Οι ημικρανίες αποτελούν μία μορφή πονοκεφάλου και εκδηλώνονται σαν επιθετικός πόνος σε συγκεκριμένο σημείο του κεφαλιού που ενδέχεται να διαρκέσει από 4 μέχρι και 72 ώρες. Παρά την πρόοδο της επιστήμης οι ειδικοί δεν έχουν καταφέρει να εξακριβώσουν τα αίτια της ημικρανίας, όμως όσοι υποφέρουν εμφανίζουν ασυνήθιστη ευαισθησία σε συγκεκριμένα κέντρα του εγκεφάλου. Μελετώντας τη συμπεριφορά και τις συνήθειες ατόμων που πάσχουν από ημικρανίες, κανείς μπορεί να παρατηρήσει πως περίπου 8 στους 10 αποδίδει τον αιφνίδιο πονοκέφαλο σε συγκεκριμένα ερεθίσματα. Από τα ποιο συχνά αναφερόμενα ερεθίσματα είναι το στρες, οι ορμόνες στις γυναίκες, ο καιρός, ο ύπνος και φυσικά το φαγητό.
Πως όμως αυτό που τρώτε να σας προκαλέσει πονοκέφαλο; Οι υποθέσεις που κάνουν οι επιστήμονες είναι δύο. Η πρώτη στηρίζεται στην ύπαρξη ουσιών που επηρεάζουν τη λειτουργία των αγγείων του εγκεφάλου. Αυτές φέρουν την αγγλική ονομασία vasoactive amines (αγγειοενεργές αμίνες) και περιλαμβάνουν την τυρoσίνη και τη φαινυλεθυλαμίνη. Η μεν πρώτη συναντάται στο παλαιωμένο τυρί, στις πίκλες και στο κόκκινο κρασί, ενώ η δεύτερη είναι συστατικό της σοκολάτας. Ο δεύτερος διατροφικός μηχανισμός για την ημικρανία υποστηρίζει πως ορισμένα άτομα παρουσιάζουν τροφικές ευαισθησίες που ενεργοποιούν το αμυντικό σύστημα, το οποίο τελικά έχει με της σειρά του προκαλεί την εμφάνιση έντονου πονοκεφάλου.
Η παράλειψη γευμάτων και η νηστεία, αποτελούν την πιο συχνή διατροφική αιτία της ημικρανίας. Μάλιστα η κατανάλωση λιγότερων από 3 γεύματα ημερησίως και η απουσία υδατανθράκων από τη διατροφή αποτελούν ανασταλτικούς παράγοντες. Την ίδια στιγμή η υπερκατανάλωση τροφίμων που αυξάνουν απότομα το ζάχαρο, όπως τα γλυκά, αλλά και μία δίαιτα πλούσια σε λιπαρά επιδρούν επίσης αρνητικά.
Πολλά συστατικά της διατροφής έχει παρατηρηθεί πως καταναλώνονται περισσότερο από άτομα με ημικρανίες. Φυσικά αυτό δεν σημαίνει πως οι τροφές αυτές είναι υπεύθυνες για την ημικρανία! Οι παρατηρήσεις όμως έχουν αξία καθώς μπορούν να βοηθήσουν άτομα με έντονους πονοκεφάλους να προσδιορίσουν εάν κάποιες τροφές τους ερεθίζουν. Στα συστατικά αυτά της διατροφής περιλαμβάνονται:
- το αλκοόλ
- η σοκολάτα
- η καφεΐνη
- τα κιτρώδη φρούτα και λαχανικά
- το παγωτό ή το παγωμένο νερό
- η ανεπαρκής κατανάλωση υγρών (αφυδάτωση)
- το κρέας
- τα αυγά
- η ασπαρτάμη
- το τυρί
- MSG (mono sodium glutamate, ενισχυτικό γεύσης που χρησιμοποιείται από τη βιομηχανία τροφίμων)
- συνδυασμοί των παραπάνω
Φυσικά την ίδια στιγμή υπάρχουν τροφές, ή καλύτερα συστατικά της τροφής, τα οποία μπορούν να περιορίσουν την ημικρανίες. Σε αυτά ανήκουν:
- τα ωμέγα 3 ωφέλιμα πολυακόρεστα λιπαρά των λιπαρών ψαριών και των ξηρών καρπών
- το μαγνήσιο
- το ασβέστιο
- οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β
Υπάρχει ιδανική διατροφή για όσους υποφέρουν από ημικρανίες; Η καλύτερη διατροφική συμβουλή που μπορεί να ακολουθήσει ένα άτομο που υποφέρει από αιφνίδιους πονοκεφάλους είναι να παρατηρήσει τα συμπτώματα και να ακούσει το σώμα του. Πρακτικά αυτό σημαίνει πως θα μπορούσε να κρατήσει για περίπου 2 με 4 εβδομάδες ένα διατροφικό ημερολόγιο, καταγράφοντας δίπλα στις τροφές που καταναλώνει την τυχόν εμφάνιση ημικρανίας. Στη συνέχεια μπορεί να αποκλείσει τις τροφές που έχει συσχετίσει με τη συγκεκριμένη κατάσταση και σταδιακά να τις επαναφέρει στο διαιτολόγιό του, με σκοπό να εντοπίσει ποιές είναι εκείνες, ή ο συνδυασμός εκείνων, που πραγματικά προκαλούν τον πονοκέφαλο.
Ήβη Παπαϊωάννου, MS, RDN
Διαιτολόγος, Διατροφολόγος
Μέλος της Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτολογίας, ΗΠΑ
Πηγές:
1. Rockett FC, de Oliveira VR, Castro K, Chaves ML, Perla Ada S, Perry ID. Dietary aspects of migraine trigger factors. Nutr Rev. 2012 Jun;70(6):337-56.
2. Finocchi C, Sivori G. Food as trigger and aggravating factor of migraine. Neurol Sci. 2012 May;33 Suppl 1:S77-80.
Διαβάστε περισσότερα για τις ημικρανίες στα ακόλουθα links:
Απαλλάξου από τις Ημικρανίες με 5 φυσικά “όπλα”
Μείωση αλατιού για (31%) πιο λίγες ημικρανίες
