400 δισεκατομμύρια! Αυτός είναι ο αριθμός των καφέδων που καταναλώνονται ετησίως. Ένα από τα πλέον δημοφιλή ροφήματα έχει τις ρίζες του στην παράδοση της Αιθιοπίας. Ο θρύλος λέει η τονωτική δράση του καφέ ανακαλύφθηκε τυχαία από έναν βοσκό, όταν παρατήρησε πως οι κατσίκες του μάσησαν κόκκους καφέ και δεν μπόρεσαν να κοιμηθούν το βράδυ! Τον 17ο αιώνα, οι κόκκοι του καφέ ταξίδεψαν στην Ευρώπη και στην Αμερική, και τα καφενεία της εποχής αποτέλεσαν πόλο έλξης εμπόρων, τραπεζιτών και καλλιτεχνών. Σήμερα, η κουλτούρα του καφέ έχει αλλάξει κατά πολύ. Νέες συνήθειες, νέες ποικιλίες και νέοι συνδυασμοί συνοδεύουν το ρόφημα. Ένα πράγμα παραμένει αναλλοίωτο στο χρόνο και αυτό είναι η πνευματική και σωματική τόνωση που προσφέρει ο μυρωδάτος καφές!
Τα θρεπτικά συστατικά του καφέ;
Το σημαντικότερο θρεπτικό συστατικό που βρίσκουμε στον καφέ είναι η καφεΐνη. Αυτή ανήκει στην ομάδα των πολυφαινολών, δηλαδή φυτικών ουσιών που εμφανίσουν δράση στο ανθρώπινο σώμα. Η καφεΐνη εμποδίζει την ορμόνη της «κούρασης», αδενοσίνη, να προσδεθεί στα κύτταρα του εγκεφάλου. Αποτέλεσμα της δράσης της καφεΐνης να μην φτάνει το μήνυμα της κόπωσης στον εγκέφαλο, αυξάνοντας έτσι τα αποθέματα ενέργειας στον οργανισμό.
Αυτό που ίσως πολύ αναρωτιούνται όμως είναι εάν οι κόκκοι του καφέ περιέχουν θρεπτικά συστατικά που περιέχουν θερμίδες. Η απάντηση είναι πως όχι. Ένα ρόφημα που έχει σαν αποκλειστικό συστατικό το εκχύλισμα του καφέ, δεν περιέχει υδατάνθρακες, πρωτεΐνες ή λίπη, συνεπώς περιέχει σχεδόν μηδενικές θερμίδες. Πιο συγκεκριμένα, υπολογίζεται πως 1 κούπα γαλλικού καφέ αποδίδει μόλις 2 θερμίδες!
Μπορεί ο καφές να «σαμποτάρει» τη δίαιτα;
Σύμφωνα με τις παραπάνω διατροφικές πληροφορίες ο καφές μπορεί να αποτελέσει κομμάτι μίας ισορροπημένης διατροφής. Πόσο μάλλον εάν κανείς αναλογιστεί τα πολλαπλά οφέλη που φαίνεται πως έχουν 2 με 3 κούπες καφές ημερησίως στην προστασία των αγγείων, της καρδιάς, του συκωτιού κιαι του νευρικού συστήματος. Και όμως υπάρχει μία ομάδα οπαδών του καφέ, που «σαμποτάρει» τη δίαιτά της όταν απολαμβάνει το αγαπημένο της ρόφημα. Στην ομάδα αυτή ανήκουν όσοι δεν πίνουν το καφέ τους σκέτο, ή όσοι προτιμούν καφέ με περίεργα ονόματα που υποδηλώνουν την ύπαρξη ζάχαρης! Υπολογίζεται πως τα πρόσθετα του καφέ αγγίζουν κατά μέσο όρο τις 69 επιπλέον θερμίδες ανά ημέρα, σε σύγκριση με όσους απολαμβάνουν το ρόφημα σκέτο. Σταδιακά και αθροιστικά μία τέτοια καθημερινή συνήθεια είτε μπορεί να οδηγήσει στην αύξηση του βάρους, είτε εμποδίζει την απώλεια κιλών.
Ακολουθεί μία λίστα με τις θερμίδες που αντιστοιχούν στις έξτα προσθήκες του καφέ:
- Γάλα ολόπαχο, 1 ποτήρι: 145 θερμίδες
- Γάλα χαμηλών λιπαρών: 110 θερμίδες
- Ζάχαρη άσπρη ή μαύρη, 1 κουταλάκι του γλυκού: 15 θερμίδες
- Γάλα εβαπορέ, 1 κουταλιά της σούπας: 20 θερμίδες
- Σαντιγί, 1 κουταλιά της σούπας: 50 θερμίδες
Δώστε γεύση, αλλά όχι θερμίδες στον καφέ σας προσθέτωντας φυσικές γλυκαντικές όπως η στέβια, κανέλα, φλούδες από πορτοκάλι, ή αγοράστε καφέ φίλτρου με κάποιο άρωμα της αρεσκείας σας.
Ήβη Παπαϊωάννου, MS, RDN Διαιτολόγος, Διατροφολόγος Μέλος της Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτολογίας, ΗΠΑ ivipapai@gmail.com Βιβλιογραφία: An, R. et al. Consumption of coffee and tea with add-ins in relation to daily energy, sugar, and fat intake in US adults, 2001–2012. Public Health , Volume 146 , 1 - 3
