Αποτελεί μεζέ εκλεκτό και αγαπημένο φαγητό πολλών. Το συκώτι, εάν και δεν είναι διαδεδομένο σε ολόκληρο τον κόσμο, αποτελεί ιδιαίτερο υλικό της Ελληνικής διατροφικής κουλτούρας.
Ο ρόλος του καθορίζει τη θρεπτική του αξία
Θα λέγαμε πως ο ρόλος του συκωτιού στο σώμα, τόσο του ανθρώπου, όσο και του ζώου, είναι εκείνος που του προσδίδει την ιδιαίτερη γεύση του και την αυξημένη θρεπτική του αξία. To ήπαρ αποτελεί ένα ακούραστο εργοστάσιο που κρατά κάθε οργανισμό στη ζωή διότι:
- Φιλτράρει το αίμα και απομακρύνει τις τοξίνες.
- Είναι υπεύθυνο για την «ανακύκλωση» της χοληστερόλης και των λιπαρών.
- Συμμετέχει στην πέψη των λιπών.
- Αποθηκεύει πολλά θρεπτικά συστατικά, όπως ο σίδηρος, και συμμετέχει στην «ενεργοποίηση» βιταμινών όπως η Α και η D.
- Παράγει πρωτεΐνες και ένζυμα που ρυθμίζουν σχεδόν όλα τα μονοπάτια στο σώμα.
- Συμβάλλει στο μεταβολισμό των τροφών.
Η λιγότερο γνωστή διατροφική αξία του συκωτιού
Λόγω του ρόλου κλειδί που κρατά στην συντονισμένη λειτουργία του σώματος το συκώτι διαχειρίζεται ένα σύνολο θρεπτικών συστατικών. Για το λόγο αυτό το μοσχαρίσιο συκώτι αποτελεί μία από τις πλέον συμπυκνωμένες πηγές πολύτιμων θρεπτικών συστατικών:
Υψηλή πρωτεϊνική αξία
Κάθε μερίδα συκωτιού (68 γραμμάρια) σας δίνει 20 γραμμάρια καθαρής πρωτεΐνης, όσο δηλαδή θα βρείτε και σε ένα κομμάτι μοσχαρίσιου κρέατος. Παρά την κοινή αντίληψη η περιεκτικότητά του σε λιπαρά «χτυπάει κόκκινο», κάτι τέτοιο δεν είναι αληθές καθώς συνεισφέρει μόνο το 6% του ανώτατου επιτρεπτού καθημερινού ορίου για τα κορεσμένα λιπαρά. Θυμηθείτε πως οι πρωτεΐνες χρησιμοποιούνται από το σώμα για τη δομή των μυών, του δέρματος και των μαλλιών, για τη μεταφορά ουσιών και την παραγωγή ορμονών.
Μία πραγματική «πολυβιταμίνη»
Θα μπορούσαμε να παρομοιάσουμε το συκώτι σαν μία φυσική «πολυβιταμίνη»! Αποτελεί μία από τις ελάχιστες φυσικές τροφές που καταφέρνουν να συνδυάσουν τόσα πολλά και διαφορετικά θρεπτικά συστατικά, και μάλιστα σε τόσο υψηλές συγκεντρώσεις:
- Βιταμίνη Α: Ένα κομμάτι συκώτι σας δίνει 4 φορές τη βιταμίνη Α που έχετε ανάγκη μέσα στην ημέρα. Μεταξύ άλλων η βιταμίνη αυτή είναι απαραίτητη για την όραση, το ανοσοποιητικό και το δέρμα.
- Βιταμίνες Β: Αποτελούν ένα σύμπλεγμα από πολλές διαφορετικές βιταμίνες που όταν βρεθούν όλες μαζί εξασφαλίζουν πως θα έχετε ενέργεια στα ύψη, γερά νεύρα, ενεργό μεταβολισμό και υγιή μαλλιά. Το συκώτι «φημίζεται» για την περιεκτικότητά του σε βιταμίνη Β12, που παίζει καθοριστικό ρόλο στο νευρικό σύστημα των ενηλίκων μεγαλύτερης ηλικίας.
Και άλλα θρεπτικά συστατικά
Η περιεκτικότητα όμως του συκωτιού σε θρεπτικά συστατικά δεν περιορίζεται στις βιταμίνες. Τα μέταλλα και τα ιχνοστοιχεία που θα βρείτε σε αυτό ενισχύουν περαιτέρω τον οργανισμό.
- Χαλκός: Ο χαλκός, εάν και δεν είναι δυσεύρετο συστατικό, «ανοίγει» όλες τις πόρτες του μεταβολισμού σας. Επιπλέον, μία λιγότερο γνωστή του ιδιότητα είναι πως αποτρέπει το γκριζάρισμα των μαλλιών!
- Σίδηρος: Εάν έχετε χαμηλό αιματοκρίτη, έλλειψη σιδήρου ή αναιμία, τότε το συκώτι αποτελεί την ιδανικότερη φυσική πηγή του συστατικού, με ποσότητα μεγαλύτερη από αυτή που θα βρείτε στο κόκκινο κρέας.
- Σελήνιο: Είναι το πιο σημαντικό συστατικό για τη λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα!
- Ψευδάργυρος: Πρόκειται για ένα ιχνοστοιχείο με ατελείωτες ιδιότητες! Ανάμεσα σε αυτές συγκαταλέγονται η ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος, η γονιμότητα των ανδρών, η επούλωση πληγών, η λειτουργία των αισθήσεων και η ανάπτυξη των παιδιών.
Υπάρχει κάποιος που πρέπει να αποφεύγει την κατανάλωση συκωτιού;
Μπορεί να αποτελεί «υπερτροφή» υπάρχει όμως ορισμένες ομάδες ανθρώπων που θα πρέπει να αποφεύγουν την κατανάλωσή του. Σε αυτές ανήκουν όσοι αντιμετωπίζουν κάποια ασθένεια της καρδιάς, λόγω της αυξημένης περιεκτικότητας του συκωτιού σε χοληστερίνη. Οι γυναίκες κατά την εγκυμοσύνη θα πρέπι επίσης να αποκλείσουν το τρόφιμο αυτό από το διαιτολόγιό τους καθώς, παρά την υψηλή περιεκτικότητα σε σίδηρο, δεν είναι γνωστό τι επίδραση ενδέχεται να έχει στο έμβρυο.
Κλείνοντας, θυμηθείτε πως το συκώτι φιλτράρει όλες τις τοξίνες και τις βλαβερές ουσίες από το σώμα του ζώου. Φροντίστε να καταναλώνετε συκώτι, και άλλα «όργανα», μόνο όταν είστε βέβαιοι για την προέλευση και την ποιότητά τους.
Ήβη Παπαϊωάννου, MS, RDN
Διαιτολόγος, Διατροφολόγος
Μέλος της Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτολογίας, ΗΠΑ
