Η αλλεργία είναι μια ανεπιθύμητη αντίδραση του οργανισμού σε μια πρωτεΐνη που προέρχεται από το περιβάλλον μας, όπως για παράδειγμα από τα ζώα, τη γύρη ή τους ξηρούς καρπούς. Αυτές οι πρωτεΐνες καλούνται αλλεργιογόνα και είναι κανονικά αβλαβείς.
Σε ασθενείς με αλλεργία, το σώμα αντιδρά σε ένα συγκεκριμένο αλλεργιογόνο απελευθερώνοντας ισταμίνη από τα μαστοκύτταρα στο δέρμα, τους πνεύμονες, τη μύτη ή το έντερο. Η ισταμίνη με τη σειρά της προκαλεί φλεγμονή και οίδημα.
Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν: φαγούρα, οίδημα των ιστών και δυσκολία στην αναπνοή. Σε σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να οδηγήσουν σε πλήρως εκδηλωμένη αναφυλαξία ή ακόμη και θάνατο.
Κοινές αλλεργικές αντιδράσεις συμπεριλαμβάνουν την αλλεργική ρινίτιδα, την αλλεργική επιπεφυκίτιδα, το άσθμα, το έκζεμα και την ουρτικάρια (ή κνίδωση).
Η τροφική αλλεργία και η τροφική δυσανεξία σε είναι συχνές αλλεργικές αντιδράσεις.
Διάφορα αλλεργιογόνα που πρέπει να προσέχει κανείς:
- Χόρτο και γύρη
- Ακάρεα της σκόνης
- Τροφές (αγελαδινό γάλα)
- Αυγά κότας
- Σιτάρι
- Σόγια
- Θαλασσινά
- Φρούτα
- Ξηροί καρποί
Αίτια της αλλεργίας
Ορισμένες οικογένειες εμφανίζουν προδιάθεση σε αλλεργίες, μια κατάσταση γνωστή ως ατοπία. Το φαινόμενο εμφανίζει μια επιδημική αύξηση κατά τις τελευταίες 4 δεκαετίες.
Οι λόγοι πίσω από αυτό δεν είναι ιδιαίτερα γνωστοί. Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι ορισμένες οικογένειες είναι γενετικά προγραμματισμένες να αναπτύσσουν αλλεργίες, αλλά αυτό δεν μπορεί να εξηγεί τα πάντα. Είναι πιθανό πολλές ουσίες που έχουν προστεθεί στο περιβάλλον μας να προκαλούν αλλεργίες, ενώ άλλες ουσίες οι οποίες μας προστάτευαν από την ανάπτυξη αλλεργιών είναι εξίσου πιθανό να έχουν αφαιρεθεί.
Σύμφωνα με αρκετές ενδείξεις η εντεινόμενη μάχη μας ενάντια σε μολυσματικές νόσους και η αυξημένες φροντίδες προσωπικής υγιεινής είναι πιθανό να έχουν αλληλεπιδράσει με τη λειτουργία του ανοσοποιητικού μας συστήματος. Επιπλέον, το φαινόμενο της υπερθέρμανσης του πλανήτη πιθανώς έχει κάποια σχέση, όσον αφορά τις αλλαγές στη φυσική βλάστηση και την παραγωγή μεγαλύτερης ποσότητας γύρης.
Πώς αναπτύσσονται οι αλλεργίες
Κατά τη γέννηση, το ανοσοποιητικό σύστημα υφίσταται αλλαγές αποκτώντας είτε ανοσιακή απόκριση TH1 είτε ανοσιακή απόκριση TH2, εξέλιξη που εξαρτάται από γενετικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες.
Η συντομογραφία TH αναφέρεται στα Τ-βοηθητικά κύτταρα (ΤH). Η ανοσιακή απόκριση TH1 ευνοεί την καταπολέμηση βακτηρίων και ιών και προστατεύει από τις αλλεργίες. Η ανοσιακή απόκριση TH2 ευνοεί την καταπολέμηση παρασιτικών λοιμώξεων, αλλά καθιστά το άτομο πιο ευάλωτο στις αλλεργίες.
