Πότε και κατά πόσο ανταποκρίνεσαι στις επιθυμίες του συντρόφου σου; Δίνεις επειδή το αισθάνεσαι (δηλαδή, έτσι σου «βγαίνει»), επειδή πρέπει, ή επειδή φοβάσαι ότι θα τον χάσεις; Σε γενικές γραμμές, σε μία σχέση συμβαίνει λίγο από όλα. Τείνουμε όμως κάποιες φορές να υπερβάλλουμε στην προσφορά, και μάλιστα εις βάρος μας. Τελικά, πόσο από τον εαυτό μας να δώσουμε, προκειμένου να έχουμε και τον άλλο και εμάς ευχαριστημένους; Υπάρχει κάποια συνταγή επιτυχίας;
Δυστυχώς, δεν υπάρχει συνταγή. Ο καθένας γίνεται δοτικός στη σχέση του, βάσει κάποιων παραγόντων. Τέτοιοι παράγοντες μπορεί να είναι ο χαρακτήρας, τα συναισθήματα, το πώς έχει συνηθίσει κανείς να φέρεται σε μια σχέση, η ανταπόκριση του συντρόφου σε αυτό το δόσιμο, τα λάθη του παρελθόντος, η ηλικία του ιδίου αλλά και του συντρόφου, η ηλικία της ίδιας της σχέσης, οι συνθήκες, οι ανάγκες. Είναι κάτι εντελώς υποκειμενικό και πολυπαραγοντικό, όπως και τα περισσότερα θέματα που προκύπτουν σε μια διαπροσωπική σχέση.
Χαρακτήρας
Ένας γενναιόδωρος χαρακτήρας τείνει να είναι δοτικός και στη σχέση του. Ένας υπεύθυνος, σχολαστικός και συμπονετικός χαρακτήρας τείνει να είναι το ίδιο. Τί γίνεται όμως, όταν ο σύντροφός του είναι πολύ ανεξάρτητος, επιπόλαιος ή αδιάφορος;
Συναισθήματα
Ανασφάλειες, φόβος χωρισμού, ενθουσιασμός, αγάπη, στοργή, ανάγκη για ανταπόκριση του άλλου. Κάποιες φορές γίνονται ένα εκρηκτικό μίγμα που μας βρίσκει να υπερβάλλουμε στην δοτικότητα. Νομίζουμε ότι όσο πιο πολλά δίνουμε, τόσο πιο πολύ θα μας αγαπήσει, θα έχουμε την καλύτερη θέση σε σύγκριση με τις προηγούμενες σχέσεις του, δεν θα μας αφήσει ποτέ. Αυτός που λέει «ναι» σε όλα δεν σημαίνει ότι πάντα καταλήγει να αγαπηθεί, ούτε ότι έτσι θα διασφαλίσει τη σχέση. Δεν είναι λίγες οι φορές που αισθανόμαστε ότι γινόμαστε «υπηρέτες».
Πώς έχω συνηθίσει να φέρομαι μέσα σε μια σχέση
Επειδή έχουμε συνηθίσει να φερόμαστε στις σχέσεις μας μέχρι τώρα με κάποιο συγκεκριμένο τρόπο, δεν σημαίνει ότι ο ίδιος θα έχει επιθυμητά αποτελέσματα και στην παρούσα σχέση. Μην ξεχνάμε ότι κάθε φορά έχουμε να κάνουμε με διαφορετικούς συνδυασμούς ατόμων.
Ανταπόκριση του συντρόφου στην προσφορά
Όταν κάποιος δείχνει να μην δέχεται αυτά που του προσφέρουμε, δεν έχει νόημα να συνεχίσουμε να δίνουμε περισσότερα για να τον κερδίσουμε. Ίσως να μην δώσαμε αυτό που πραγματικά χρειαζόταν. Ή το δώσαμε , αλλά όχι την κατάλληλη στιγμή. Ή δώσαμε πάρα πολλά, πολύ γρήγορα και τον «πνίξαμε». Επίσης, όταν ο σύντροφος δεν ανταποδίδει την προσφορά μας, ίσως θα έπρεπε να φρενάρουμε για λίγο, προκειμένου να περιμένουμε κάποια απόκρισή του.
