Πώς επηρεάζει ο κορωνοϊός τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη

Σε άτομα με χρόνια νοσήματα (όπως ο σακχαρώδης διαβήτης – ΣΔ) ενδέχεται να προκληθεί σοβαρότερη λοίμωξη στο κατώτερο αναπνευστικό (βρογχίτιδα ή πνευμονία).

Η Διεθνής Ομοσπονδία Διαβήτη (IDF) δημοσίευσε προ ολίγων ημερών πληροφορίες σχετικά με την επιδημία του κορωνοϊού και τον ΣΔ, οι οποίες έχουν αναρτηθεί στον ιστότοπο της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας.

Ο κορωνοϊός μεταδίδεται με δυο τρόπους:

• Από το ένα άτομο στο άλλο μέσω σταγονιδίων που βγαίνουν από το στόμα με την ομιλία, τον βήχα ή το φτέρνισμα, ή κατά την σωματική επαφή.
• Με το άγγιγμα μολυσμένης επιφάνειας (πχ τραπέζι, πόμολο πόρτας) και στη συνέχεια τα χέρια στο στόμα ή τα μάτια. Ο χρόνος επιβίωσης του στις επιφάνειες είναι συνήθως περί τις 2 ώρες, αλλά μπορεί να είναι πολύ μεγαλύτερος σε χαμηλές θερμοκρασίες και υψηλή υγρασία περιβάλλοντος (σε πάνω από 30°C ζει πολύ λιγότερο).

Σε χθεσινή δημοσίευση (10 Μαρτίου 2020) στο περιοδικό Annals of Internal Medicine, ο χρόνος επώασης (από την μόλυνση μέχρι την εμφάνιση συμπτωμάτων) υπολογίσθηκε κατά μέσον όρο σε 5 ημέρες, μπορεί όμως να φθάσει και τις 14 ημέρες.

Τα άτομα με ΣΔ ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου για σοβαρότερη νόσηση από τον κορωνοϊό, λόγω εξασθένισης του ανοσοποιητικού τους συστήματος, ιδιαίτερα αν η γλυκαιμική τους ρύθμιση είναι κακή και συνυπάρχουν παχυσαρκία και χρόνιες επιπλοκές (κυρίως από το καρδιαγγειακό σύστημα και τους νεφρούς).

Απλοί κανόνες πρόληψης της νόσου αλλά και καλύτερης αντιμετώπισης αν συμβεί:

• Διασφάλιση ότι υπάρχει άμεση πρόσβαση στα τηλέφωνα επείγουσας επικοινωνίας σε περίπτωση ασθένειας και οι ποσότητες φαρμάκων (ιδίως ινσουλίνης) και αναλωσίμων για τον αυτοέλεγχο της γλυκόζης είναι επαρκείς, ώστε να μην χρειαστεί έξοδος από το σπίτι.
• Η καλή γλυκαιμική ρύθμιση, η φυσική δραστηριότητα/άσκηση και η κατανάλωση τροφών ή ροφημάτων πλούσιων σε αντιοξειδωτικά (όπως τα εσπεριδοειδή και το πράσινο τσάι) ενισχύουν την επάρκεια του ανοσοποιητικού συστήματος στην άμυνα του οργανισμού.
• Για να αποφευχθεί η λοίμωξη, συχνό πλύσιμο των χεριών με σαπούνι και νερό ή χρήση αλκοολούχου διαλύματος ειδικά πριν το φαγητό και μετά από επίσκεψη σε δημόσιους χώρους. Αποφυγή επαφών ή διατήρηση απόστασης (το λιγότερο 1 μέτρο) από ανθρώπους που έχουν συμπτώματα ή νοσούν εμφανώς. Κάλυψη της μύτης ή του στόματος με χαρτομάντιλο μιας χρήσης όταν βήχετε η φταρνίζεστε και στη συνέχεια απόρριψη του σε κάδο.
• Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας δεν συστήνει τη χρήση απλής χειρουργικής μάσκας στην κοινότητα σε όσους δεν έχουν συμπτώματα αναπνευστικού, ακόμα και σε περιοχές με κρούσματα κορωνοϊού. Η χρήση μάσκας δεν μειώνει την σημασία των άλλων γενικών μέτρων πρόληψης της νόσου και μπορεί να οδηγήσει σε περιττό κόστος και προβλήματα προμηθειών.
• Εάν νοσήσετε και σας δώσουν οδηγίες να μείνετε σπίτι, πρέπει να παρεμποδισθεί η μετάδοση του ιού σε όσους ζουν μαζί σας ή σας επισκέπτονται. Πέρα από τον ύπνο σε διαφορετικό δωμάτιο ή ξεχωριστό κρεβάτι και τη χρήση μάσκας, σημαντικό είναι να μην μοιράζεστε τα σκεύη φαγητού (κουταλάκια, μαχαιροπήρουνα κλπ). Μετά το πλύσιμο των χεριών (το οποίο πρέπει να είναι σχολαστικό) καλό είναι να χρησιμοποιείτε χάρτινες πετσέτες μιας χρήσης. Εάν αυτό δεν είναι εφικτό, πρέπει να έχετε τη δική σας πετσέτα την οποία αλλάζετε όταν μουσκέψει (ο κορωνοϊός αγαπάει την υγρασία).
• Όπως με όλες τις ιώσεις, στη νόσηση από τον κορωνοϊό μπορεί να παρατηρηθεί απορρύθμιση του γλυκαιμικού ελέγχου. Σε τέτοιες περιπτώσεις απαιτείται άμεση επικοινωνία με τον θεράποντα ιατρό, διότι αυξάνονται οι ανάγκες του οργανισμού σε ινσουλίνη και χρειάζεται κατάλληλη τροποποίηση της φαρμακευτικής αγωγής και της διατροφής.

