Μπορεί ο καφές να προκαλέσει αφυδάτωση;

26-12-2016

Ο πρωινός καφές θα λέγαμε πως αποτελεί μία ιεροτελεστία για τους περισσότερους. Η μυρωδιά και η γεύση του καφέ είναι όχι μόνο μία συνήθεια, αλλά η καφεΐνη η οποία περιέχεται στο ρόφημα αυτό έχει αποδεδειγμένες διεγερτικές ιδιότητες. Πιο συγκεκριμένα η καφεΐνη έχει μελετηθεί για την ικανότητά της να αυξάνει την συγκέντρωση, την ετοιμότητα και τη μνήμη. Μάλιστα ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) έχει προτείνει πως κατανάλωση 75mg καφέ (δηλαδή μίας περίπου κούπας) συμβάλλει σημαντικά στην ικανότητα αντίληψης και στην πνευματική τόνωση εν γένει.

 Η ενυδάτωση του οργανισμού είναι απαραίτητη για την επιβίωση, δεδομένου ότι το 60% περίπου του σώματός μας είναι νερό. Στο παρελθόν όμως ο αγαπημένος σε όλους καφές και το τσάι, είχαν κατηγορηθεί σαν διουρητικά, δηλαδή επικρατούσε η άποψη πως η καφεΐνη δρα με τέτοιο τρόπο στον οργανισμό μας ώστε να προκαλεί  αυξημένη αποβολή ούρων από τα νεφρά. Η παρατήρηση αυτή είχε γίνει κυρίως σε άτομα τα οποία δεν κατανάλωναν αρκετή ποσότητα καφεΐνης ή σε άτομα τα οποία απείχαν από την κατανάλωση καφέ για ορισμένο χρονικό διάστημα. Όταν το ενδιαφέρον των ερευνητών μετατοπίστηκε σε ανθρώπους που καταναλώνουν καφέ σε καθημερινή βάση τα αποτελέσματα ήταν άκρως αντίθετα και ενθαρρυντικά! Σύμφωνα μάλιστα με πρόσφατη μελέτη όταν ο καφές καταναλωθεί σε λογικές ποσότητες (4mg ανά κιλό σωματικού βάρους καφεΐνης την ημέρα, ή περίπου 5 κούπες καφέ) όχι μόνο δεν προκαλεί αυξημένη διούρηση αλλά μπορεί να συμβάλλει στην καθημερινή ενυδάτωση του οργανισμού ακριβώς όπως και το νερό.

 Αντίστοιχα η καφεΐνη όταν καταναλωθεί σε λογικές ποσότητες από αθλητές δεν προκαλεί αφυδάτωση, ενώ παράλληλα αυξάνει την απόδοση σε αθλήματα αντοχής.

 Συμπερασματικά η κατανάλωση περίπου 400mg καφεΐνης ημερησίως, προτιμότερα από φυσικές πηγές όπως ο καφές και το τσάι, δεν προκαλούν αυξημένη διούρηση. Οι έφηβοι συνιστάται να καταναλώνουν όχι περισσότερα από 100mg καφεΐνης την ημέρα, και η εγκυμονούσες όχι περισσότερα από 200-300mg. Υπερβολική κατανάλωση αυτής μπορεί να προκαλέσει νευρικότητα, αϋπνία και πονοκεφάλους. Ιδιαίτερη προσοχή φυσικά απαιτείται από άτομα τα οποία είναι υπερευαίσθητα στην καφεΐνη χωρίς όμως να έχει αποδειχθεί πως ο καφές αυξάνει των κίνδυνο για εμφάνιση καρδιαγγειακών νοσημάτων. Επίσης ο καφές είναι πλούσιος σε αντιοξειδωτικές ουσίες, διτερπένια τα οποία μειώνουν τα υψηλά επίπεδα LDL χοληστερίνης, προστατεύει έναντι νευροεκφυλιστικών ασθενειών όπως το Parkinson’s, ενώ πρόσφατη μελέτη υποστηρίζει πως η καθημερινή κατανάλωση καφέ μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2. Όπως όμως φυσικά ισχύει σε όλες τις διατροφικές συμβουλές παν μέτρον άριστον.

 Ενδεικτικά οι μέσες περιεκτικότητες σε καφεΐνη ορισμένων ροφημάτων είναι:

  • Γαλλικός καφές, 1 κούπα: 180mg
  • Espresso, 1 μονός: 75mg
  • Ελληνικός, 1 μονός: 80mg
  • Αναψυκτικά τύπου κόλα, 330mL: 42mg
  • Τσάι, 1 κούπα: 50mg
  • Tall Caramel Frapuccino, Starbucks: 185mg
  • Red Bull, 1 κουτάκι: 80mg

 

Ήβη Παπαϊωάννου

Επιστήμων Τροφίμων και Ειδικός Διατροφής

Μέλος της Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτολογίας, ΗΠΑ

[email protected]

 

Πηγές:

1. The Institute for scientific information on coffee. Last accessed 1/5/2014.

www.coffeeandhealth.org/about-us/‎

2. EFSA. EFSA Journal. Scientific Opinion on the substantiation of health claims related to caffeine and increased fat oxidation leading to a reduction in body fat mass (ID 735, 1484), increased energy expenditure leading to a reduction in body weight (ID 1487), increased alertness (ID 736, 1101, 1187, 1485, 1491, 2063, 2103) and increased attention (ID 736, 1485, 1491, 2375) pursuant to Article 13(1) of Regulation (EC) No 1924/2006. Last accessed 1/5/2014.

http://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/2054.htm

3. Killer S. C. et al (2014) No Evidence of Dehydration with Moderate Daily Coffee Intake: A Counterbalanced Cross-Over Study in a Free-Living Population. PLoS ONE, 9(1): e84154.