Ο Οκτώβριος είναι ο μήνας ο οποίος αφιερώνεται στην πρόληψη του καρκίνου του μαστού και η εικαστικός Πηνελόπη Βλαχογιάννη χαμογελά και εξηγεί την Τετάρτη 24 Οκτωβρίου στο healthview.gr ότι ο καρκίνος έρχεται για να μείνει και το χαμόγελο με την αισιοδοξία αποτελούν τα πιο αποτελεσματικά όπλα μετά τη θεραπεία για κάθε καρκινοπαθή.
Δεν θέλει να κοιτάζουμε τους καρκινοπαθείς με οίκτο ούτε να μιλάμε για την… επάρατο νόσο. Η Πηνελόπη Βλαχογιάννη καλεί όλους τους πάσχοντες από καρκίνο να μιλήσουν δημόσια, να μας κάνουν κοινωνούς της νόσου, η οποία σήμερα πια είναι ιάσιμη, αρκεί να τηρούμε όλες τις αρχές της πρόληψης και της έγκαιρης διάγνωσης.
Μακάρι το χαμόγελο της Πηνελόπης Βλαχογιάννη να διαχυθεί, μακάρι η αισιοδοξία της να δώσει δύναμη σε όλους εμάς, που την έχουμε μεγάλη ανάγκη.
Συνέντευξη στον Βασίλη Βενιζέλο
- Με μία απόσταση τώρα από τα πράγματα, θα λέγατε ότι η πιο δύσκολη στιγμή για εσάς ήταν η υποτροπή του καρκίνου του μαστού; Ήταν εκείνη η στιγμή η οποία προκαλεί την μεγαλύτερη δυσκολία και απογοήτευση;
Στο επίπεδο της σκέψης, η πρώτη φορά είναι η πιο δύσκολη! Τότε είναι η περίοδος κατά την οποία είσαι εφησυχασμένος αρκετά και αυτό το οποίο έρχεται είναι πολύ ξαφνικό. Η είδηση ότι νοσείς έρχεται και διαταράσσει όλο σου το σύμπαν! Βέβαια, από την άποψη της θεώρησης, η υποτροπή έρχεται σαν επιβεβαίωση των φόβων, τους οποίους διατηρείς από την πρώτη, κιόλας, φορά. Ζεις σε ένα καθεστώς φόβου, ότι ο χρόνος μπορεί να μην τρέχει με την ίδια ταχύτητα, για σένα ο χρόνος μπορεί να τρέχει με μεγαλύτερη ταχύτητα, σε σχέση με τους άλλους ανθρώπους. Εκεί είναι πιο δύσκολο να βρεις τη δύναμη να πεις ότι «εγώ, όμως, θα συνεχίσω». Παρ’ όλα αυτά, επειδή έχεις περάσει ήδη τη «μαθητεία» της πρώτης φοράς, γνωρίζεις καλύτερα πώς να διαχειρισθείς την κάθε κακή ή καλή είδηση. Δηλαδή, χαίρεσαι πιο δύσκολα, δεν ενθουσιάζεσαι εύκολα όταν τα πράγματα πάνε καλά και δεν απογοητεύεσαι τόσο πολύ, δεν καταβαραθρώνεσαι όταν ακούς μία άσχημη είδηση. Λες «θα το αντιμετωπίσω, θα το χειριστώ και θα δούμε», δίνεις ένα περιθώριο στην επιστήμη.
