Ο Έρικ Ρίτσαρντ Καντέλ (7 Νοεμβρίου 1929 – ) είναι Αμερικανός ιατρός αυστριακής καταγωγής που ειδικεύτηκε στην ψυχιατρική, νευροεπιστήμονας και καθηγητής βιοχημείας και βιοφυσικής στο Κολλέγιο Ιατρών και Χειρουργών του Πανεπιστημίου Κολούμπια. Ήταν αποδέκτης του Βραβείου Νόμπελ Φυσιολογίας ή Ιατρικής το 2000 για την έρευνά του σχετικά με τη φυσιολογική βάση της αποθήκευσης μνήμης στους νευρώνες. Μοιράστηκε το βραβείο με τους Arvid Carlsson και Paul Greengard.
Είναι Ανώτερος Ερευνητής στο Ιατρικό Ινστιτούτο Howard Hughes. Ήταν επίσης ο ιδρυτικός διευθυντής του Κέντρου Νευροβιολογίας και Συμπεριφοράς, το οποίο είναι τώρα το Τμήμα Νευροεπιστήμης στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια. Σήμερα υπηρετεί στο Επιστημονικό Συμβούλιο του Ιδρύματος Έρευνας Εγκεφάλου και Συμπεριφοράς. Ο δημοφιλές λογαριασμός του Kandel που καταγράφει τη ζωή και την έρευνά του, In Search of Memory: The Emergence of a New Science of Mind,[3] τιμήθηκε με το Βραβείο Βιβλίου Los Angeles Times 2006 για την Επιστήμη και την Τεχνολογία.
Ξεκινώντας το 1966, ο James Schwartz συνεργάστηκε με τον Καντέλ σε μια βιοχημική ανάλυση των αλλαγών στους νευρώνες που σχετίζονται με τη μάθηση και την αποθήκευση μνήμης. Μέχρι τότε ήταν γνωστό ότι η μακροπρόθεσμη μνήμη, σε αντίθεση με τη βραχυπρόθεσμη μνήμη, περιλάμβανε τη σύνθεση νέων πρωτεϊνών. Μέχρι το 1972 είχαν αποδείξεις ότι το δεύτερο μόριο αγγελιαφόρου κυκλικό AMP (cAMP) παρήχθη στο Aplysia ganglia υπό συνθήκες που προκαλούν σχηματισμό βραχυπρόθεσμης μνήμης (ευαισθητοποίηση). Το 1974 ο Kandel μετέφερε το εργαστήριό του στο Πανεπιστήμιο Columbia και έγινε ιδρυτικός διευθυντής του Κέντρου Νευροβιολογίας και Συμπεριφοράς. Σύντομα διαπιστώθηκε ότι ο νευροδιαβιβαστής σεροτονίνη, που δρα για την παραγωγή του δεύτερου αγγελιοφόρου cAMP, εμπλέκεται στη μοριακή βάση της ευαισθητοποίησης του αντανακλαστικού απόσυρσης των βραγχίων. Μέχρι το 1980, η συνεργασία με τον Paul Greengard είχε ως αποτέλεσμα την απόδειξη ότι η εξαρτώμενη από το cAMP πρωτεϊνική κινάση, γνωστή και ως πρωτεϊνική κινάση Α (PKA), δρούσε σε αυτή τη βιοχημική οδό ως απόκριση σε αυξημένα επίπεδα cAMP. Ο Steven Siegelbaum εντόπισε ένα κανάλι καλίου που θα μπορούσε να ρυθμιστεί από την PKA, συνδέοντας τις επιδράσεις της σεροτονίνης με την αλλαγμένη συναπτική ηλεκτροφυσιολογία.
Το 1983 ο Kandel βοήθησε στη δημιουργία του Ιατρικού Ερευνητικού Ινστιτούτου Howard Hughes στην Κολούμπια, αφιερωμένο στη μοριακή νευρωνική επιστήμη. Το εργαστήριο Kandel στη συνέχεια προσπάθησε να εντοπίσει πρωτεΐνες που έπρεπε να συντεθούν για να μετατρέψουν τις βραχυπρόθεσμες αναμνήσεις σε μνήμες μακράς διάρκειας. Ένας από τους πυρηνικούς στόχους για την PKA είναι η πρωτεΐνη μεταγραφικού ελέγχου CREB (πρωτεΐνη σύνδεσης στοιχείου απόκρισης cAMP). Σε συνεργασία με τον David Glanzman και τον Craig Bailey, ο Kandel αναγνώρισε το CREB ως πρωτεΐνη που εμπλέκεται στη μακροπρόθεσμη αποθήκευση της μνήμης. Ένα αποτέλεσμα της ενεργοποίησης CREB είναι η αύξηση του αριθμού των συναπτικών συνδέσεων. Έτσι, η βραχυπρόθεσμη μνήμη είχε συνδεθεί με λειτουργικές αλλαγές στις υπάρχουσες συνάψεις, ενώ η μακροπρόθεσμη μνήμη συνδέθηκε με μια αλλαγή στον αριθμό των συναπτικών συνδέσεων.