Γενικοί κανόνες είναι:

1. Επιβάλλεται επαρκής ενυδάτωση (τουλάχιστον μισό ποτήρι νερό κάθε ώρα) για την διατήρηση τόσο του κυκλοφορικού συστήματος όσο και του μεταβολισμού των κυττάρων σε καλή κατάσταση. Η αφυδάτωση αποδιοργανώνει τον μεταβολισμό και κατά κανόνα οδηγεί σε κακή έκβαση της νόσου.
2. Συχνός έλεγχος των επιπέδων της γλυκόζης στο τριχοειδικό αίμα με τις συσκευές αυτομέτρησης και προσπάθεια διατήρησης τους σε αποδεκτά επίπεδα (80-180mg/dl) με τις οδηγίες του θεράποντος ιατρού.
3. Σε άτομα με ΣΔ τύπου 1, αλλά και ΣΔ τύπου 2 που ρυθμίζονται με σχήματα ινσουλινοθεραπείας, απαραίτητος είναι ο έλεγχος για παρουσία κετονών στο τριχοειδικό αίμα. Η αύξηση των κετονών υποδηλώνει εκτροπή του μεταβολισμού σε καύση λίπους αντί γλυκόζης και μπορεί να οδηγήσει σε οξέωση.
4. Για τα άτομα με ΣΔ τύπου 2 που λαμβάνουν αντιδιαβητικές αγωγές και είναι καλά ρυθμισμένοι, τα αποθέματα της ινσουλίνης στο πάγκρεας είναι σχετικά επαρκή και συνήθως δεν δημιουργούνται σοβαρά προβλήματα κατά τη διάρκεια οξείας νόσου. Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται αν στα θεραπευτικά σχήματα υπάρχουν αναστολείς SGLT2 (νταπαγλιφλοζίνη, εμπαγλιφλοζίνη). Τα φάρμακα αυτά πρέπει να διακόπτονται άμεσα με την εμφάνιση της οξείας νόσου και να ξαναρχίζουν μετά την αποδρομή της. Η κατηγορία αυτή των φαρμάκων είναι εξαιρετικά δραστική στην ρύθμιση του ΣΔ και χρησιμοποιείται πλέον ευρύτατα (συχνά στο ίδιο χάπι μαζί με τη μετφορμίνη).
5. Οδηγίες για την αντιμετώπιση του ΣΔ στην οξεία νόσηση υπάρχουν στις «Κατευθυντήριες Οδηγίες για την Διαχείριση των Ατόμων με Σακχαρώδη Διαβήτη» της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας, με ελεύθερη πρόσβαση στο site.
6. Τέλος, εξαιρετικά σημαντικό είναι να ακολουθούμε πιστά τις οδηγίες του Υπουργείου Υγείας για τον περιορισμό της εξάπλωσης του κορωνοϊού. Η διαχείριση της νέας και δυνητικά επικίνδυνης αυτής επιδημίας, σε ατομικό ή συλλογικό επίπεδο, είναι ευθύνη όλων μας.