Η ρομποτική χειρουργική αποτελεί την πιο πρόσφατη, επαναστατική εξέλιξη στον τομέα της λαπαροσκοπικής και ελάχιστα τραυματικής χειρουργικής.
Στη δεκαετία του 90’ εξελίσσεται η λαπαροσκοπική χειρουργική, που θεωρείται τότε επανάσταση στον κλάδο της χειρουργικής. Οι επεμβάσεις γίνονται πλέον με τομές λίγων χιλιοστών, με απόλυτη ασφάλεια, σε σύντομο χρόνο, προσφέροντας στον ασθενή ίαση και ταχύτατη επάνοδο στις καθημερινές του δραστηριότητες, χωρίς επιπλοκές. Οι λαπαροσκόποι χειρουργοί αντιλαμβάνονται τα οφέλη της νέας μεθόδου, αλλά συγχρόνως εντοπίζουν δύο προβλήματα: την ύπαρξη δισδιάστατης εικόνας και τη σχετική ακαμψία των λαπαροσκοπικών εργαλείων.
Προς το τέλος της δεκαετίας του 90’, με τη <<συνεργασία >> της ηλεκτρονικής, μηχανικής και πληροφορικής επιστήμης, δημιουργήθηκε η Ρομποτική Χειρουργική, ώστε να τελειοποιήσει τη λαπαροσκοπική τεχνική. Το πρώτο και μοναδικό αυτή τη στιγμή στον κόσμο Σύστημα Ρομποτικής Χειρουργικής da Vinci, εγκρίθηκε από το FDA τον Ιούλιο του 2000.
Το ρομπότ δεν αντικαθιστά τον χειρουργό, αποτελεί όμως ένα νέο σημαντικό εργαλείο και εφόδιο, που διευκολύνει το έργο του και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για πιο αποτελεσματικές επεμβάσεις. Το ρομπότ δρα ως συνεργάτης υπό τον πλήρη έλεγχο και την καθοδήγηση του χειρουργού.
Τι είναι το Σύστημα da Vinci
To Σύστημα da Vinci αποτελεί το πρώτο και μοναδικό αυτή τη στιγμή στον κόσμο σύστημα ρομποτικής χειρουργικής, που πραγματοποιεί όλο το φάσμα των λαπαροσκοπικών εγχειρήσεων αλλά και μεγάλο ποσοστό των έως σήμερα παραδοσιακά επεμβατικών εγχειρήσεων.
Αποτελείται από κονσόλα χειρισμού, το Σύστημα Insite Vision με πραγματική 3D απεικόνιση (Real time 3D) και εκτενές σύνολο οργάνων EndoWrist (ρομποτικό σύστημα 4 βραχιόνων).
Λειτουργία του συστήματος
Ο χειρουργός κάθεται σε μια κονσόλα μέσα στη χειρουργική αίθουσα και από απόσταση χειρίζεται τα χειρουργικά εργαλεία. Τα εργαλεία αυτά εισάγονται πρώτα με μικροτομές λίγων χιλιοστών στο σώμα του ασθενούς από τη χειρουργική ομάδα.
Στη συνέχεια, έχοντας τρισδιάστατη εικόνα από την κονσόλα, ο χειρουργός κινεί με ειδικά χειριστήρια τους τέσσερις βραχίονες. Κάθε βραχίονας είναι συνδεδεμένος με ένα χειρουργικό εργαλείο και στον κεντρικό βραχίονα βρίσκεται η κάμερα. Στους βραχίονες χρησιμοποιείται η τεχνολογία Endo Wrist – πρόκειται για εύκαμπτους καρπούς τους οποίους ο χειρουργός μπορεί να λυγίσει και να γυρίσει όπως τον καρπό του ανθρώπινου χεριού και με μεγαλύτερη ακόμη ευελιξία. Ο χειρουργός χρησιμοποιεί τα χέρια του αλλά και πεντάλ για να ελέγχει την κάμερα, να ρυθμίσει την εστίαση και να προσαρμόζει τη θέση των βραχιόνων του ρομπότ.
Το da Vinci διαθέτει επίσης ένα σύστημα φακών τρισδιάστατης απεικόνισης, το οποίο μεγεθύνει το χειρουργικό πεδίο έως και 15 φορές, διευρύνοντας ουσιαστικά τις δυνατότητες της ανθρώπινης όρασης και επιτρέποντας στον χειρουργό να κάνει λεπτομερείς, ακριβείς και πιο σταθερές κινήσεις.
