Όλα όσα θέλετε να ξέρετε για την αμνησία

Τι είναι η αμνησία;

Αμνησία είναι ο ιατρικός όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει τη μερική ή ολική απώλεια μνήμης. Συχνά πρόκειται για μια προσωρινή κατάσταση και αποτελεί μόνο μέρος της εμπειρίας ενός ατόμου, μια πολύ πρόσφατη ανάμνηση.

Αίτια και παράγοντες κινδύνου

Οι κυριότερες μορφές αμνησίας είναι:

Δευτεροπαθής ή εμπροσθόδρομη αμνησία (Anterograde amnesia): Οι άνθρωποι με αυτό το είδος αμνησίας έχουν πρόβλημα να θυμηθούν αυτά που συμβαίνουν τώρα, ως αποτέλεσμα κάποιου τραυματισμού στο κεφάλι. Δεν ξεχνούν την παιδική τους ηλικία ή το ποιοι είναι, όμως δυσκολεύονται πολύ να ανακαλέσουν την καθημερινότητα.

Οπισθόδρομη Αμνησία (Retrograde amnesia): Τα άτομα αυτά δυσκολεύονται να ανακαλέσουν προγενέστερες μνήμες κάποιου συμβάντος κατά το οποίο υπέστησαν τραύμα στο κεφάλι. Υπάρχουν περιπτώσεις όπου μπορούν να θυμηθούν τα τελευταία δευτερόλεπτα πριν από το γεγονός.

Ψύχωση Korsakoff (Korsakoff‘s psychosis): Απώλεια μνήμης που οφείλεται στην κατάχρηση αλκοόλ. Παρόλο που η βραχυπρόθεσμη μνήμη του ατόμου φαίνεται να μην έχει πρόβλημα, το άτομο δυσκολεύεται να ανακαλέσει μια απλή ιστορία, ή μια λίστα με λέξεις που δεν συνδέονται μεταξύ τους, πρόσωπα και πολύπλοκα σχέδια. «Μυθοπλασία», ονομάζεται η χαρακτηριστική, για αυτή την περίπτωση αμνησίας, ανακατασκευή γεγονότων και ιστοριών που έχουν στόχο να συμπληρώσουν τα κενά που υπάρχουν. Πρόκειται για μια προοδευτικά επιδεινούμενη διαταραχή που συνήθως συνοδεύεται από προβλήματα νευρολογικής φύσης, όπως απώλεια συντονισμού των κινήσεων, και απώλεια αίσθησης στα δάχτυλα των χεριών και των ποδιών. Ακόμη και μετά από πέντε χρόνια αποχής από το αλκοόλ, η μνήμη μπορεί να εξακολουθεί να έχει πρόβλημα.

Μετα-τραυματική αμνησία (Traumatic amnesia): Είναι μια κατάσταση που ακολουθεί βλάβη που προκλήθηκε στον εγκέφαλο από δυνατό, χτύπημα στο κεφάλι το οποίο δεν προκάλεσε ανοιχτό τραύμα, όπως για παράδειγμα ένα ατύχημα με το αυτοκίνητο. Κάτι τέτοιο μπορεί να οδηγήσει σε οτιδήποτε από απώλεια των αισθήσεων μέχρι στιγμιαία κωματώδη κατάσταση.

Βρεφική Αμνησία (Infantile/childhood amnesia): Αναφέρεται στην έλλειψη ικανότητας του ατόμου να ανακαλέσει γεγονότα από την πρώιμη παιδική του ηλικία. Υπάρχουν πολλές θεωρίες για αυτό, ο Φρόυντ για παράδειγμα, το έθετε σε επίπεδο σεξουαλικής καταπίεσης. Στη σύγχρονη εποχή, ωστόσο, οι έρευνες αμφισβητούν την ύπαρξη τέτοιων «θαμμένων αναμνήσεων».

Παροδική σφαιρική αμνησία (Transient global amnesia): Εδώ εντάσσονται επεισόδια αμνησίας που συνδέονται με ψυχολογικό τραύμα, ορισμένες φορές μετά από κάποια ιατρική επέμβαση κοπιαστική άσκηση. Συνήθως προκαλεί επανάληψη των ίδιων ερωτήσεων πολλές φορές και ενδεχομένως και σύγχυση, ωστόσο το άτομο γνωρίζει ποιος είναι. Διαρκεί από 4-12 ώρες και έχει πλήρη ανάρρωση. Εάν χαθεί η αίσθηση της προσωπικής ταυτότητας, τότε ονομάζεται fugue amnesia, οφειλόμενη σε ψυχολογικό τραύμα. Συνήθως η μνήμη επιστρέφει σταδιακά ή μονομιάς μερικές ημέρες αργότερα. Παρόλαυτά η ανάμνηση του τραυματικού γεγονότος μπορεί να παραμείνει ημιτελής.