Εάν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό αλλεργίας, ένα παιδί έχει μεγαλύτερες πιθανότητες να εμφανίσει εκτροπή της ανοσιακής απόκρισης από TH1 σε TH2. Το γεγονός αυτό ευνοεί την έκκριση υπερβολικής ποσότητας IgE (η οποία σχετίζεται με τις αλλεργίες) στο αίμα. Η IgE με τη σειρά της, προσδένεται πάνω σε αβλαβή αλλεργιογόνα και προκαλεί τη δημιουργία αλλεργικής αντίδρασης. Εάν ένα εισπνεόμενο σωματίδιο γύρης, στο οποίο έχει προσδεθεί η IgE, εισέλθει στο ρινικό βλενογόννο, για παράδειγμα, τότε αυτό το σύμπλοκο γύρης-IgE προκαλεί την απελευθέρωση μιας προστατευτικής χημικής ουσίας, της ισταμίνης, από τα μαστοκύτταρα. Η ισταμίνη προκαλεί, εν συνεχεία, τη φαγούρα στη μύτη, το φτάρνισμα και την εκροή βλέννας.
Ποιοι εμφανίζουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης αλλεργίας;
Οι αλλεργίες έχουν μεγάλη πιθανότητα εμφάνισης σε οικογένειες με ατοπία, όπου υπάρχει έκθεση σε συγκεκριμένα αλλεργιογόνα κατά την παιδική ηλικία.
Οι άντρες εμφανίζουν μεγαλύτερη πιθανότητα ανάπτυξης αλλεργιών, ενώ μια αλλεργική μητέρα η οποία καπνίζει θέτει το παιδί της σε ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο.
Στατιστικά:
- Το ποσοστό κινδύνου ανάπτυξης αλλεργίας σε παιδιά οικογενειών χωρίς ιστορικό αλλεργίας είναι 12%
- Εάν ένας από τους γονείς παρουσιάζει αλλεργίες, ο κίνδυνος αυξάνεται στο 20%
- Εάν και οι δυο γονείς παρουσιάζουν αλλεργίες, ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος του 40%
- Εάν και οι δυο γονείς παρουσιάζουν τον ίδιο τύπο αλλεργίας (όπως πχ άσθμα ή έκζεμα), το παιδί έχει 70% πιθανότητες να παρουσιάσει την ίδια αλλεργία
Άλλοι παράγοντες που είναι πιθανό να ευνοούν την ανάπτυξη αλλεργιών:
- Γέννηση με καισαρική τομή
- Συχνή χρήση αντιβιοτικών
- Παθητικό κάπνισμα
- Βάρος (υπέρβαρα-παχύσαρκα παιδιά έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να εμφανίσουν άσθμα)
Το περιβάλλον του μωρού κατά τον πρώτο χρόνο ζωής είναι πολύ σημαντικό. Η πρώιμη, έστω και περιορισμένη, έκθεσή του σε σκόνη, γύρη, κατοικίδια ζώα και συγκεκριμένες τροφές αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης αλλεργιών. Επιπλέον, ο σύγχρονος τρόπος ζωής –σπίτια με κεντρική θέρμανση, χρήση αντιβιοτικών και επεξεργασμένες ή εξωτικές τροφές– φαίνεται να ευνοεί την ανάπτυξη αλλεργίας.
Είναι δυνατόν να υπάρξει πρόληψη της αλλεργίας;
Μια σειρά από παράγοντες σχετίζονται με μειωμένο κίνδυνο ανάπτυξης αλλεργιών:
- Η γέννηση σε μια οικογένεια χωρίς ιστορικό αλλεργιών
- Η πρόσληψη τροφής αποκλειστικά μέσω του θηλασμού για τους πρώτους 4 μήνες της ζωής, ενώ η μητέρα πρέπει παράλληλα να αποφεύγει τα αυγά, τους ξηρούς καρπούς και το αγελαδινό γάλα
- Πρώιμη έκθεση του βρέφους (μέσω της τροφής που προσλαμβάνει) σε καλά προβιοτικά βακτήρια
- Αφθονία βιταμινών C & E, και Ω-πολυακόρεστων ελαίων
- Η γέννηση του παιδιού σε μια οικογένεια όπου ήδη υπάρχουν μεγαλύτερα αδέλφια
- Η διαβίωση σε κτήμα και τα παιχνίδια στη φύση
Αν και ο θηλασμός δεν έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τις αλλεργίες του αναπνευστικού ή το άσθμα, ωστόσο μεταφέρει προστατευτικά IgA αντισώματα στο μωρό και καθυστερεί την πιθανή εμφάνιση των αλλεργιών που οφείλονται στο αγελαδινό γάλα.
Πηγή: BBC Health
http://www.bbc.co.uk/health/physical_health/conditions/in_depth/allergies/aboutallergies_what.shtml