- Σοκάρει πραγματικά η είδηση ότι ο καρκίνος σου έχει χτυπήσει πια την πόρτα; Ανατρέπει τον τρόπο ζωής σου; Ανατρέπει κοσμοθεωρήσεις;
Αυτό το σοκ της πρώτης φοράς δεν μπορώ να το συγκρίνω με κάτι άλλο. Ίσως να είναι το μεγαλύτερο σοκ στη ζωή μου και πιστεύω στη ζωή όλων των ανθρώπων, ειδικά εάν βρίσκεσαι σε παραγωγική ηλικία. Ο καρκίνος δεν ξεχωρίζει πλέον, χτυπάει σε πολύ νεότερες ηλικίες, συνήθως σε παραγωγικές ηλικίες, όπως σας είπα, οπότε όλο το μυαλό σου στρέφεται στην αναζήτηση λύσεων για να στηρίξεις το σπίτι σου, να κάνεις τη δουλειά σου, να κοιτάξεις τα παιδιά σου, να κάνεις μία επόμενη επαγγελματική επιτυχία. Είσαι αλλού, τελείως, και έρχεται ο καρκίνος να σου υπενθυμίσει την ύπαρξή του. Εκεί είναι ένα πολύ σοβαρό ταρακούνημα. Ενώ όλοι γνωρίζουμε θεωρητικά ότι είμαστε φθαρτοί, ότι οι ασθένειες υπάρχουν, τις βλέπουμε γύρω μας, νομίζουμε ότι, όσο γνωρίζουμε ότι είμαστε υγιείς, φροντίζουμε να ξεχνάμε τη φθαρτότητά μας και λέω ότι φροντίζουμε να το ξεχνάμε, γιατί δεν είναι εύκολο να το διαχειριστείς. Όταν αρχίζεις να αναλογίζεσαι την ύπαρξή σου, έρχεται αμέσως και το ερώτημα «πόσο καιρό θα είμαι εγώ εδώ;» και γνωρίζεις θεωρητικά και την απάντηση: «Μπορεί να μην είμαι εδώ αύριο, μπορεί να είμαι εδώ και για τα επόμενα πενήντα χρόνια». Άρα, είναι κάτι που το διώχνουμε, εάν δεν μας χτυπάει την πόρτα! Αυτό δεν είναι κάτι το οποίο πρέπει να μας μελαγχολεί απαραίτητα, πρέπει να μάθουμε να το χειριζόμαστε. Κυρίως όχι οι ασθενείς, οι ασθενείς το μαθαίνουν με την ταχεία «μέθοδο», πρέπει να μάθουν να το διαχειρίζονται οι υγιείς, γιατί όλοι έχουν στο περιβάλλον τους ανθρώπους οι οποίοι νοσούν. Αυτός είναι και ο δικός μου σκοπός: Η κινητοποίηση όλων εκείνων οι οποίοι βρίσκονται γύρω από έναν ασθενή. Όλοι έχουμε κάποιον ασθενή…
- Εσείς είχατε υποστηρικτικό κοινωνικό περιβάλλον; Γιατί υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι δεν έχουν τέτοιο περιβάλλον…
Όλοι έχουμε, εάν ψάξουμε λίγο. Πολλές φορές είναι δύσκολο για το οικογενειακό μας περιβάλλον. Επειδή είσαι ουσιαστικά ένας πυλώνας στο οικογενειακό περιβάλλον, σείεται και αυτός ο περίγυρος. Υφίσταται το ίδιο σοκ με εσένα! Εκείνοι οι οποίοι μπορούν σίγουρα να βοηθήσουν είναι οι άνθρωποι στο ευρύτερο περιβάλλον: Οι φίλοι μας, οι γνωστοί μας… Αυτός είναι ο στόχος μου: Η κινητοποίηση των «λίγο πιο έξω», οι οποίοι είναι επίσης οι πιο ψύχραιμοι, ξέρετε. Άρα, εάν αυτοί είναι ενημερωμένοι και μάθουν να αντιμετωπίζουν όχι με άρνηση, αλλά με ρεαλισμό και ψυχραιμία, αυτοί μπορούν να λειτουργήσουν καταλυτικά σε όλη τη διαδικασία της ανάρρωσης, της ίασης. Οι φίλοι και το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον μας μπορεί να μας φτιάξουν μία όμορφη, έστω μία υποφερτή καθημερινότητα.
