Όταν ένα παιδί παρουσιάζει δυσκολίες που προβληματίζουν ή/και ανησυχούν τους γονείς, εκείνοι συνήθως αναλαμβάνουν να έρθουν σε επαφή και να ζητήσουν βοήθεια από τους ειδικούς. Ο ειδικός ή μια ομάδα ειδικών θεραπευτών προβαίνει σε αξιολόγηση των δυσκολιών του παιδιού και στη δημιουργία μιας θεραπευτικής πρότασης βάσει των αναγκών του παιδιού. Πολλές φορές μέρος του θεραπευτικού προγράμματος αποτελούν και κάποιες συναντήσεις γονέων-θεραπευτών. Αυτό μπορεί να τρομάξει τους γονείς αν δεν μπορέσουν να καταλάβουν το λόγο πίσω από αυτό. Επομένως είναι σημαντικό να κατανοήσουμε πως ότι δυσκολία και να αντιμετωπίζει το παιδί, π.χ. μαθησιακή, αναπτυξιακή, ψυχοσυναισθηματική, ο γονιός μπορεί να βοηθήσει το παιδί του πολύ περισσότερο από ότι μπορεί να φανταστεί συμμετέχοντας και ο ίδιος στην διαδικασία αντιμετώπισης των δυσκολιών αυτών.
Πως μπορώ να βοηθήσω το παιδί μου μέσα από τη δική μου συμμετοχή;
- Καταρχήν μπορείτε να βοηθήσετε στην αξιολόγηση των δυσκολιών του παιδιού απαντώντας σε ερωτήσεις και ερωτηματολόγια γύρω από την ανάπτυξή του, τις ικανότητες και τις δυσκολίες του, τη καθημερινότητά του, τη σχέση του με τους άλλους, κλπ.
- Η δική σας ενημέρωση ως προς τις δυσκολίες του παιδιού σας είναι εξίσου σημαντική. Μέσα από την επικοινωνία σας με τον θεραπευτή του παιδιού σας μπορείτε να ενημερωθείτε για το είδος και το βαθμό των δυσκολιών του καθώς και τον καλύτερο τρόπο αντιμετώπισης των δυσκολιών του. Είναι σημαντικό να γνωρίζει ο γονιός τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει το παιδί του ώστε να μπορεί να σταθεί δίπλα του και να το βοηθήσει. Ο θεραπευτής μπορεί να αποτελέσει μια σημαντική πηγή, αν όχι τη σημαντικότερη πηγή πληροφοριών για τον γονέα.
- Πέρα από την αρχική επικοινωνία και ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ γονέα-θεραπευτή, είναι επίσης σημαντικό κάτι τέτοιο να συνεχίζεται καθόλη τη διάρκεια της θεραπείας. Τίποτα δεν παραμένει σταθερό, πόσο μάλλον ένα παιδί που συνεχώς αναπτύσσεται και αλλάζει. Διατηρώντας ανοιχτή τη γραμμή επικοινωνίας μπορεί και ο γονέας και ο θεραπευτής να γνωρίζουν την πρόοδο του παιδιού και να ανταποκρίνονται στις οποιεσδήποτε αλλαγές μπορεί να συναντήσουν. Κατανοώντας σε ποιο σημείο βρίσκεται το παιδί σε κάθε δεδομένη στιγμή βοηθά επίσης στη δημιουργία ρεαλιστικών προσδοκιών από εκείνο, τόσο για τους γονείς όσο και για τους θεραπευτές.
- Ο γονιός μπορεί να αναζητήσει κάποια καθοδήγηση από τον θεραπευτή για το πώς να αντιμετωπίζει ορισμένες καταστάσεις. Με αυτόν τον τρόπο ο γονιός μπορεί να μάθει έναν καινούριο τρόπο αντιμετώπισης των δύσκολων συμπεριφορών ή καταστάσεων. Για παράδειγμα, μπορεί να μάθει πώς να αντιμετωπίζει τα ξεσπάσματα θυμού του παιδιού του ή τη δυσκολία του στη συγκέντρωση. Επίσης το παιδί λαμβάνει τα ίδια μηνύματα και από τους δύο και δεν μπερδεύεται (η συνέπεια και συστηματικότητα είναι πολύ σημαντική για τα παιδιά). Άλλωστε οι ώρες που περνά το παιδί με τους γονείς του είναι πολύ περισσότερες από τις ώρες που περνά με τους θεραπευτές, επομένως είναι σημαντικό να γνωρίζουν πως να διαχειριστούν αποτελεσματικά ορισμένες καταστάσεις.
- Τέλος, μέσα από συνεδρίες συμβουλευτικής γονέων που συχνά προτείνονται στους γονείς, μπορεί να επωφεληθεί τόσο ο γονιός όσο και το παιδί. Καταρχήν αποτελούν μια πηγή υποστήριξης για τους γονείς που προσπαθούν να ανταπεξέλθουν σε απρόσμενες προκλήσεις. Βοηθώντας τον γονέα να κατανοήσει και να αποδεχθεί τις δυσκολίες του παιδιού του μπορεί να αυξηθεί η δύναμή του να ανταπεξέλθει σε αυτές τις δυσκολίες. Ένας ήρεμος και πιο σίγουρος γονιός θα μπορέσει να στηρίξει με τη σειρά του το παιδί του. Επίσης, μέσα από αυτές τις συζητήσεις μπορεί να αναγνωρίσει και να αλλάξει ορισμένα πράγματα στην οικογένεια που μπορεί να επηρεάζουν τις δυσκολίες του παιδιού. Άλλωστε το παιδί είναι ενεργό μέλος μιας οικογένειας, επομένως επηρεάζει αλλά και επηρεάζεται από αυτά που συμβαίνουν γύρω του. Εντοπίζοντας και αλλάζοντας κάποια τέτοια στοιχεία μπορεί να βοηθήσει στο να αντιμετωπιστούν καλύτερα και γρηγορότερα οι δυσκολίες του παιδιού.
Η ενεργή συμμετοχή του γονέα στην αντιμετώπιση των δυσκολιών του παιδιού του, σε όποιο βαθμό αυτή είναι εφικτή, είναι ανεκτίμητη. Ο γονιός δεν πρέπει να υποτιμά το ρόλο του στη διαδικασία αυτή. Όσο πιο ενεργός είναι ο ρόλος του γονέα στη θεραπεία του παιδιού του, τόσο πιο πολύ θα βοηθηθεί το παιδί αυτό. Η προϋπόθεση για να επιτευχθεί αυτό είναι η καλλιέργεια μια σχέσης εμπιστοσύνης και συνεργασίας μεταξύ γονέα και θεραπευτή.
Χριστίνα Γιαννακοπούλου
- Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια
