Κωνσταντινος Τούτουζας:Τι είναι η ενδοστεφανιαία OCT και ποια η κλινική της χρησιμότητα

04-05-2022

Του Κωνσταντίνου Τούτουζα,
Καθηγητής Καρδιολογίας ΕΚΠΑ

H ενδοστεφανιαία OCT είναι η νεότερη επεμβατική τεχνική ενδοστεφανιαίας απεικόνισης, η οποία πραγματοποιείται στο αιμοδυναμικό εργαστήριο κατά τη διάρκεια της στεφανιογραφίας. Πραγματοποιείται με τη χρήση ενός ειδικού καθετήρα που εκπέμπει υπέρυθρο φως και στη συνέχεια χρησιμοποιεί την αντανάκλασή του ώστε να απεικονίσει το τοίχωμα της στεφανιαίας αρτηρίας. Με αυτόν τον τρόπο είναι δυνατή η απεικόνιση των αθηρωματικών πλακών που προκαλούν στενώσεις στις στεφανιαίες αρτηρίες, οι οποίες είναι υπεύθυνες για τα συμπτώματα στηθάγχης, αλλά μπορεί να προκαλέσουν και οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου.

Η απεικόνιση αυτή έχει εξαιρετικά υψηλή διακριτική ικανότητα (~15μm), η οποία προσεγγίζει αυτή της ιστολογικής ανάλυσης. Μέσω της OCT μπορούμε να εκτιμήσουμε με ακρίβεια μία στένωση και να δούμε κατά πόσο αυτή δημιουργεί σημαντικό πρόβλημα στη ροή του αίματος, ώστε να ευθύνεται για συμπτώματα στηθάγχης, αλλά και να πάρουμε σημαντικές λεπτομέρειες για τη μορφολογία της αθηρωματικής πλάκας, όπως το περιεχόμενό της σε λιπίδια και την παρουσία έντονων ασβεστώσεων. Επίσης, με την OCT μπορούμε να διακρίνουμε την ύπαρξη θρόμβου στα στεφανιαία αγγεία, που μπορεί να μην απεικονιστεί με τη στεφανιογραφία, ενώ μπορούμε να δούμε και λεπτομέρειες από τα stent που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση αυτών των στενώσεων.

Σήμερα, η κλινική χρησιμότητα της OCT έγκειται στον σχεδιασμό και στην καθοδήγηση της αγγειοπλαστικής των στεφανιαίων, στην αποσαφήνιση ασαφούς μορφολογίας στη στεφανιογραφία, και στην εκτίμηση των άμεσων αλλά και των μακροπρόθεσμων αποτελεσμάτων της αγγειοπλαστικής των στεφανιαίων. Επίσης, λόγω του σημαντικού πλούτου πληροφοριών για την αθηρωματική πλάκα, η OCT αποτελεί πολύτιμο ερευνητικό εργαλείο για την έρευνα στους μηχανισμούς του σχηματισμού και της εξέλιξης της αθηρωματικής πλάκας, της παθογένεσης των οξέων στεφανιαίων συνδρόμων, και της ιστικής απάντησης μετά από παρεμβάσεις στα στεφανιαία αγγεία.

Στη χώρα μας, η Α΄ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική ήταν ένα από τα πρώτα κέντρα παγκοσμίως που υιοθέτησαν τη χρήση της OCT στην κλινική πράξη από το 2007, πριν ακόμα την ευρεία εφαρμογή της σε παγκόσμια κλίμακα. Αυτό οδήγησε σε σημαντικές δημοσιεύσεις από την Α΄ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική σε θέματα σχετιζόμενα με την παθοφυσιολογία της ρήξης της αθηρωματικής πλάκας και της παθογένεσης των οξέων στεφανιαίων συνδρόμων.

 

* Προσφάτως ο Καθηγητής Καρδιολογίας  ΕΚΠΑ , Κωνσταντίνος Τούτουζας συμμετείχε στο άρθρο που δημοσιεύθηκε στο Nature Reviews Cardiology για τη χρήση της Οπτικής Συνεκτικής Τομογραφίας (OCT) στην Αθηρωμάτωση και στην Επεμβατική Καρδιολογία, είκοσι χρόνια μετά την πρώτη κλινική εφαρμογή σε ανθρώπους. Στην εν λόγω δημοσίευση στο Nature Reviews Cardiology συμμετέχουν ειδικοί στην OCT από περισσότερα από 80 διεθνή κέντρα και αποτελεί ένα σύγγραμμα αναφοράς για την ερμηνεία των εικόνων της OCT και των ενδείξεων για την κλινική χρήση της. Συγκεκριμένα, εξηγείται πώς πρέπει να γίνεται η ερμηνεία των εικόνων της αθηρωματικής πλάκας και των ενδοστεφανιαίων stent που λαμβάνονται με τη χρήση της OCT. Περιγράφεται επίσης η κλινική χρησιμότητα της OCT σε ασθενείς με οξέα στεφανιαία σύνδρομα και σε ασθενείς που παρουσιάζουν ισχαιμία χωρίς αποφρακτικές βλάβες στα στεφανιαία αγγεία στη στεφανιογραφία. Τέλος, συνοψίζεται η κλινική σημασία των ευρημάτων της OCT μετά από εμφύτευση stent, αλλά και ο ρόλος της νεοαθηρωμάτωσης που ανιχνεύεται από την OCT στην παθογένεση όψιμων επιπλοκών μετά την εμφύτευση stent. Η δημοσίευση αυτή αποτελεί δηλαδή έναν οδηγό για τη σωστή ερμηνεία των εικόνων της OCT και συνοψίζει τις κλινικές εφαρμογές της.