Λάθη του παρελθόντος
Επειδή στο παρελθόν μπορεί να υπήρξαμε αδιάφοροι στην φροντίδα κάποιου συντρόφου, με αρνητική κατάληξη της σχέσης, δεν θέλουμε να συμβεί το ίδιο και τώρα. Από «κάψιμο» του παρελθόντος, οδηγούμαστε συχνά στο άλλο άκρο.
Ηλικία
Ο ενθουσιασμός και η αθωότητα της νεότητας οδηγεί τους πιο μικρούς σε ηλικία να δίνονται απεριόριστα. Η μεγάλη ανάγκη για συντροφικότητα, οι ταλαιπωρίες και το τρένο της ζωής που τους προσπερνάει, οδηγούν τους μεγαλύτερους σε ηλικία σε απελπισμένες κινήσεις υπερπροσφοράς.
Ηλικία της σχέσης
Όταν μας έρχονται πολύ γρήγορα πάρα πολλά, κάποιες φορές μας πιάνουν απροετοίμαστους ή μπορεί να δημιουργούν καχυποψία, άγχος, κλπ.
Ανάγκες
Όταν έχουμε μεγάλη ανάγκη να δώσουμε, λόγω χαρακτήρα, συναισθημάτων, ηλικίας (όπως προαναφέρθηκε), αλλά και όταν έχουμε έντονη ανάγκη να πάρουμε, συνήθως υπερβάλλουμε στην προσφορά. Πόσο έτοιμος είναι ο άλλος να δεχθεί και να ανταποδώσει;
Επειδή ακόμα και οι διαπροσωπικές σχέσεις, κακά τα ψέμματα, βασίζονται κατά ένα μεγάλο μέρος στις αρχές της συναλλαγής (κοινώς, στο «πάρε- δώσε»), δεν μπορεί κανείς παρά να έχει και αυτόν τον γνώμονα στο μυαλό του. Δεν μένει παρά να αναρωτηθούμε το εξής: «Μήπως αναλαμβάνουμε πολύ ζεστά το ρόλο του προμηθευτή στη σχέση μας; Και πού μας οδηγεί αυτό;»
Μία καλή, κατά πολλούς, τακτική είναι η «βλέποντας και κάνοντας». Με άλλα λόγια, παρατηρούμε βήμα-βήμα πώς ο άλλος ανταποκρίνεται στη δική μας προσφορά, τόσο από άποψη δεκτικότητας, όσο και ανταπόδοσης, και αναλόγως κινούμαστε.
Αυτό δε σημαίνει ότι έτσι εξασφαλίζουμε μια επιτυχημένη σχέση. Και λάθη πρόκειται να γίνουν, και κάτι θα μας ξεφύγει και κάπου θα παρεξηγήσουμε την αντίδραση του άλλου, και δεν θα ακολουθήσουμε κάθε φορά πιστά αυτήν την πρακτική, λόγω όλων των παραγόντων που αναλύθηκαν παραπάνω.
Το καλό είναι πως έτσι θα έχουμε τα μάτια μας ανοιχτά στην ανταπόκριση του άλλου σε κάθε μας κίνηση. Νοοτροπίες του τύπου «έτσι μου βγαίνει», «έτσι έχω μάθει», «είμαι αυθόρμητος/η», «είμαι καλά με τον εαυτό μου όταν προσφέρω με αυτόν τον τρόπο» είναι μεν πολύ σεβαστές, αλλά όταν τις εκφράζουμε απεριόριστα παραβλέποντας την αποδοχή τους από τον σύντροφο, δεν βγαίνουν πάντα σε καλό. Ούτως ή άλλως, δεν πορευόμαστε μόνοι μας σε μια σχέση, αλλά μαζί με κάποιον άλλον.
Γράφει η Μαρίνα Σοφούλη – Μαυροφείδη, Ψυχολόγος, BA (Hons) Psychology,
Μέλος του British Psychological Society, www.marinasofouli.gr