Εφαρμογές Ρομποτικής Χειρουργικής
Το Σύστημα da Vinci δημιουργεί τις προϋποθέσεις για μεγαλύτερα ποσοστά επιτυχίας, τόσο σε ενδοσκοπικές εγχειρήσεις, που πραγματοποιούνται σήμερα με συμβατικούς τρόπους, όσο και σε δύσκολες περιπτώσεις ‘ανοιχτών’ επεμβάσεων.
Παράλληλα, καθιστά δυνατή την εφαρμογή μεθόδων σε ειδικότητες χειρουργικής στις οποίες μέχρι πρόσφατα αυτό δεν ήταν δυνατό, καλύπτοντας πολλές ειδικότητες όπως:
- Γενική χειρουργική (διαφραγματοκήλη, γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, αποκατάσταση αχαλασίας οισοφάγου, αφαίρεση χολής, επέμβαση για κήλη, εκτομές κύστεων, ήπατος, παγκρέατος, σπλήνας, αφαίρεση κύστεων ή ογκιδίων στο ύπαρ, αποκατάσταση βουβωνοκήλης, κολεκτομή, σπληνεκτομή, παγκρεατεκτομή, γαστρεκτομή, επέμβαση σκωληκοειδίτιδας, επέμβαση για κήλη – βουβωνοκήλη κιρσοκήλη, επεμβάσεις νοσογόνου παχυσαρκίας).
- Ουρολογία (ριζική προστατεκτομή, αφαίρεση κύστεων νεφρού, μερική νεφρεκτομή, ριζική νεφρεκτομή, λεμφαδενεκτομή, πυελοπλαστική, ριζική κυστεκτομή, αποκατάσταση κιρσοκήλης),
- Γυναικολογική χειρουργική (αφαίρεση κύστεων ωοθηκών, ινομυωμάτων, σαλπίγγων, εξωμητρίου κύστεως, λεμφαδενικό καθαρισμό, υστερεκτομή),
- Καρδιοχειρουργική – θωρακοχειρουργική (ολική ενδοσκοπική εγχείρηση μοσχεύματος bypass στεφανιαίας αρτηρίας, αποκατάσταση μεσοκολπικής επικοινωνίας, αποκατάσταση μιτροειδούς βαλβίδας),
- Αγγειοχειρουργική (αποκατάσταση ανευρύσματος κοιλιακής αορτής).
- Παιδιατρική Χειρουργική
Οφέλη του Συστήματος da Vinci για τον χειρουργό
Απόλυτη οπτική: To σύστημα ρομποτικής χειρουργικής da Vinci, βελτιώνει την αντίληψη του βάθους, προσφέροντας στους χειρουργούς τρισδιάστατη εικόνα. Επίσης παρέχει τη δυνατότητα μεγέθυνσης του χειρουργικού πεδίου για πολύ ακριβείς και λεπτομερείς κινήσεις. Ενδεικτικά, τα αγγεία που έχουν μέγεθος χιλιοστού εμφανίζονται στο μέγεθος ενός μολυβιού.
Απόλυτη ακρίβεια χειρουργικών χειρισμών: Στο ρομποτικό σύστημα χρησιμοποιούνται μικρότερα εργαλεία από αυτά που χρησιμοποιούνται στη λαπαροσκοπική χειρουργική και έχουν τη δυνατότητα περιστροφής έως και 360ο , με αποτέλεσμα να παρέχουν άριστη πλαστικότητα, ακρίβεια και σταθερότητα κινήσεων. Επίσης, δίνουν τη δυνατότητα στο χειρουργό να προσεγγίσει απρόσιτα μέχρι σήμερα σημεία κατά τη διάρκεια της επέμβασης με απόλυτη ασφάλεια.
Ελάχιστη παρέμβαση στο σώμα του ασθενούς: Η επέμβαση πραγματοποιείται μέσα από τομές λίγων χιλιοστών, που αποτρέπουν τη μεγάλη απώλεια αίματος και το τραύμα στο σώμα.
Οφέλη του Συστήματος da Vinci για τον ασθενή
Η ελάχιστη επεμβατική μέθοδος του Συστήματος προσφέρει στον ασθενή πολύ σημαντικά πλεονεκτήματα, όπως μικρότερη διάρκεια αναισθησίας, μειωμένο κίνδυνο μόλυνσης ή απώλεια αίματος, ελαχιστοποίηση του μετεγχειρητικού πόνου και της δυσφορίας, σημαντική μείωση της περιόδου νοσηλείας καθώς και γρήγορη ανάρρωση και επάνοδο στις καθημερινές δραστηριότητες, παράλληλα με ένα άρτιο αισθητικό αποτέλεσμα.
Δρ. Ζιούνας Ιωάννης MD, PhD, FACS
Διευθυντής Χειρουργικής Κλινικής
Ευρωκλινική Αθηνών
