Πρώτη είναι η χώρα μας στην κατανάλωση αντιβιοτικών στην κοινότητα καθώς και μία από τις χώρες με τα υψηλότερα επίπεδα μικροβιακής αντοχής στα αντιβιοτικά στην Ευρώπη (δεδομένα του Ευρωπαϊκού Συστήματος Επιτήρησης της Κατανάλωσης των Αντιβιοτικών -ESAC του2010, Ευρωπαϊκού Συστήματος Επιτήρησης της Μικροβιακής Αντοχής -EARSS). Όσο αφορά την Ελληνική πραγματικότητα τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν την αυξημένη κατανάλωση αντιβιοτικών στην κοινότητα είναι:
- Η δυνατότητα πρόσβασης των πολιτών στην προμήθεια των αντιβιοτικών χωρίς την προσκόμιση ιατρικής συνταγής και
- Το γεγονός ότι το μεγαλύτερο ποσοστό της κατανάλωσης των αντιβιοτικών (>80%) προέρχεται από την συνταγογράφηση αντιβιοτικών για την θεραπεία ιογενών λοιμώξεων ανώτερου αναπνευστικού στις οποίες δεν ενδείκνυται η χορήγηση αντιμικροβιακής θεραπείας, γιατί τα αντιβιοτικά δεν είναι δραστικά στους ιούς με συνέπειες για τον ασθενή την ανάπτυξη μικροβιακής αντοχής και τις ανεπιθύμητες ενέργειες των φαρμάκων.
Τα παραπάνω δεδομένα ενισχύονται και από δημοσκοπική έρευνα της Ελληνικής Εταιρείας Χημειοθεραπείας που πραγματοποιήθηκε για τρία έτη (2007-2009-2010).Η έρευνα αυτή έδειξε ότι για το 2010 13% των ερωτηθέντων προμηθεύτηκαν αντιβιοτικά χωρίς συνταγή ιατρού, ενώ τρεις στους δέκα ερωτηθέντες έχουν αντιβιοτικά στο σπίτι τους για «ώρα ανάγκης». Η συνολική χρήση των αντιβιοτικών στην κοινότητα αυξήθηκε το 2010 σε 57% από 47% το 2009, ενώ τρεις στις δέκα περιπτώσεις χρήσης αντιβιοτικού αφορούν χορήγηση σε παιδί κάτω των 14 ετών. Τα συμπτώματα για τα οποία συνήθως συνταγογραφούνται αντιβιοτικά αφορούν ιογενείς λοιμώξεις, όπως συνάχι, βήχας πονόλαιμος και πυρετός.
Σε αυτά ακριβώς τα σημεία θα πρέπει να επικεντρωθεί η ενημέρωση των επαγγελματιών υγείας καθώς και του κοινού. Επιπλέον, η χρήση απλών και γρήγορων διαγνωστικών δοκιμασιών (π.χ το Strept.test, ή το γρήγορο test για την γρίπη) τα οποία μπορούν να εκτελεστούν και στο χώρο εξέτασης του ασθενούς, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ασφαλή διάγνωση των λοιμώξεων εκείνων για τις οποίες πραγματικά απαιτείται η χορήγηση αντιμικροβιακής θεραπείας.
Στα πλαίσια αυτής της προσπάθειας το ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ, πραγματοποιεί δράσεις με σκοπό την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση των επαγγελματιών υγείας αλλά και του κοινού σχετικά με την χρήση των αντιβιοτικών (ΜΜΕ, ιστοσελίδα και newsletter του ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ., έντυπο ενημερωτικό υλικό στα νοσοκομεία και στα Κέντρα Υγείας). Παράλληλα, οργανώνει και υλοποιεί μετεκπαιδευτικά σεμινάρια για τους επαγγελματίες υγείας και σύντομα θα εκδώσει τις επικαιροποιημένες κατευθυντήριες οδηγίες για την αντιμικροβιακή θεραπεία των ασθενών με λοιμώξεις. Εκτός όμως της διαχείρισης των αντιβιοτικών το ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. μέσα από μία σειρά συντονισμένων δράσεων στοχεύει και στον έλεγχο της διασποράς των πολυανθεκτικών μικροβίων καθώς και την καλύτερη δυνατή εφαρμογή των κανόνων υγιεινής στο νοσοκομειακό χώρο.
Βάννα Κεκάτου
