Σε μία ανάλυση εφ’ όλης της ύλης ο γιατρός εξηγεί πως η πανδημία της Covid-19, έφερε στην επιφάνεια -εκτός από τις χρόνια παθογένειες του ΕΣΥ, και τη σημασία του ανθρώπινου παράγοντα. Τι σημαίνει αυτό για το παρόν και το μέλλον της διαμόρφωσης πολιτικών Υγείας και ποια είναι τα δικαιώματα των ιδιωτών γιατρών, σε ένα νέο και υπό διαμόρφωση περιβάλλον Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας.
Του: Γιάννη Κεχρή, Αντιπεριφερειάρχη Δημόσιας Υγείας & Κοινωνικής Μέριμνας, Χειρουργού Εντατικολόγου και Μέλους του ΔΣ του ΙΣΑ.
Η πανδημία της CoViD-19, εκτός από τις χρόνιες παθογένειες του ΕΣΥ, έφερε στην επιφάνεια και τη σημασία του ανθρώπινου παράγοντα για την παροχή ορθότερης και ποιοτικότερης υγειονομικής περίθαλψης. Το υψηλό επιστημονικό επίπεδο σε συνδυασμό με την αυταπάρνηση και την ευσυνειδησία των επαγγελματιών υγείας, άλλωστε, αποτέλεσε σημείο αναφοράς.
Είναι γεγονός, ότι στα δύσκολα χρόνια της οικονομικής και της υγειονομικής κρίσης το σύστημα υγείας κρατήθηκε όρθιο χάρη και στη συνεισφορά των ιδιωτών ιατρών και του ιδιωτικού τομέα της υγείας. Ουδείς μπορεί να λησμονήσει, πολλώ μάλλον να παραβλέψει, τη συμμετοχή των ιδιωτικών κλινικών στην εθνική προσπάθεια αντιμετώπισης της πανδημίας. Όταν τα δημόσια νοσοκομεία ασφυκτιούσαν, οι ιδιωτικές κλινικές εκτόνωσαν την πίεση με τη συμμετοχή τους στις γενικές εφημερίες, την παροχή κλινών για νοσηλεία CoViD και non CoViD περιστατικών, και κυρίως με την παροχή ελεύθερων κλινών ΜΕΘ όταν η πληρότητα του ΕΣΥ άγγιζε το 100%.
Καθίσταται, συνεπώς αντιληπτό, ότι η μέριμνα για τα επαγγελματικά και οικονομικά δικαιώματα των ιατρών δεν μπορεί να απουσιάζει από τη διαμόρφωση των πολιτικών υγείας του μέλλοντος. Οι προωθούμενες μεταρρυθμίσεις, δε, πρέπει να κατοχυρώνουν όρους ασφάλειας και αξιοπρέπειας για τον ιατρικό κόσμο, με τελικό αποδέκτη, πάντοτε, τον ασθενή.
Οι στρεβλώσεις σε εργασιακές σχέσεις και αμοιβές και ο ρόλος του ΙΣΑ
Με γνώμονα τα ανωτέρω, ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών, με επικεφαλής τον Πρόεδρό του, Γιώργο Πατούλη, δίνει μάχη για να διορθωθούν οι στρεβλώσεις στις εργασιακές σχέσεις και στις αμοιβές των ιατρών στον ιδιωτικό τομέα της υγείας, λαμβάνοντας σημαντικές πρωτοβουλίες για την εφαρμογή της κείμενης νομοθεσίας, που διέπει τις εργασιακές σχέσεις και τις αμοιβές των ιατρών της Ιδιωτικής Δευτεροβάθμιας Φροντίδας Υγείας. Αυτό, άλλωστε ήταν και το πόρισμα της ομώνυμης επιτροπής του ΙΣΑ, τον συντονισμό των εργασιών της οποίας έχει αναλάβει ο γράφων.
