Έλληνες ερευνητές μελέτησαν μια σπάνια μετάλλαξη που δίνει νέες πληροφορίες για το μηχανισμό παθογένεσης της νόσου Αλτσχάιμερ και ανοίγει τον δρόμο για την ανάπτυξη καινοτόμων θεραπειών για την ασθένεια.
Η νόσος Αλτσχάιμερ (Alzheimer disease, AD) είναι η πιο κοινή μορφή άνοιας και έχει τεράστιο κοινωνικό-οικονομικό αντίκτυπο στη δυτική κοινωνία. Υπολογίζεται ότι στο δυτικό κόσμο το 13% των ανθρώπων άνω των 65 και το 45% των ανθρώπων άνω των 85 ετών πάσχουν από AD. Δυστυχώς δεν υπάρχει θεραπεία.
Η πρόσφατη αποτυχία πολλαπλών κλινικών μελετών για πιθανές θεραπείες για την AD, κατέδειξε ότι η γνώση για τα αίτια και την παθογένεση αυτής της ασθένειας είναι ακόμα ελλιπής. Συνεπώς, η σε βάθος κατανόηση των μηχανισμών παθογένεσης της AD είναι απαραίτητη για το σχεδιασμό καινοτόμων προσεγγίσεων για την πρόληψη και/ή την θεραπεία της νόσου.
Η AD χαρακτηρίζεται από τη συσσώρευση στον εγκέφαλο ενός πεπτιδίου που ονομάζεται β-αμυλοειδές πεπτίδιο. Δεν είναι όμως γνωστό τι ακριβώς προκαλεί τη συσσώρευση του β-αμυλοειδούς πεπτιδίου, η οποία οδηγεί στο δηλητηριασμό των νευρικών κυττάρων. Η παθογένεση της AD επίσης σχετίζεται με μια πρωτεΐνη που ονομάζεται απολιποπρωτεΐνη Ε (αποΕ). Κοινές ή και σπάνιες μεταλλάξεις στην αποΕ μπορεί να προδιαθέσουν στην ανάπτυξη AD.
Ερευνητές από το ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος μελέτησαν μια τέτοια σπάνια μετάλλαξη της αποΕ και ανακάλυψαν ότι η μετάλλαξη «αλλάζει» τη δομή της πρωτεΐνης και της δίνει μια καινούρια ιδιότητα: να προάγει την είσοδο του β-αμυλοειδούς πεπτιδίου στα νευρικά κύτταρα, προκαλώντας οξειδωτικό στρες και τοξικότητα. Αυτή η ιδιότητα συμπίπτει με την ιδιότητα φυσικά απαντώμενων κατακερματισμένων μορφών της αποΕ που έχουν βρεθεί στον εγκέφαλο ασθενών με AD.
Το εύρημα αυτό υποδεικνύει ότι η μεταφορά του β-αμυλοειδούς πεπτιδίου μέσα στα νευρικά κύτταρα από αλλοιωμένες μορφές της αποΕ μπορεί να αποτελεί βασικό μηχανισμό της παθογένεσης της AD και μπορεί να αποτελέσει μοχλό για την ανάπτυξη καινοτόμων θεραπειών για την ασθένεια. Η εργασία αυτή δημοσιεύθηκε στο έγκυρο διεθνές περιοδικό The Journal of Biological Chemistry με κύρια συγγραφέα την υποψήφια διδάκτορα κα. Λέττα Αργύρη και εκτελέστηκε υπό την συν-επίβλεψη των ερευνητών του ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος Δρ. Αγγελική Χρόνη και Δρ. Ευστράτιο Στρατίκο .
