρδιοπάθειας. Ο σχετικός κίνδυνος ισχαιμικής καρδιοπάθειας εκτιμήθηκε σε 1,07 για κατανάλωση 250 γραμμαρίων την ημέρα.

Η κατανάλωση τρανς λιπαρών οξέων μεταξύ 0,25% και 2,56% της ημερήσιας ενεργειακής πρόσληψης συσχετίστηκε με τουλάχιστον 3% υψηλότερο μέσο κίνδυνο ισχαιμικής καρδιοπάθειας. Ο σχετικός κίνδυνος ισχαιμικής καρδιοπάθειας εκτιμήθηκε σε 1,11 με 1% ημερήσια ενεργειακή πρόσληψη.

Τι λένε οι ειδικοί

Οι ερευνητές καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι αυτές οι συντηρητικές εκτιμήσεις υποστηρίζουν τις υπάρχουσες συστάσεις για τη δημόσια υγεία που προτρέπουν σε μείωση της κατανάλωσης επεξεργασμένου κρέατος, ζαχαρούχων ποτών και βιομηχανικών τρανς λιπαρών.

Δεδομένου του παγκόσμιου βάρους του διαβήτη, των καρδιακών παθήσεων και του καρκίνου του παχέος εντέρου, τα ευρήματα ενισχύουν τις πρωτοβουλίες του ΠΟΥ, συμπεριλαμβανομένων των απαγορεύσεων των βιομηχανικών τρανς λιπαρών και των φόρων στα ζαχαρούχα ποτά.

Οι συγγραφείς της μελέτης σημειώνουν ότι ακόμη και τα χαμηλά επίπεδα συνήθους πρόσληψης, θα μπορούσαν να ενέχουν μετρήσιμους κινδύνους.

Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση Nature Medicine.