Ειδικότερα, προκρίνεται η εφαρμογή της έμμισθης θέσης μισθωτής εργασίας στις υπό του Νόμου προβλεπόμενες θέσεις. Ιδανικά, ο καθορισμός των θέσεων συνίσταται ως ακολούθως:
Α) ιατροί που απαιτούνται για τη λειτουργία των διαφόρων κλινικών και τμημάτων, που αναπτύσσονται στην ιδιωτική κλινική βάσει του λειτουργικού πλαισίου στην άδεια ίδρυσης και λειτουργίας της, ήτοι οι πρωινοί γιατροί-επιμελητές, οι επιστημονικοί υπεύθυνοι και οι διευθυντές, καθώς επίσης και οι εφημερεύοντες ιατροί, όπως και οι ιατροί που απασχολούνται στα Τακτικά Εξωτερικά Ιατρεία και στο Τμήμα των Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ).
Β) ιατροί που χρησιμοποιούν τη σφραγίδα της κλινικής και όχι την προσωπική τους, για την υπογραφή δημοσίων εγγράφων της πρώτης και
Γ) ιατροί στους οποίους ασκείται το διευθυντικό δικαίωμα από την κλινική. Σε αυτούς υπάγονται υποχρεωτικά όλοι οι ιατροί που έχουν συγκεκριμένο τόπο και χρόνο εργασίας στην κλινική, λειτουργούν κάτω υπό τις οδηγίες της Διοίκησης της ιδιωτικής κλινικής και τους παρέχεται τροφή και στέγη κατά τη διάρκεια εργασίας τους.
Η νομοθεσία που κατοχυρώνει το εργασιακό περιβάλλον και τις αμοιβές του γιατρού
Η θέσπιση Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας για τις ανωτέρω θέσεις, όπως επίσης και ο προσδιορισμός της ελάχιστης αμοιβής της μισθωτής εργασίας, και με αναγωγή του ελάχιστου ωρομισθίου και ημερομισθίου, αλλά και των εφημεριών, θεωρούνται εκ των ων ουκ άνευ. Αντίστοιχα, η διασφάλιση της αξιοπρεπούς εργασίας επιτάσσει την εφαρμογή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για τα ωράρια εργασίας στον ιδιωτικό τομέα, καθώς και της νομοθεσίας, που διέπει το εργασιακό περιβάλλον του γιατρού.
Ακολούθως, η ιατρική πράξη θα πρέπει να θεωρείται επαγγελματικό προνόμιο του ιατρού, και να πραγματοποιείται από ιατρό ή αυστηρά κάτω από ιατρική επίβλεψη. Σε κάθε περίπτωση, βέβαια, ο προσδιορισμός των ιατρικών πράξεων, καθώς επίσης και η ελάχιστη υποχρεωτική αμοιβή κάθε πράξης (όπως κάθε εξέτασης και κάθε επίσκεψης) θα πρέπει να καθορίζεται από το ΚΕΣΥ, κατόπιν διαβούλευσης με τους ιατρικούς συλλόγους και τις επαγγελματικές και επιστημονικές εταιρείες.
Δεδομένα, ο ιδιώτης ελευθεροεπαγγελματίας ιατρός έχει το δικαίωμα να καθορίσει το επίπεδο της αμοιβής του ανάλογα με τις ικανότητές του, χωρίς να υπάγεται σε καθεστώς «capitation». Σε καμία περίπτωση, λοιπόν, δεν πρέπει να γίνεται ανεκτή η παρέμβαση τρίτου. Δηλαδή, δεν επιτρέπεται οι ιδιωτικές κλινικές να παραλαμβάνουν την ιατρική αμοιβή, να την παρακρατούν και να την αποδίδουν όποτε αυτές επιθυμούν και ενίοτε τμηματικά. Οποιαδήποτε συμφωνία ασθενούς-κλινικής-ασφαλιστικής εταιρείας δεν αφορά τον ιατρό, ο οποίος διαβουλεύεται άμεσα μόνο με τον ασθενή του.
