Γονιμότητα: Οι αλλεπάλληλες αποβολές δεν είναι θέμα τύχης

Παγκόσμια Ημέρα Γονιμότητας
04-07-2025

Η γονιμότητα απασχολεί εκατομμύρια ζευγάρια σε όλο τον κόσμο που δεν μπορούν να πετύχουν μια σύλληψη με τον φυσιολογικό τρόπο ή δυσκολεύονται να κρατήσουν μια εγκυμοσύνη. Τώρα, Βρετανοί επιστήμονες παρουσίασαν νέα στοιχεία για τις επαναλαμβανόμενες αποβολές, αμφισβητώντας τη μέχρι σήμερα κυρίαρχη αντίληψη ότι πρόκειται απλώς για ζήτημα «κακής τύχης».

Σύμφωνα με σημαντική βρετανική έρευνα, που φέρνει στο προσκήνιο τη συστηματική μελέτη της μήτρας, οι απανωτές απώλειες εγκυμοσύνης φαίνεται να συνδέονται με δυσλειτουργία στο εσωτερικό περιβάλλον της μήτρας, μια ανακάλυψη που όχι μόνο αλλάζει την ιατρική προσέγγιση, αλλά προσφέρει και απαντήσεις σε χιλιάδες γυναίκες που ζουν τη δύσκολη εμπειρία της επαναλαμβανόμενης αποβολής.

Η αιτία πίσω από τις αποβολές

Η έρευνα, που διεξήχθη από το Πανεπιστήμιο του Warwick σε συνεργασία με τα Πανεπιστημιακά Νοσοκομεία Coventry and Warwickshire NHS Trust, με τη στήριξη του φιλανθρωπικού οργανισμού Tommy’s (γνωστού για τη δράση του υπέρ της υγείας εγκύων και νεογνών), ανέλυσε πάνω από 1.500 δείγματα βιοψίας μήτρας από περισσότερες από 1.300 γυναίκες που είχαν υποστεί αποβολές. Τα αποτελέσματα φωτίζουν για πρώτη φορά έναν κρίσιμο βιολογικό μηχανισμό, γνωστό ως «αντίδραση του φθαρτού βλεννογόνου» (decidual response), ο οποίος αφορά τη διαδικασία με την οποία το ενδομήτριο προετοιμάζεται για να υποδεχθεί και να υποστηρίξει την εγκυμοσύνη.

Όπως αποκαλύπτουν οι ερευνητές, αυτή η αντίδραση δεν λειτουργεί σωστά σε πολλές περιπτώσεις γυναικών που βιώνουν αποβολές. Το αποτέλεσμα είναι η δημιουργία ενός ασταθούς και μη φιλόξενου περιβάλλοντος για το έμβρυο, αυξάνοντας τον κίνδυνο αιμορραγίας και πρόωρης απώλειας της κύησης.

«Στόχος μας είναι ο εντοπισμός των αποβολών που μπορούν να προληφθούν», δηλώνει χαρακτηριστικά η Δρ Joanne Muter, κύρια συγγραφέας της μελέτης. «Για πάρα πολλές γυναίκες, η απάντηση που λαμβάνουν είναι ότι πρόκειται για “κακή τύχη”. Όμως, η έρευνά μας δείχνει ξεκάθαρα ότι η ίδια η μήτρα ενδέχεται να δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την απώλεια της εγκυμοσύνης, ακόμη και πριν από τη σύλληψη».

Η ανακάλυψη αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία καθώς, σύμφωνα με τα ευρήματα, η δυσλειτουργική αυτή αντίδραση του βλεννογόνου φαίνεται να επαναλαμβάνεται σταθερά σε κάθε εμμηνορροϊκό κύκλο, γεγονός που την καθιστά μια συνεπή, μετρήσιμη και δυνητικά αναστρέψιμη αιτία κινδύνου.

Τι λένε οι ειδικοί

«Είναι ευρέως γνωστό ότι τα χρωμοσωμικά σφάλματα στα έμβρυα αυξάνουν τον κίνδυνο αποβολών, ιδιαίτερα σε γυναίκες άνω των 35 ετών. Ωστόσο, η μελέτη μας αποκαλύπτει κάτι ακόμη πιο ανησυχητικό αλλά και χρήσιμο επιστημονικά: κάθε αποβολή, ανεξαρτήτως ηλικίας, αυξάνει τις πιθανότητες εμφύτευσης του εμβρύου σε ένα ανώμαλα διαμορφωμένο ενδομήτριο περιβάλλον», υπογραμμίζει η Καθηγήτρια Μαιευτικής και Γυναικολογίας του Warwick, Jan Brosens, η οποία είναι επίσης Επιστημονική Διευθύντρια στο Εθνικό Κέντρο Έρευνας Αποβολών Tommy’s.

Η ίδια προσθέτει πως δύο ανεξάρτητοι παράγοντες (το ενδεχόμενο ανώμαλου εμβρύου και η ανώμαλη αντίδραση του φθαρτού λοβού) αλληλεπιδρούν συνεχώς στους εκατοντάδες εμμηνορροϊκούς κύκλους μιας γυναίκας, καθορίζοντας τον συνολικό κίνδυνο αποβολής. «Η καινοτομία σήμερα έγκειται στο ότι έχουμε πλέον στα χέρια μας τα εργαλεία για να εντοπίσουμε έγκαιρα τις περιπτώσεις που ο κίνδυνος αποβολής μπορεί να προληφθεί, αλλά και για να αξιολογήσουμε στοχευμένες θεραπείες που ενισχύουν τη λειτουργία του ενδομητρίου πριν από τη σύλληψη», σημειώνει η Καθηγήτρια Brosens.

Ιδιαίτερα ανησυχητική είναι επίσης η διαπίστωση πως ακόμη και μία μόνο αποβολή μπορεί να διαταράξει τον μηχανισμό αντίδρασης του φθαρτού λοβού, καθιστώντας πιο πιθανή την εμφάνιση επιπλοκών σε μελλοντικούς κύκλους και εξηγώντας, εν μέρει, γιατί πολλές γυναίκες οδηγούνται σε έναν φαύλο κύκλο επαναλαμβανόμενων απωλειών κύησης.

Αντιμέτωπη με αυτή τη νέα γνώση, η επιστημονική ομάδα του Πανεπιστημίου του Warwick προχώρησε στην ανάπτυξη ενός διαγνωστικού τεστ, που ανιχνεύει τα μοριακά σήματα μιας υγιούς ή προβληματικής αντίδρασης του φθαρτού βλεννογόνου. Το τεστ έχει ήδη τεθεί σε πιλοτική εφαρμογή στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Κόβεντρι (UHCW NHS Trust), έχοντας προσφέρει πολύτιμη καθοδήγηση στη φροντίδα άνω των 1.000 ασθενών.

Το διαγνωστικό αυτό εργαλείο φέρνει στο φως έναν τομέα που παραδοσιακά παραμελούνταν: στη γονιμότητα και την αναπαραγωγική υγεία. Οι μέχρι πρότινος διαγνωστικές πρακτικές εστίαζαν σχεδόν αποκλειστικά στην ποιότητα του εμβρύου, στα επίπεδα ορμονών ή σε γενετικά ζητήματα, αφήνοντας τη μήτρα και τον ρόλο της σχεδόν στο περιθώριο.

Η συγκεκριμένη έρευνα, όμως, αλλάζει το τοπίο, τοποθετώντας για πρώτη φορά την κατάσταση του εσωτερικού τοιχώματος της μήτρας στο επίκεντρο της αναπαραγωγικής ιατρικής. Ταυτόχρονα, ανοίγει τον δρόμο για στοχευμένη, εξατομικευμένη φροντίδα πριν από τη σύλληψη, με στόχο τη βελτίωση των ποσοστών επιτυχούς εγκυμοσύνης και τη μείωση του αριθμού των επαναλαμβανόμενων, ανεξήγητων αποβολών.

Για τις γυναίκες που έχουν βιώσει την τραυματική εμπειρία των πολλαπλών αποβολών, η νέα αυτή γνώση και τα αντίστοιχα διαγνωστικά εργαλεία προσφέρουν όχι μόνο ιατρικές λύσεις, αλλά και πολυπόθητες απαντήσεις σε ένα ζήτημα που μέχρι πρόσφατα παρέμενε καλυμμένο από σιωπή και αβεβαιότητα. Οι ελπίδες, πλέον, στηρίζονται στην επιστημονική δυνατότητα έγκαιρης ανίχνευσης και παρέμβασης, με στόχο τη διασφάλιση μιας σταθερής και υγιούς πορείας εγκυμοσύνης από το πρώτο κιόλας βήμα.

 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ:
Μικροπλαστικά προκαλούν υπογονιμότητα και καρκίνο