ΚΑΡΛ ΕΡΝΣΤ ΦΟΝ ΜΠΑΕΡ

Karl Ernst von Baer
26-11-2021

Ο Καρλ Ερνστ φον Μπάερ (28 Φεβρουαρίου 1792 – 28 Νοεμβρίου 1876) ήταν Εσθονός επιστήμονας και εξερευνητής.  Ο Μπάερ ήταν φυσιοδίφης, βιολόγος, μετεωρολόγος, γεωγράφος και ένας εκ των ιδρυτών του κλάδου της εμβρυολογίας. Εξερεύνησε την ευρωπαϊκή Ρωσία και Σκανδιναβία. Ήταν μέλος της Ρωσικής Επιστημονικές Ακαδημίας, συνιδρυτής της Ρωσικής Γεωγραφικής Εταιρείας και πρώτος πρόεδρος της Ρωσικής Εταιρίας Εντομολογίας, κατατάσσοντάς τον ανάμεσα στους επιφανείς Γερμανούς της Βαλτικής. Το 1826 ανακάλυψε το «αυγό των θηλαστικών», το ωάριο.

Ο φον Μπάερ μελέτησε την εμβρυονική ανάπτυξη των ζώων, και ήταν ο πρώτος που περιέγραψε το ωάριο (1826) και ανακάλυψε το βλαστικό στάδιο της ανάπτυξης και τη νωτοχορδή. Το 1827, ολοκλήρωσε την έρευνα Ovi Mammalium et Hominis genesi για την Επιστημονική Ακαδημίας της Αγίας Πετρούπολης και καθιέρωσε τη θεωρία ότι τα θηλαστικά αναπτύσσονται από αυγά. Μαζί με τον Χάιντς Κρίστιαν Πάντερ και βασισμένος στο έργο του Κασπάρ Φρίντριχ Βολφ, περιέγραψε τη θεωρεία της ανάπτυξης των εμβρυϊκών στρωμάτων (εξώδερμα, μεσόδερμα και ενδόδερμα) ως αρχή σε διάφορα είδη, θέτοντας τα θεμέλια της συγκριτικής εμβρυολογίας στο βιβλίο Über Entwickelungsgeschichte der Thiere (1828).

Επίσης διατύπωση αυτό που έγινε γνωστό ως οι νόμοι του Μπάερ της εμβρυολογίας:

  • Τα γενικά χαρακτηριστικά της ομάδας στην οποία ανήκει το έμβρυο αναπτύσσονται πριν τα εξειδικευμένα.
  • Οι γενικές δομικές σχέσεις δημιουργούνται παρομοίως πριν τις πιο εξειδικευμένες.
  • Η μορφή που κάθε εμβρύου δεν συγκλίνει με αυτές άλλων, αλλά ξεχωρίζει από αυτές.
  • Το έμβρυο ενός ανώτερου ζώου δεν μοιάζει ποτέ με ενήλικη μορφή άλλου ζώου, όπως ενός λιγότερου εξελιγμένου, αλλά μόνο στο έμβρυό του.

Από τις μελέτες του στην συγκριτική ανατομία, ο Μπάερ πίστευε στην μετάλλαξη των ειδών, αλλά αργότερα στη σταδιοδρομία του απέρριψε τη θεωρία της φυσικής επιλογής που πρότεινε ο Κάρολος Δαρβίνος. Δημιούργησε ένα πρώιμο φυλογενετικό δέντρο, όπου αποκάλυπτε στην οντογένεση και φυλογένεση των εμβρύων των σπονδυλωτών. Στην πέμπτη έκδοση της Προέλευσης των Ειδών, η οποία δημοσιεύθηκε το 1869, ο Κάρολος Δαρβίνος προσέθεσε μια ενότητα στην οποία απέδιδε φόρο τιμής στους φυσιοδίφες πριν από αυτόν που είχαν δημοσιεύσει την άποψή τους ότι τα είδη αλλάζουν και ότι οι σημερινές μορφές ζωής προέρχονται από προηγούμενες, αναφέρει και τον Μπάερ.

Ο Μπάερ πίστευε στην ύπαρξη τελολογικής δύναμης στη φύση, η οποία έχει συγκριθεί με μια μορφή της εξελικτικής ορθογένεσης.