- Αλήθεια, οι γιατροί είναι εκπαιδευμένοι να επικοινωνούν με τον προσήκοντα τρόπο την είδηση της νόσησης στον πάσχοντα; Υπάρχουν παράπονα από τους ασθενείς σε αυτόν τον τομέα, ξέρετε…
Αν ακούσετε «ο γιατρός μου το είπε απότομα», να ξέρετε ότι αυτό είναι μέρος της διαδικασίας! Και εγώ την ίδια απορία είχα, όταν νόσησα. Πολλές φορές, αυτό γίνεται σκοπίμως! Γιατί; Ειδικά όταν πρόκειται για την πρώτη φορά, επειδή θέλουμε να είμαστε εφησυχασμένοι και επειδή δεν θέλουμε να συμβεί σε εμάς, εάν μας πουν «ξέρετε, θα δούμε και θα το μελετήσουμε και θα σας πούμε κ.λπ.», ο άνθρωπος έχει την τάση να ωραιοποιεί τις καταστάσεις. Κάνει παζάρια στη συνταγή! Άρα, ο γιατρός πρέπει να σε ταρακουνήσει, γιατί, όσο δεν είσαι ακόμη σε θεραπεία και με δεδομένο ότι ο καρκίνος είναι αιφνιδιαστικός, μπορεί να είναι επίσης επιθετικός, δεν έχεις περιθώρια να κάτσεις να το σκεφτείς και να πεις, για παράδειγμα, «θα πάω να κάνω τα μπάνια μου το καλοκαίρι και τον χειμώνα ξαναβλέπουμε…». Κάποιος πρέπει να σου πει «ξέρεις κάτι; Τον Σεπτέμβρη μπορεί και να μην είσαι εδώ, εάν το αφήσεις»! Άρα, αναγκαστικά ίσως είναι και μία επιλογή του γιατρού να είναι απότομος.
- Το λέω, γιατί είναι έντονο το παράπονο από τους ασθενείς για τον τρόπο με τον οποίο επικοινωνούν οι γιατροί το δυσάρεστο νέο του καρκίνου…
Υπάρχει και αυτό. Παρ’ όλα αυτά και επειδή η νόσος είναι πια πολύ συνηθισμένη, έχουν κάνει τρομερές προόδους και οι γιατροί σε αυτόν τον τομέα. Έχουν πάρει πλέον εκπαίδευση για τον τρόπο με τον οποίο θα λειτουργούν με τους ασθενείς. Δεν είναι όλοι μία κατηγορία. Σημασία έχει να μπορείς να εμπιστευτείς τον γιατρό και να νιώσεις ψυχικά ότι σε καλύπτει. Δεν κάνουν όλοι για όλους. Όπως σε όλα στη ζωή μας!
- Εσείς αναζητήσατε κάποια οργάνωση ασθενών για να έρθετε σε επαφή;
Κατά την περίοδο που το βίωνα η ίδια, όχι! Είναι κάτι το οποίο αποφεύγουν οι περισσότεροι ασθενείς. Θα ήθελα, είναι η αλήθεια, να υπήρχαν οργανισμοί τέτοιοι, οι οποίοι δεν θα μου έβαζαν την ετικέτα «είσαι ασθενής, είσαι καρκινοπαθής», αλλά θα πήγαινα εκεί και να μπορούσα να συμπεριφερθώ με τον τρόπο με τον οποίο συμπεριφερόμουν ως υγιής και να με αντιμετωπίζουν έτσι. Με τους περιορισμούς που έχεις, βεβαίως. Υπάρχουν αρκετοί τέτοιοι οργανισμοί, οι οποίοι έχουν κάνει πολύ καλή δουλειά, αλλά εγώ αυτό το βρήκα στο ΜΑΝΑ, πριν από έναν χρόνο. Ένα σπίτι στο οποίο μπορείς να ασχολείσαι, να συμπεριφέρεσαι, να εκδηλώνεσαι και να επικοινωνείς όλα αυτά τα οποία πάνε μαζί με τον καρκίνο, αλλά δεν είναι αυστηρώς ιατρικά. Δηλαδή το πώς δεν μπορώ να μασήσω εύκολα την τροφή μου, έχει γεμίσει με άφθες το στόμα μου ή δεν έχω φρύδια ξαφνικά… «Βρε, παιδιά, τι να κάνω;». Αυτά, όπως καταλαβαίνετε, σε έναν γιατρό ο οποίος βλέπει εκατοντάδες τέτοιες περιπτώσεις, είναι ασήμαντες λεπτομέρειες. Όλα αυτά, όμως, χρειάζεσαι να τα πεις κάπου, έτσι ώστε, εάν δεν είναι μυημένος κάποιος στη νόσο, μπορεί ακόμη και να τρομάξει. Οπότε βλέπεις εκείνο το βλέμμα, το οποίο δεν θέλεις να βλέπεις όταν είσαι ασθενής! Θέλεις, λοιπόν, κάποιον, ο οποίος να είναι γνώστης, να τα έχει περάσει, να είναι τώρα καλύτερα από σένα και να μπορείς να συνομιλείς μαζί του. Όταν ανακάλυψα το ΜΑΝΑ, ενθουσιάστηκα! Είναι μια αγκαλιά! Κάνουν πολύ καλό και σε πολύ κόσμο! Και στους υγιείς και στους ασθενείς!