Υπό αυτό το πρίσμα, οι αμοιβές των ιατρικών πράξεων πρέπει να αποδίδονται στο σύνολό τους στον ιατρό, είτε ιδιώτη ελευθεροεπαγγελματία, είτε μισθωτό. Με τον ασθενή να πληρώνει ξεχωριστά τη νοσηλεία από τις ιατρικές πράξεις, χωρίς οι τελευταίες να εμπεριέχονται στη νοσηλεία. Επιπλέον, είναι σαφές, ότι οι αμοιβές των ιατρικών πράξεων δεν μπορούν να εμπεριέχονται στον μισθό του μισθωτού, ούτε να είναι χαμηλότερες από τις ελάχιστες υποχρεωτικές αμοιβές.
Ενώ, κρίνεται επιβεβλημένη και η τήρηση της φορολογικής νομοθεσίας, με τον ιατρό να εκδίδει παραστατικά των αμοιβών των ιατρικών του πράξεων το αργότερο μέχρι το εξιτήριο του ασθενούς και να τα καταχωρίζει ηλεκτρονικά στο «myData» εντός 5 ημερών. Μια ουσιαστική νομοθετική παρέμβαση αναμένεται να άρει την ομηρία των ιατρών στους φορείς παροχής υπηρεσιών υγείας.
Αστική ευθύνη και δικαιώματα του γιατρού
Τέλος, αναγκαία θα ήταν και η αναθεώρηση των υπέρογκων ποσών που πληρώνει ο ιατρός για αστική επαγγελματική ευθύνη, που σε καμία των περιπτώσεων δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα των επιδικαζομένων ποσών. Μια βέλτιστη λύση θα ήταν οι ιατροί να ασφαλίζονται ανάλογα με την ειδικότητα, με βάση τα στοιχεία που προκύπτουν από τις ετήσιες εκθέσεις της Ενώσεως Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος, όπου αποτυπώνεται ο μέσος όρος των επιδικαζομένων αποζημιώσεων από τα δικαστήρια και αντιστοίχως των εκταμιευομένων από τις ασφαλιστικές εταιρίες ποσών ανά ειδικότητα.
Ειδική μνεία πρέπει να γίνει στον έλεγχο του αρχείου των ασθενών και στη διαιτησία περιστατικών. Ιδιωτικές κλινικές, ασφαλιστικές εταιρείες και μεσάζουσες ελεγκτικές εταιρείες οφείλουν υποχρεωτικά να χρησιμοποιούν ιατρούς με γνωστικό αντικείμενο (ειδικότητα) αντίστοιχο με την υπό έλεγχο ή διαιτησία περίπτωση.
Η μετά CoViD περίοδος, αποτελεί ιστορική ευκαιρία για τη θωράκιση του ιατρικού κόσμου, για την περαιτέρω θωράκιση της δημόσια υγείας. Με την κατοχύρωση αξιοπρεπών συνθηκών εργασίας και οικονομικών απολαβών και κατ’ επέκταση με την ανάσχεση του brain drain, διασφαλίζεται το δικαίωμα κάθε πολίτη να απολαμβάνει το υψηλότερο εφικτό επίπεδο σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής υγείας και ευεξίας. Ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών αποτελεί θεματοφύλακα για τη δημόσια υγεία και η ανανέωση της συνεπούς, υπεύθυνης και εμπνευσμένης ηγεσίας του, αποτελεί εχέγγυο για την προάσπιση του κύρους, της επιστημοσύνης και της επαγγελματικής αξιοπρέπειας του Έλληνα ιατρού.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΕΧΡΗΣ
Αντιπεριφερειάρχης Δημόσιας Υγείας & Κοινωνικής Μέριμνας
Χειρουργός – Εντατικολόγος
Μέλος ΔΣ Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών