Οι πορτοκαλί κολοκύθες έχουν την τιμητική τους στις αρχές του φθινοπώρου! Στην Ελλάδα η καλλιέργειά τους είναι μικρή. Κυρίως λόγω της μειωμένης ζήτησης. Όμως ένα συνδυασμός των επιστημονικών δεδομένων για τα οφέλη τους, και της ξενόφερτη γιορτή του Χάλογουιν με τις σκαλισμένες κολοκύθες, αυξάνουν τη δημοτικότητά τους και στη χώρα μας.
Θρεπτικά συστατικά στις πορτοκαλί κολοκύθες
Ανήκουν στη βοτανική οικογένεια Curcubitaceaeκαι είναι «ξαδελφάκια» με τα αγαπημένα πράσινα κολοκυθάκια. Οι πορτοκαλί κολοκύθες όμως είναι ξεχωριστές! Εκείνο που τις κάνει να διαφέρουν είναι η περιεκτικότητά τους στο β-καροτένιο, απ’ όπου και παίρνουν το έντονο χρώμα τους! Η φυτική θρεπτική αυτή ουσία μετατρέπεται από το οργανισμό σε βιταμίνη Α, απαραίτητη για την προστασία των ματιών, την ενίσχυση του ανοσοποιητικούκαι του δέρματος.
Ένα φλυτζάνι πουρέ βρασμένης πορτοκαλί κολοκύθας καλύπτει περισσότερο από το 200% των ημερήσιων αναγκών σε βιταμίνη Α! Όμως η θρεπτική της αξία δεν σταματά εκεί. Καταναλώνοντας πορτοκαλί κολοκύθες τους φθινοπωρινούς μήνες μπορείτε να καλύψετε:
- Μέρος των οδηγιών για αυξημένη πρόσληψη φυτικών ινώναπό λαχανικά και φρούτα. Θυμηθείτε πως η επιστημονική κοινότητα προτείνει την κατανάλωση τουλάχιστον 5 μερίδων λαχανικών και φρούτων κάθε ημέρα.
- Περισσότερο από το 10% της συνιστώμενης καθημερινής σας ανάγκης στις αντιοξειδωτικκές βιταμίνες C και Ε, αλλά και σε κάλιογια τη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης.
- Περίπου 5% των ημερήσιων απαιτήσεων σε πολλά μικροθρεπτικά συστατικά όπως βιταμίνες του συμπλέγματος Β, σίδηρος, μαγνήσιο, φώσφορο, μαγγάνιο και χαλκό.
Πορτοκαλί κολοκύθες και “θεραπευτική” δράση
Στην προσπάθεια αναζήτησης φυσικών θεραπευτικών συστατικών, οι ερευνητές έχουν ανακαλύψει μία μακριά λίστα από “φαρμακευτικές” σχεδόν ιδιότητες που εμφανίζει το φρούτο της κολοκύθας, αλλά και οι σπόροι της.
Διαβήτης
Παρότι σε ερευνητικό ακόμη στάδιο, η συστηματική πρόσληψη σκόνης ή εκχυλίσματος κολοκύθας παρουσιάζει αντιδιοβητική δράση. Πιο συγκεκριμένα, επιτρέπει την αποτελεσματικότερη δράση της ινσουλίνης. Της ορμόνης δηλαδή, που ρυθμίζει τα επίπεδα σακχάρων στο αίμα. Επιπλέον, προστατεύει τα κύτταρα του παγκρέατος, απ’ όπου και εκκρίνεται η ινσουλίνη. Θετική φαίνεται να είναι η επίδραση τόσο στο ζάχαρο αμέσως μετά το γεύμα, όσο και στη μακροπόθεσμη διαχείριση αυτoύ (γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη HBA1C).
