Νέα μέθοδος για τη διόρθωση της μυωπίας με laser

Μια από τις πιο δημοφιλής και διαδεδομένες επεμβάσεις διόρθωσης μυωπίας, υπερμετρωπίας ή/και αστιγματισμού αποτελεί το LASIK (καλύτερη διαμόρφωση του κερατοειδή µε laser). Πρόκειται για την τεχνολογία που χρησιμοποιείται στην πλειοψηφία των επεμβάσεων σήμερα τόσο στην Αμερική όσο και στην Ευρώπη. Στην χώρα μας αυτό πραγματοποιείται από πολλά ιδιωτικά και δημόσια κέντρα.

Η επέμβαση περιλαμβάνει ένα αρχικό στάδιο στο οποίο γίνεται τομή στον κερατοειδή και ένα δεύτερο όπου το laser σμιλεύοντας τον κερατοειδή, τον διαμορφώνει έτσι ώστε να εστιάζει το φως καλύτερα στον αμφιβληστροειδή. Στην μέχρι πρότινος χειρουργική επέμβαση, το πρώτο στάδιο ολοκληρωνόταν με τη χρήση ενός λεπτού μαχαιριδίου/λεπίδας (μηχανικός μικροκερατόμος) το οποίο δημιουργεί ένα κρημνό στον κερατοειδή. Η εξέλιξη ωστόσο της τεχνολογίας έχει αποδώσει ένα καινούριο laser που πραγματοποιεί και το πρώτο βήμα με laser.

Με τη νέα τεχνολογία Femtosecond laser, εφαρμόζεται µόνο laser και στο πρώτο βήμα, έτσι ώστε η διαδικασία LASIK να ολοκληρώνεται χωρίς την ανάγκη εφαρμογής “νυστεριού” σε κανένα από τα στάδια. Συγκεκριμένα, χρησιμοποιούνται μικροσκοπικοί, αστραπιαίοι παλμοί laser, οι οποίοι διαχωρίζουν τον κερατοειδή. Κάθε παλμός φωτός περνά από το διάκενο μέρος του στρώματος του κερατοειδούς χιτώνα και διαμορφώνει μια μικρή κοιλότητα σε ένα συγκεκριμένο βάθος και θέση, τα οποία καθορίζονται από τον χειρουργό πριν από την επέμβαση. Οι κινήσεις του laser μεταδίδονται στην επιφάνεια του ματιού και δημιουργούν ένα ομοιόμορφο στρώμα κοιλοτήτων κάτω από την επιφάνεια του κερατοειδή. Ο γιατρός δημιουργεί τον κρημνό (flap) ανασηκώνοντας τον ιστό του κερατοειδή προς τα πίσω στο σημείο το οποίο έχουν δημιουργηθεί οι φυσαλίδες από τους σφυγμούς του φωτός. Η δημιουργία κρημνού διαρκεί μόλις 15 δευτερόλεπτα. Τότε είναι που ο χειρουργός μπορεί να προχωρήσει στο δεύτερο βήμα στης επέμβασης, δηλαδή στην πλήρη διόρθωση της διάθλασης και της αποκατάστασης της όρασης.

Χωρίς νυστέρι

Όπως μας ενημερώνει η Ευρωπαϊκή Κοινότητα Διαθλαστικών Χειρουργών (ESCRS) το LASIK που γίνεται χωρίς νυστέρι με το femtosecond laser (IntraLase) ή με μηχανικούς μικροκερατόμους συνεχίζει να είναι ένα θέμα μεγάλου ενδιαφέροντος για τους διαθλαστικούς χειρουργούς που προσπαθούν να προσδιορίσουν ποια τεχνική παράγει τα καλύτερα κλινικά αποτελέσματα.

Η παραδοσιακή τεχνική LASIK με μηχανικό μικροκερατόμο, ο οποίος είναι ένα μικρό φορητό εργαλείο που περιέχει µία κινητή λεπίδα από ατσάλι, με την κίνηση του δημιουργεί μια τομή στην επιφάνεια του κερατοειδή. Ο μηχανικός μικροκερατόμος κάνει μια ομοιόμορφη τομή όμως, όπως ταλαντεύεται μπορεί να αφήσει μικρές ανωμαλίες στην επιφάνεια που κόβει, µε αποτέλεσμα την πιθανή μείωση της μετεγχειρητικής οπτικής οξύτητας ή ποιότητας της όρασης. Αντίθετα, το femtosecond laser δημιουργεί ένα επίπεδο σε πιο ακριβές σημείο κάτω από την επιφάνεια του κερατοειδούς, μια «ισοβαθή επιφάνεια» στον κερατοειδή, χωρίς τις πιθανές ανωμαλίες που μπορεί να προκύψουν µε μηχανικό μικροκερατόμο και τις μετεγχειρητικές επιπτώσεις τους

Μια σειρά ανεξάρτητων ερευνητών περιέγραψε τα αποτελέσματα συγκρίνοντας τις επεμβάσεις LASIK με μικροκερατόμους και με το femtosecond laser, στο XXIV συνέδριο του ESCRS. Η ανάλυση βασίστηκε σε 436 μάτια 220 ασθενών που δημιούργησαν κρημνούς με μηχανικούς μικροκερατόμους και 298 μάτια 149 ασθενών που χειρουργήθηκαν με την τεχνική femtosecond laser. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα μάτια με femtosecond laser είχαν περισσότερα οπτικά συμπτώματα την πρώτη ημέρα μετά από τη χειρουργική επέμβαση, αλλά ωφελήθηκαν με τη γρηγορότερη οπτική αποκατάσταση καθώς επίσης και την καλύτερη μη διορθωμένη οπτική οξύτητα (UCVA) σε τρεις μήνες μετά από την επέμβαση.