Η ΕΚΔΗΛΩΣΗ του ΜΑΝΑ και η ΠΗΝΕΛΟΠΗ ΒΛΑΧΟΓΙΑΝΝΗ
Ο μήνας Οκτώβριος είναι αφιερωμένος στην πρόληψη του καρκίνου του μαστού. Με αφορμή το γεγονός αυτό, η δημιουργός Πηνελόπη Βλαχογιάννη, η μεταξουργία Tsiakiris Silkhouse και ο IANOS συμμετέχουν ενεργά στην κινητοποίηση και στηρίζουν τις δράσεις του Μη Κερδοσκοπικού Οργανισμού ΜΑΝΑ, που αγκαλιάζει κάθε γυναίκα που βιώνει την περιπέτεια της νόσου.
Την Πέμπτη 25 Οκτωβρίου, 18:00-20:00 – Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου του Μαστού – η Πηνελόπη Βλαχογιάννη θα παρουσιάσει το νέο ψηφιακό της έργο “Υγεία” στον IANO ARTSHOP@GOLDEN HALL (Λ. Κηφισίας 37Α, Μαρούσι).
Πρόκειται για το πορτραίτο της θεάς Υγείας, μέσα από τη ματιά της δημιουργού, αποτυπωμένο πάνω σε μεταξωτά φουλάρια και διακοσμητικά press-papier, το οποίο αθόρυβα παρακινεί σε εγρήγορση όλων για πρόληψη, έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία.
Μέρος των εσόδων, από τις πωλήσεις έως και 31/12/2018, θα διατεθεί στον οργανισμό ΜΑΝΑ – www.manaorg.com
Λίγα λόγια για το έργο “Υγεία”:
Δροσερή, όμορφη, μυστηριώδης, απαιτητική, παρούσα υπό προϋποθέσεις, αθόρυβη όσο είναι κοντά μας αλλά ποτέ δεδομένη, τη μεγαλύτερη αναστάτωση φέρνει η απουσία της. Η Υγεία είναι Γυναίκα.
«Έχοντας περάσει η ίδια την μεγάλη περιπέτεια, ήθελα να φτιάξω κάτι που να λειτουργεί σαν ευγενική αλλά επιτακτική υπενθύμιση σε κάθε γυναίκα. Να νοιάζεται, να εξετάζεται, να προλαμβάνει».
Πηνελόπη Βλαχογιάννη
Λίγα λόγια για τον Μη Κερδοσκοπικό Οργανισμό ΜΑΝΑ:
Ο Μη Κερδοσκοπικός Οργανισμός ΜΑΝΑ δημιουργήθηκε με αφορμή την προσωπική εμπειρία ιδρυτικού στελέχους του Οργανισμού Κυρίας Randa Ghandour με τον καρκίνο του μαστού και τη νίκη της στη μάχη της με τη νόσο. Ο βασικός σκοπός του Οργανισμού είναι η δωρεάν παροχή υποστηρικτικών υπηρεσιών φροντίδας σε κάθε γυναίκα με καρκίνο του μαστού ή γυναικολογικό καρκίνο, ώστε να επανέλθει σε έναν κανονικό ρυθμό ζωής όπως πριν την εμφάνιση της νόσου. Οι υπηρεσίες, όπως: ψυχολογική, διατροφολογική, φυσιοθεραπευτική υποστήριξη, φροντίδα προσώπου – σώματος, προγράμματα σωματικής, πνευματικής άσκησης και δημιουργικής απασχόλησης προσφέρονται στο Σπίτι του ΜΑΝΑ, ένα «ζεστό» φιλικό σπίτι στο κέντρο της Αθήνας.
