Η γλυκοπατάτα είναι περισσότερο υγιεινή από την πατάτα. Η γλυκοπατάτα είναι περισσότερο πλούσια σε θρεπτικά συστατικά. Η γλυκοπατάτα βοηθά στον έλεγχο του ζαχάρου. Η πατάτα θεωρείται αμυλούχο τρόφιμο, αλλά η γλυκοπατάτα είναι λαχανικό. Αυτοί και πολλοί άλλοι μύθοι, συνοδεύουν τη “διαμάχη” μεταξύ των δύο εξίσου πολύτιμων λαχανικών.
Η διατροφική τους αξία είναι τόσο διαφορετική, αλλά εξίσου σημαντική. Εν μέρει κάτι τέτοιο οφείλεται στις διαφορετικές βοτανικές οικογένειες, στις οποίες ανήκουν. Οι κλασσικές πατάτες ανήκουν στην οικογένεια Solanaceace, μαζί με τις πιπεριές, τις ντομάτες και τις μελιτζάνες. Την ίδια στιγμή στην Convolvulaceae ανήκει η γλυκοπατάτα, στην οποία όμως δεν θα βρούμε ευρέως βρώσιμα λαχανικά.
Η διατροφική αξία της πατάτας
Μία μέτρια ψητή πατάτα με τη φλούδα (100 γρ.) περιέχει περίπου 200 θερμίδες, 45 γρ. υδατανθράκων, 8γρ. φυτικών ινών και 4γρ. πρωτεΐνης. Θεωρείται πολύ καλή πηγή χαλκού, ενός μετάλλου απαραίτητου για τη λειτουργία του μεταβολισμού, την υγεία του δέρματος και το χρώμα των μαλλιών. Επιπλέον, η πατάτα είναι καλή πηγή φυτικού σιδήρου, βιταμίνης C, βιταμίνης Β6, φολικού οξέως, μαγνησίου, καλίου, φωσφόρου και όχι μόνο.
Διαβάζοντας τα παραπάνω συνειδητοποιεί κανείς την ανώτερη διατροφική αξία της πατάτας ως λαχανικό. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε, που έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη διατροφή του ανθρώπου ανά τους αιώνες. Η αρνητική φήμη, που έχει αποκτήσει τις τελευταίες δεκαετίες, οφείλεται αποκλειστικά στον τρόπο μαγειρέματος. Οι τηγανητές πατάτες και τα τσιπς, ενδέχεται να παίζουν το ρόλο τους στην αύξηση του βάρους και στην επιδημία της παχυσαρκίας. Κάτι, το οποίο είναι αληθές όταν μιλάμε για συστηματική κατανάλωση. Από την άλλη μεριά η βραστή ή ψητή πατάτα αποτελεί μία επιλογή υψηλής διατροφική αξίας σε κάθε γεύμα, που συνοδεύει.
Η διατροφική αξία της γλυκοπατάτας
Μία μέτρια ψητή γλυκοπατάτα με τη φλούδα (100γρ.) αποδίδει περίπου 90 θερμίδες, 20γρ. υδατανθράκων, 4γρ. φυτικών ινών και 2 γρ. πρωτεΐνης. Ξεχωρίζει για την περιεκτικότητά της σε β-καροτένιο, δηλαδή την πρόδρομη ένωση για τη σύνθεση της βιταμίνης Α στο σώμα. Θυμηθείτε πως η τελευταία ενισχύει την υγεία των ματιών, του ανοσοποιητικού και του δέρματος. Άλλα διατροφικά συστατικά της γλυκοπατάτας είναι οι βιταμίνες C και Β6, το μαγγάνιο και ο χαλκός.
Οι γλυκοπατάτες έχουν μικρότερη περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες ανά μερίδα, και παρόμοια απόδοση σε φυτικές ίνες με τις άσπρες πατάτες. Τα χαρακτηριστικά αυτά “ρίχνουν” το γλυκαιμικό δείκτη της γλυκοπατάτας, μετατρέποντας την σε μία καλύτερη επιλογή για άτομα με ζαχαρώδη διαβήτη. Βέβαια, μέχρι σήμερα δεν επιβεβαιώνεται από τους ερευνητές πως η συστηματική κατανάλωση αυτών ρίχνει το ζάχαρο με κάποιο “ξεχωριστό” τρόπο. Το συνολικό διατροφικό πρότυπο παραμένει προτεραιότητα.
Είναι τελικά ανώτερη η γλυκοπατάτα;
Η απάντηση είναι πως και οι δύο “πατάτες” μπορούν να αποτελέσουν κομμάτι μίας ισορροπημένης διατροφής για ξεχωριστούς λόγους. Κάθε μία προσφέρει στον οργανισμό πολύτιμα και μοναδικά διατροφικά συστατικά. Ο τρόπος μαγειρέματος είναι φυσικά καθοριστικός. Ακόμη, οι γλυκοπατάτες υπερτερούν ελάχιστα, εάν πρόκειται για ασθενείς με ζαχαρώδη διαβήτη. Χωρίς κάτι τέτοιο να τις καθιστά τις άσπρες πατάτες ακατάλληλες για αυτή την ομάδα του πληθυσμού.
Θυμηθείτε να έχετε ποικιλία στη διατροφή σας και να επιλέγετε σπιτικά μαγειρεμένα γεύματα τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας!
Ήβη Παπαϊωάννου, RDN, MS, MBA Διαιτολόγος, Διατροφολόγος Μέλος της Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτολογίας, ΗΠΑ [email protected]
Βιβλιογραφία King JC, Slavin JL. White potatoes, human health, and dietary guidance. Adv Nutr. 2013;4(3):393S–401S. Published 2013 May 1. doi:10.3945/an.112.003525 Ooi CP, Loke SC. Sweet potato for type 2 diabetes mellitus. Cochrane Database Syst Rev. 2013;2013(9):CD009128. Published 2013 Sep 3. doi:10.1002/14651858.CD009128.pub3
