Η Μαγνητική Μαστογραφία άρχισε να εφαρμόζεται στα μέσα της δεκαετίας του ΄80 και προοδευτικά αποδείχθηκε μία χρήσιμη απεικονιστική μέθοδος στη διαγνωστική προσέγγιση των παθήσεων του μαστού και ιδιαίτερα του καρκίνου.
Πλέον θεωρείται από όλους τους ιατρούς που εμπλέκονται στην διάγνωση και αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού ( όπως μαστολόγους, χειρουργούς μαστού, ογκολόγους, ακτινοθεραπευτές) ως μία χρήσιμη αλλά και κρίσιμη εξέταση σε αυτή την ομάδα ασθενών.
Τα υπέρ της μαγνητικής μαστογραφίας
Το μεγάλο πλεονέκτημα της μαγνητικής μαστογραφίας είναι η μη χρήση ιοντίζουσας ακτινοβολίας άρα η αποφυγή οποιασδήποτε βλαπτικής επίδρασης από την εφαρμογή της. Η μαγνητική μαστογραφία έχει επίσης εξαιρετικά υψηλή ευαισθησία στην ανάδειξη καρκίνου, δηλαδή αν υπάρχει καρκίνος η πιθανότητα να τον αναδείξει ξεπερνά το 90%.
Τα κατά της μαγνητικής μαστογραφίας
Όπως όμως κάθε απεικονιστική εξέταση έτσι και η μαγνητική μαστογραφία έχει και μειονεκτήματα. Έχει αποδειχθεί πως διαθέτει χαμηλή ειδικότητα, δηλαδή ό,τι δείχνει ως ύποπτο εύρημα δεν είναι πάντοτε καρκίνος. Γι αυτό το λόγο η μαγνητική μαστογραφία δεν πρέπει να αξιολογείται ως μόνη εξέταση για τους μαστούς αλλά να συμπληρώνει (στις περισσότερες περιπτώσεις) τον απεικονιστικό έλεγχο με μαστογραφία και υπερήχους και φυσικά την κλινική εξέταση.
Πότε πρέπει να γίνεται η μαγνητική μαστογραφία
Η Μαγνητική Μαστογραφία πρέπει να γίνεται μεταξύ 5ης και 12 ης ημέρας του κύκλου σε γυναίκες πριν την εμμηνόπαυση προκειμένου να αποφευχθούν διαγνωστικά σφάλματα που οφείλονται στην επίδραση των ορμονών του κύκλου στους μαστούς. Οι γυναίκες πρέπει να γνωρίζουν πως για την μαγνητική μαστογραφία (που διαρκεί 20-30 λεπτά) θα βρίσκονται σε πρηνή θέση.
Οι ενδείξεις της μαγνητικής μαστογραφίας
Το 2008 η Ευρωπαική Εταιρία Απεικόνισης Μαστου (EUSOBI) δημοσίευσε τις αποδεδειγμένα χρήσιμες ενδείξεις για την πραγματοποίηση της Μαγνητικής Μαστογραφίας. Οι ενδείξεις αυτές είναι:
- Διευκρίνιση αμφίβολων ευρημάτων μαστογραφίας και υπερήχων,
- Έλεγχος «υγιούς» μαστού σε γυναίκες που διαγιγνώσκεται καρκίνος στον άλλο μαστό (απαραίτητη η Μαγνητική Μαστογραφία πριν από επέμβαση για καρκίνο προκειμένου να αποκλεισθεί νόσος και στον άλλο μαστό),
- Έλεγχος για πιθανό καρκίνο σε γυναίκες που έχουν μεταστάσεις σε οποιοδήποτε όργανο χωρίς να έχει βρεθεί ο καρκίνος αυτός,
- Εκτίμηση της ανταπόκρισης σε εφαρμοσθείσα χημειοθεραπεία,
- Έλεγχος χειρουργημένου μαστού (για διάκριση μεταξύ μετεγχειρητικής ουλής και υποτροπής),
- Προληπτικός έλεγχος σε γυναίκες με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου μαστού,
- Έλεγχος ακεραιότητας ενθεμάτων σιλικόνης τα οποία έχουν τοποθετηθεί είτε μετά από μαστεκτομή είτε σε υγιείς μαστούς για αισθητικούς λόγους.
Μαγνητική μαστογραφία και γυναίκες υψηλού κινδύνου
Πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι σε γυναίκες με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου μαστού (ιστορικό καρκίνου μαστού σε συγγενείς α’ βαθμού, προηγηθείσα ακτινοθεραπεία μεσοθωρακίου λόγω λεμφώματος), ο προληπτικός έλεγχος οφείλει να ξεκινά από νεαρή ηλικία. Στις ηλικίες αυτές η μαστογραφία είναι καλό να αποφεύγεται λόγω της ακτινοβολίας ενώ και οι μαστοί των νεαρών γυναικών είναι εξαιρετικά πυκνοί και η διάγνωση με μαστογραφία και υπερήχους είναι δυσχερής. Σε αντίθεση, η Μαγνητική Μαστογραφία δεν έχει κανένα βλαπτικό αποτέλεσμα και δεν επηρεάζεται από την πυκνότητα και την σύσταση των μαστών.
Η μαγνητική μαστογραφία δεν υποκαθιστά την ψηφιακή μαστογραφία
Η Μαγνητική Μαστογραφία δεν αντικαθιστά την ψηφιακή μαστογραφία στον μαζικό προληπτικό έλεγχο για καρκίνο του μαστού ούτε αποτελεί την πρώτη εξέταση που θα γίνει όταν ο ειδικός γιατρός υποψιαστεί από το ιστορικό και την κλινική εξέταση πως υπάρχει κάτι παθολογικό στον μαστό. Όταν όμως η μαγνητική μαστογραφία γίνεται με βάση τις ενδείξεις που προαναφέρθηκαν, μέσα στο κατάλληλο διάστημα (με βάση τον κύκλο της εξεταζόμενης) και με τον σωστό τρόπο μπορεί να προσφέρει πολλά στην διάγνωση του καρκίνου και γενικότερα στην απεικόνιση των παθολογικών καταστάσεων του μαστού.
Βασίλης Μανιάτης
Δρ Ακτινολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών
Διευθυντής Ιατρικών Απεικονίσεων ΙΑΣΩ General