Υγεία προστάτη
Η καλοήθης υπερπλασία του προστάτηαφορά περίπου 7 στους 10 ανήλικους άνδρες μεγαλύτερης ηλικίας. Τα συμπτώματα αυτής, πόνος κατά την ούρηση, συχνοουρία, νυκτουρία, μπορεί να γίνουν ιδιαιτέρως ενοχλητικά. Στην ανακούφιση αυτών μπορούν να βοηθήσουν φυτοθεραπευτικές λύσεις, όπως το εκχύλισμα των σπόρων κολοκύθας. Μάλιστα, οι ιδιότητες της κολοκύθας θεωρούνται τόσο ισχυρές, που ακόμα και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων έχει εγκρίνει τη χρήση της σε παθήσεις του ουροποιητικού. Τόσο σε άνδρες, όσο και σε γυναίκες.
Αντιοξειδωτική δράση
Το χρόνιο στρες, ή καλύτερα η συνεχής επιβάρυνση από εξωτερικούς παράγοντες όπως η λιγότερο καλή διατροφή, οδηγεί σε πρόωρη γήρανση και καταστροφή των κυττάρων. Η κατάσταση αυτή είναι γνωστή και ως οξειδωτικό στρες. Για την αντιμετώπισή του οργανισμός διαθέτει εσωτερικούς μηχανισμούς, τους οποίους η διατροφή μπορεί να ενισχύσει με συγκεκριμένα συστατικά. Αντίστοιχα αντιοξειδωτικά συστατικά περιέχονται και στην κολοκύθα, η δράση των οποίων είναι καθοριστικής σημασίας για επιβαρυμένους οργανισμούς με χρόνιες παθήσεις. Σε αυτές ανήκουν τα νοσήματα της καρδιάς και των αγγείων, αλλά και ο διαβήτης.
Αντιμικροβιακή δράση
Το φαινόμενο της αυξανόμενης αντίστασης στα αντιβιοτικά, έχει προκαλέσει την ανάγκη αναζήτησης νέων αντιμικορβιακών ουσιών. Συγκεκριμένες πρωτεΐνικές ουσίες από τους σπόρους της κολοκύθας φαίνεται πως έχουν την επιθυμητή δράση. Παθαγόνοι μικροοργανισμοό των οποίων την ανάπτυξη ενδέχεται να εμποδίσει το εκχύλισμα των σπόρων είναι η σαλμονέλα και το Escherichia coli.
Χούμους με κολοκύθα
Υλικά
- 500 γραμμάρια κολοκύθα
- Ελαιόλαδο
- 2 σκελίδες σκόρδο
- Χυμό από ½ λεμόνι
- 2 κουτ. σούπας ταχίνι
- 400 γραμμάρια ρεβύθια, βρασμένα ή κοσνέρβα
- 1 κοκκινη πιπεριά, ψιλοκομμένη
- 1 κίτρινη πιπεριά ψιλοκομμένη
Εκτέλεση
- Ξεφλουδίζετε την κολοκύθα και την κόβετε σε μικρότερα κομμάτια.
- Προθερμαίνετε το φούρνο στους 180-2000Cκαι ψήστε την κολοκύθα για περίπου 45 λεπτά, προσθέτωντας λίγο ελαιόλαδο και το σκόρδο.
- Αφήστε την κολοκύθα να κρυώσει.
- Προσθέστε την κολοκύθα και όλα τα υπόλοιπα υλικά στο μπλέντερ. Χτυπήστε καλά και το φθινοπωρινό ταχίνι σας είναι έτοιμο!
Ίσως πλέον να βλέπετε με άλλο μάτι το συμπαθές αυτό λαχανικό, είναι πολλά περισσότερα από ένα διακοσμητικό για τη γιορτή του Χάλογουιν.
Ήβη Παπαϊωάννου, RDN, MS, MBA Διαιτολόγος, Διατροφολόγος Μέλος της Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτολογίας, ΗΠΑ [email protected]
Βιβλιογραφία Salehi B et al. Cucurbits Plants: A Key Emphasis to Its Pharmacological Potential.Molecules. 2019 May 14;24(10). pii: E1854. Yadav M et al. Medicinal and biological potential of pumpkin: an updated review.Nutr Res Rev. 2010 Dec;23(2):184-90. Recipe adapted from: BBC Good Food. Pumpkin hummus.
