Νεανική ιδιοπαθής αρθρίτιδα. Μια νόσος που προκαλεί έκπληξη

26-12-2016

Νεανική ιδιοπαθής αρθρίτιδα. Μια νόσος που προκαλεί έκπληξη

Όλα μπορεί να αρχίσουν με μια πρησμένη άρθρωση σε δάχτυλο ποδιού ή χεριού. Ή με πυρετό. Ή ακόμη και με ένα ανεξήγητο εξάνθημα. Όποιο και αν είναι το σύμπτωμα, το να ακούσετε ως διάγνωση τη λέξη «αρθρίτιδα» για το παιδί σας, το πιο πιθανό είναι να σας προκαλέσει κάποια έκπληξη ή ακόμη και σύγχυση. Κι όμως: Περίπου 300.000 παιδιά στις ΗΠΑ πάσχουν από κάποιας μορφής αρθρίτιδα.

Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή. Η αρθρίτιδα είναι μια φλεγμονή των αρθρώσεων που χαρακτηρίζεται από συμπτώματα όπως πρήξιμο, αυξημένη θερμοκρασία στην άρθρωση και πόνο. Μπορεί να διαρκέσει για λίγες εβδομάδες ή μήνες και να μην εμφανιστεί ξανά ή μπορεί να είναι χρόνια και να διαρκέσει για μήνες ή χρόνια. Σε σπάνιες περιπτώσεις, μπορεί να είναι μόνιμη.

Η επικρατούσα μορφή νεανικής αρθρίτιδας είναι η νεανική ιδιοπαθής αρθρίτιδα (επίσης γνωστή και ως νεανική ρευματοειδής αρθρίτιδα- ΝΙΑ). Προσβάλλει περίπου 50.000 παιδιά στις ΗΠΑ και είναι διαφορετική από τη ρευματοειδή αρθρίτιδα ενηλίκων.

Αίτια

Δεν είναι γνωστό τι ακριβώς προκαλεί τη νεανική ιδιοπαθή αρθρίτιδα. Η έρευνα δείχνει ότι πρόκειται για αυτοάνοση νόσο. Στα αυτοάνοσα νοσήματα, τα λευκά αιμοσφαίρια δεν μπορούν να διακρίνουν ανάμεσα στα υγιή κύτταρα του οργανισμού και στα μικρόβια, όπως τα βακτήρια και οι ιοί. Το ανοσοποιητικό σύστημα σε αυτή την περίπτωση, αντί να προστατεύει τον οργανισμό από τέτοιους εισβολείς, εκκρίνει χημικούς παράγοντες που καταστρέφουν τους υγιείς ιστούς και προκαλούν φλεγμονή και πόνο.

Έτσι, προκειμένου να αντιμετωπιστούν αυτά τα συμπτώματα, είναι απαραίτητη η έγκαιρη και ακριβής διάγνωση που βασίζεται στην κατανόηση των συμπτωμάτων και των χαρακτηριστικών κάθε τύπου ΝΙΑ.

Τύποι ΝΙΑ

Υπάρχουν 7 κύριοι τύποι:

1. Συστημική ΝΙΑ

Προσβάλλονται οι αρθρώσεις σε ολόκληρο το σώμα. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν υψηλό πυρετό που συχνά αυξάνεται τη νύχτα και ξαφνικά μειώνεται στα φυσιολογικά επίπεδα. Κατά τη φάση της αύξησης του πυρετού το παιδί μπορεί να νιώθει πολύ άρρωστο, να είναι χλωμό ή να εμφανίσει εξάνθημα. Το εξάνθημα αυτό μπορεί να εξαφανιστεί ξαφνικά και εξίσου ξαφνικά να επανεμφανιστεί. Ο σπλήνας και οι λεμφαδένες μπορεί να εμφανίζονται διογκωμένα. Τελικά, πολλές αρθρώσεις του σώματος εμφανίζουν ακαμψία, είναι πρησμένες και πονάνε.

2. Ολιγοαρθρική

Προσβάλλονται μέχρι 4 αρθρώσεις. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πόνο, ακαμψία ή οίδημα των αρθρώσεων. Πιο συχνά προσβάλλεται η άρθρωση του γόνατος και η άρθρωση του καρπού. Οι 2 τύποι της ολιγοαρθρικής ΝΙΑ (επίμονη και επεκταθείσα) καθορίζονται από τον αριθμό των αρθρώσεων που τελικά προσβάλλονται.

Ένα άλλο σύμπτωμα που μπορεί να παρατηρηθεί είναι η φλεγμονή της ίριδας (το χρωματιστό τμήμα του οφθαλμού), συνοδεία ή χωρίς συνοδεία συμπτωμάτων από τις αρθρώσεις.