Τι δείχνουν οι μελέτες

Οι ερευνητές ανέλυσαν τα στοιχεία όσον αφορά την UCVA και αυτό αποκάλυψε μια σημαντική διαφορά που ευνοεί το femtosecond laser. Σημειώσατε ότι η όραση χωρίς γυαλιά ή φακούς ήταν 20/20 ή καλύτερη σε 82% των ματιών με μηχανικό μικροκερατόμο ενώ 89% των ματιών με femtosecond laser. Στην ομάδα των femtosecond laser 72% επέτυχαν όραση 20/16 (καλύτερη από το «φυσιολογικό») ή και καλύτερη, ενώ το 27% ήταν σε θέση να δουν 20/12.5 ή και καλύτερα. Τα αντίστοιχα ποσοστά για τις επεμβάσεις με μηχανικό μικροκερατόμο ήταν 51% και 10%. Η σημαντική διαφορά που ευνοεί το femtosecond laser διατηρήθηκε 3 μήνες για καλύτερη οπτική έκβαση.

Το Femtosecond laser εμφανίζεται να παράγει καλύτερο flap (δημιουργία κρημνού). Τα πλεονεκτήματα που παρατηρήθηκαν στα μάτια με femtosecond laser είναι πιθανότατα αποτέλεσμα της ομοιόμορφης αρχιτεκτονικής του κρημνού που γίνεται, το οποίο έχει ως αποτέλεσμα λιγότερο προκληθέντα κύλινδρο και υψηλότερες αποκλίσεις. Ο λόγος για τον οποίο οι διαφορές εξαφανίζονται μέχρι ένα έτος σχετίζεται με την αναδιαμόρφωση του επιθηλίου του κερατοειδούς.

Το femtosecond laser οδηγεί σε μια καλύτερη επανατοποθέτηση του κρημνού όταν αντικαθίσταται. Δεδομένου ότι εμείς και διάφοροι άλλοι έχουμε δείξει ότι το χαρακτηριστικό γνώρισμα του femtosecond laser έχει σημαντικά καλύτερες εκβάσεις από την άποψη των προκληθέντων υψηλότερων αποκλίσεων και αστιγματισμού έναντι των επεμβάσεων που εκτελούνται με μηχανικό μικροκερατόμο.

Σε 16 δευτερόλεπτα

Οι ασθενείς αναφέρουν καλύτερη ποιότητα όρασης και ειδικότερα βελτίωση της ικανότητας τους να βλέπουν σε χαμηλό φωτισμό όπως το απόβραδο ή τη νύχτα.

Καθώς η δημιουργία του κρημνού διαρκεί μόλις 16 δευτερόλεπτα έναντι των 60 δευτερολέπτων που διαρκούσε παλαιότερα, ο χρόνος μειώνεται. Έτσι και η ενέργεια που απευθύνεται στο χειρουργικό κρεβάτι θα μπορούσε να μεταφραστεί ως μειωμένη μετεγχειρητική φλεγμονή με την βέλτιστη θεραπεία.

Πρέπει να σημειωθεί ότι εκατομμύρια χειρουργικές επεμβάσεις σε όλον τον κόσμο έχουν εκτελεστεί µε ασφάλεια και αποτελεσματικότητα µε την νέα μέθοδο. Οι επιπλοκές µε την χρήση μηχανικών μικροκερατόμων είναι αρκετά σπάνιες (1-3%). Εάν, όμως, αναλογιστούμε ότι οι διαθλαστικές επεμβάσεις πραγματοποιούνται σε υγιή µάτια, κανένα ποσοστό δεν είναι «μικρό». Το Femtosecond laser προσφέρει μεγαλύτερη ασφάλεια και ποιότητα όρασης, και αυτός είναι ο λόγος που το έχουμε κάνει διαθέσιμο στους ασθενείς µας. Η επιστημονική µας ομάδα ανακοίνωσε για πρώτη φορά από την Ελλάδα αυτή την κλινική καινοτομία στο Πανευρωπαϊκό Συνέδριο στην Αθήνα τον Φεβρουάριο του 2007. Επίσης, έκανε µε Παγκόσμια πρωτοπορία την ανακοίνωση της χρήσης του Femtosecond Laser στις µεταμοσχεύσεις ενδοθηλίου κερατοειδή (DSEK).

Η μέθοδος LASIK με την χρήση του Intralase (χωρίς νυστέρι) πραγματοποιείται και στην χώρα μας από το 2006 με πολύ μεγάλη επιτυχία.

Συζητήστε με τον οφθαλμίατρό σας τα πιθανά πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα που μπορεί να ισχύουν για εσάς.

Συγγραφέας: Αναστάσιος-Ιωάννης Κανελλόπουλος,