3. Πολυαρθρική (RF-) – με αρνητικό ρευματικό παράγοντα

Προσβάλλει συχνότερα τα κορίτσια. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν οίδημα ή πόνο σε 5 ή περισσότερες αρθρώσεις. Μπορεί, επίσης, να αναπτυχθεί πυρετός ή να εμφανιστούν οζίδια σε περιοχές του σώματος που υφίστανται πίεση (κάθισμα ή στήριξη). Προσβάλλονται τόσο οι μικρές αρθρώσεις των χεριών όσο και μεγαλύτερες αρθρώσεις (που δέχονται μεγαλύτερες πιέσεις λόγω βάρους), όπως η ποδοκνημική, οι αρθρώσεις του γόνατος, του ισχύου, αλλά και του αυχένα.

4. Πολυαρθρική (RF+) – με θετικό ρευματικό παράγοντα

Προσβάλλει το 15% των παιδιών με πολυαρθρική αρθρίτιδια ή περίπου το 3% όλων των παιδιών με ΝΙΑ. Είναι ο τύπος που μοιάζει περισσότερο με την ρευματοειδή αρθρίτιδα ενηλίκων και σχετίζεται με τον μεγαλύτερο κίνδυνο διαβρωτικής αρθρίτιδας από ό,τι οι άλλες μορφές ΝΙΑ στα παιδιά.

5. Ψωριασική

Τα παιδιά με ψωριασική αρθρίτιδα είτε παρουσιάζουν και τα ίδια ψωρίαση είτε κάποιος στενός συγγενής τους και είναι πιθανό να προσβληθούν τα νύχια των χεριών και των ποδιών.

6. Αρθρίτιδα σχετιζόμενη με ενθεσίτιδα

Προσβάλλει συχνότερα τη σπονδυλική στήλη και τα κάτω άκρα. Τα παιδιά μπορεί, επίσης, να παρουσιάσουν φλεγμονή στα σημεία που οι τένοντες προσφύονται στα οστά (πχ εκεί που ο Αχίλλειος τένοντας «ακουμπά» στο πίσω μέρος της φτέρνας). Αυτός ο τύπος περιλαμβάνει μια ειδική ομάδα νόσων, την εφηβική αγκυλωτική σπονδυλίτιδα (προσβάλλονται οι αρθρώσεις χαμηλά στην σπονδυλική στήλη) και την αρθρίτιδα που σχετίζεται με την ιδιοπαθή φλεγμονώδη εντερική νόσο (νόσος του Crohn και ελκώδης κολίτιδα).

7. Μη ταξινομούμενη ή επικαλυπτόμενη μορφή

Περιλαμβάνει τις μορφές αρθρίτιδας που δεν ανήκουν σε καμία από τις παραπάνω κατηγορίες ή που έχουν χαρακτηριστικά που απαντούν σε περισσότερες από μία κατηγορίες.

Διάγνωση

Περιλαμβάνει λεπτομερές ιατρικό ιστορικό και ενδελεχή φυσική εξέταση. Μπορεί να χρειαστεί ακτινογραφική εξέταση ή εξετάσεις αίματος προκειμένου να αποκλειστούν άλλες νοσολογικές οντότητες, όπως πχ η νόσος Λάιμ (Lyme disease), που μπορεί να δημιουργούν παρόμοια συμπτώματα ή να συνυπάρχουν με την αρθρίτιδα. Είναι πιθανό να χρειαστούν και πιο εξειδικευμένες εξετάσεις, όπως πχ εξέταση του μυελού των οστών (προκειμένου να αποκλειστεί η λευχαιμία), σπινθηρογράφημα οστών (προκειμένου να ανιχνευτούν πιθανές αλλαγές στα οστά και τις αρθρώσεις και να εκτιμηθούν τα αίτια ανεξήγητου πόνου οστών και αρθρώσεων), κ.ά.

Θεραπεία

Συχνά περιλαμβάνει συνδυασμό φαρμακευτικής αγωγής (μη-στεροειδή αντιφλεγμονώδη όπως η ιβουπροφένη ή νεότερα φάρμακα όπως οι βιολογικοί παράγοντες), φυσιοθεραπεία και άσκηση (για την ενδυνάμωση του μυϊκού συστήματος και τη συνακόλουθη καλύτερη στήριξη και προστασία των αρθρώσεων). Σε κάποιες περιπτώσεις, μπορεί να είναι απαραίτητες οι ενέσεις κορτικοστεροειδών στην άρθρωση ή η χειρουργική επέμβαση.

Μετάφραση, επιλογή, προσαρμογή από:

Πηγή: http://kidshealth.org/parent/medical/arthritis/jra.html