Πότε επιτέλους θα κόψουμε το τσιγάρο;

26-12-2016

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Κατά του Καπνίσματος (31 Μαΐου), η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία παρουσιάζει τα κυριότερα στοιχεία σχετικά με το τσιγάρο, τη συχνότητα του καπνίσματος στη Ελλάδα και τις επικίνδυνες για την υγεία συνέπειες αυτής της συνήθειας.

Το κάπνισμα στην Ελλάδα: Οι θλιβερές πρωτιές

Η Ελλάδα, σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο, έχει τρεις πρωτιές όσον αφορά το κάπνισμα:

Τα υψηλότερα ποσοστά καπνιστών. 42% των Ελλήνων καπνίζουν (από αυτούς 32% καθημερινά). Οι Βούλγαροι μας ακολουθούν με 38%, στη συνέχεια Ρουμάνοι, Ούγγροι και Λιθουανοί με 37%, ενώ οι Σουηδοί, Φιλανδοί και Σλοβένοι φαίνεται να είναι τελευταίοι στη λίστα με ποσοστά κοντά στο 20% 

Τα υψηλότερα ποσοστά καπνίσματος σε δημόσιους χώρους. 60% των Ελλήνων φαίνεται ότι εκτείθονται σε καπνό σε δημόσιους χώρους, ενώ μόνο 10% σε χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Σουηδία και η Φιλανδία! Αυτό αποδίδεται στο ότι η απαγόρευση δεν αποτελεί νόμο αυστηρό, με σημαντικές επιπτώσεις όταν καταπατάται. Η πιθανότητα έκθεσης στον καπνό σε δημόσιους χώρους αυξάνεται, όταν το μορφωτικό επίπεδο είναι χαμηλό και υπάρχει χειρονακτική εργασία ή αυτοαπασχόληση.

Τα υψηλότερα ποσοστά παθητικού καπνίσματος στο οικογενειακό περιβάλλον, δηλαδή καμία ευαισθησία, ούτε απέναντι στα παιδιά μας. Συγκεκριμένα, 30% των Ελλήνων εκθέτει τους μη καπνίζοντες στο σπίτι του σε καπνό, ενώ μόνο 7% των Γάλλων.

Κάπνισμα και Γυναίκα

Από στοιχεία της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας, φαίνεται πως οι γυναίκες ενδίδουν όλο και πιο εύκολα στην καπνιστική συνήθεια και ο αριθμός των καπνιστριών εκτιμάται ότι θα αυξηθεί κατά 20% τα επόμενα 15 χρόνια.

Σήμερα, στην Ελλάδα, ο αριθμός των ενήλικων γυναικών καπνιστών, ανέρχεται στο 41% του γυναικείου πληθυσμού αυτής της ηλικίας, ήτοι 1.945.808 γυναίκες.

Το 81% των γυναικών της Ελλάδας, βλέπει το κάπνισμα ως επιλογή lifestyle (με βάση τα αποτελέσματα έρευνας που υλοποιήθηκε από την YouGov). Το γεγονός αυτό αποδίδεται, σύμφωνα με στοιχεία της Ε.Π.Ε, από την επικοινωνία του καπνίσματος και στη χώρα μας, ως μίας νέας μόδας η οποία ακολουθεί τις ευρωπαϊκές επιταγές του lifestyle.

Κάπνισμα και Αριθμοί

Το 20-30% των καπνιστών προσπαθούν κάθε χρόνο να κόψουν το κάπνισμα

7 στους 10 (70%) Έλληνες καπνιστές δηλώνουν επιθυμία να κόψουν το κάπνισμα με αφορμή την απαγόρευση του καπνίσματος σε δημόσιους χώρους.

Από το 70% των Ελλήνων που θέλουν να κόψουν το κάπνισμα, μόνο το 3-5% το καταφέρνει  μόνο με τη δύναμη της θέλησής του, εξαιτίας της εντονότατης εξάρτησης από τη νικοτίνη.

Μόνο το 14% των εμφραγματιών ασθενών καταφέρνει να διακόψει το τσιγάρο – κι’ αυτό, τη στιγμή που υπάρχει σοβαρός ιατρικός λόγος που επιβάλλει τη διακοπή καπνίσματος: η υγεία τους!

Επίσης, έχει υπολογιστεί πως μόνο το 20% των καπνιστών που αποπειρώνται να διακόψουν το κάπνισμα αναζητούν βοήθεια, παρά το ότι αυτό (η αναζήτηση βοήθειας) δεκαπλασιάζει την πιθανότητα να τα καταφέρουν.

(στοιχεία έρευνας της Alco, που έγινε σε δείγμα 800 ατόμων, 30 -55 ετών καπνιστές, τον Δεκέμβριο 2009, για λογαριασμό φαρμακευτικής εταιρείας)

Η οικονομική διάσταση

Και μόνο για οικονομικούς λόγους το κράτος θα έπρεπε να ενδιαφέρεται για τη διακοπή καπνίσματος σε αυτή την περίοδο οικονομικής κρίσης. Το κάπνισμα ευθύνεται για δαπάνες 1,4% του ΑΕΠ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ποσό το οποίο αντιστοιχεί σε πάνω από 130 δις ευρώ!

Ένας καπνιστής, έχει χάσει από το τσιγάρο, ένα διαμέρισμα 100 τ.μ.!! Κι’ αυτό γιατί, ένας μέτριος  για τα ελληνικά δεδομένα καπνιστής, ξοδεύει περισσότερα από 200 ευρώ το μήνα για κάπνισμα. Έχει υπολογιστεί πως ένας τέτοιος καπνιστής έχει ξοδέψει στη διάρκεια της παραγωγικής του ζωής (18-65 ετών) για τσιγάρα, ποσό που ισοδυναμεί με την αξίας ενός διαμερίσματος 100 τ.μ. στην πλατεία Συντάγματος!

Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος

Τα ποσοστά επιτυχίας διακοπής του καπνίσματος στα Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος, ξεπερνούν το 64%, όταν μόνο το 3-5% των καπνιστών κόβει το τσιγάρο μόνο με τη δύναμη της θέλησής του.

Τι είναι τα Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος

Τα Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος (ΙΔΚ), είναι εξειδικευμένα Ιατρεία για τη διακοπή του καπνίσματος, Λειτουργούν σε δημόσια και ιδιωτικά νοσοκομεία της χώρας και στελεχώνονται από πνευμονολόγους γιατρούς, εξειδικευμένους στη διακοπή του καπνίσματος.

Στα ΙΔΚ, το κάθε περιστατικό αντιμετωπίζεται εξατομικευμένα και ολιστικά. Μία ομάδα επιστημόνων όπως ψυχολόγοι και διατροφολόγοι, βοηθούν τον καπνιστή να αλλάξει τη ζωή του!

Τα συγκριτικά πλεονεκτήματα των ΙΔΚ είναι:

Η θεραπεία γίνεται από επιστήμονες πνευμονολόγους ιατρούς και είναι εξατομικευμένη, ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε ασθενούς.

Είναι αποτελεσματικά. Το 75% των ασθενών που τα επισκέφτηκαν έκοψαν το κάπνισμα, ενώ όσοι προσπαθούν μόνοι τους, μόνο με τη δύναμη της θέλησής τους, έχουν πιθανότητα 3-5% να τα καταφέρουν

Είναι δωρεάν στα Δημόσια Νοσοκομεία της χώρας

Στο τηλέφωνο 800 801 8080 απαντούν συνεργάτες που ενημερώνουν τους ενδιαφερόμενους για τα Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος που τους εξυπηρετούν καλύτερα (προσβασιμότητα, ώρες λειτουργίας)

Γιατί να απευθυνθώ στα Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος

Το κάπνισμα δεν είναι απλά μια «συνήθεια». Η εξάρτηση από τη νικοτίνη, θεωρείται ένας νευροβιολογικός εθισμός και έχει ταξινομηθεί επίσημα ως ασθένεια από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Για το λόγο αυτό, ο πιο έγκυρος και ασφαλής τρόπος για τη διακοπή του είναι το να ζητήσει κανείς ιατρική βοήθεια.

Τα ΙΔΚ, είναι εξειδικευμένα Ιατρεία για τη διακοπή του καπνίσματος. Λειτουργούν σε δημόσια και ιδιωτικά νοσοκομεία της χώρας και στελεχώνονται από πνευμονολόγους γιατρούς, εξειδικευμένους στη διακοπή του καπνίσματος.

Στα ΙΔΚ,  το κάθε περιστατικό αντιμετωπίζεται εξατομικευμένα και ολιστικά. Μία ομάδα επιστημόνων όπως ψυχολόγοι, διατροφολόγοι κ.α., βοηθούν τον καπνιστή να αλλάξει τη ζωή του!

Πώς λειτουργούν τα Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος

Ο ενδιαφερόμενος, απευθύνεται στο 800 – 801 80 80, καθοδηγείται να επικοινωνήσει με το εγγύτερο Ιατρείο Διακοπής Καπνίσματος που βρίσκεται στην περιοχή του και κλείνει ραντεβού.

Η διαδικασία που ακολουθείται, είναι:

Οι καπνιστές ενημερώνονται αναλυτικά, επιστημονικά και υπεύθυνα για τις επιπτώσεις του καπνίσματος και τον τρόπο που το κάπνισμα τους έχει δημιουργήσει σωματική και ψυχική εξάρτηση. Επίσης μαθαίνουν ποια θα είναι τα οφέλη που θα αποκομίσουν μετά τη διακοπή, όσον αφορά την ποιότητα ζωής τους.

Στη συνέχεια προγραμματίζεται ραντεβού ένταξης όπου ζητείται να συμπληρώσουν ειδικό ερωτηματολόγιο αξιολόγησης, των κινήτρων και του βαθμού εξάρτησης

Γίνεται ιατρικός έλεγχος όπου διαπιστώνεται τυχόν αναπνευστικό πρόβλημα.

Οι καπνιστές εντάσσονται σε πρόγραμμα βοήθειας και απεξάρτησης από το κάπνισμα που διαρκεί 2-3 μήνες με θεραπευτική αγωγή και ιατρική παρακολούθηση. Ο καπνιστής δεσμεύεται να σταματήσει το κάπνισμα σε μια συγκεκριμένη ημερομηνία στόχο (ημερομηνία διακοπής καπνίσματος), που συνήθως τίθεται εντός 1-2 εβδομάδων από την ένταξή του στο πρόγραμμα.

Ο καπνιστής τίθεται σε θεραπευτική βοήθεια για τη διακοπή καπνίσματος. Ως προς την απόφαση για το ποια θεραπεία θα χρησιμοποιηθεί, λαμβάνεται υπόψη η πρόθεση και η δυνατότητα συμμόρφωσης του καπνιστή, η προηγούμενη χρήση βοηθημάτων για τη διακοπή του καπνίσματος, άλλες αντενδείξεις και η πιθανότητα παρενεργειών, καθώς και η προσωπική προτίμηση του καπνιστή.*

Η ενθάρρυνση και επιβράβευση της προσπάθειας όπως και η συζήτηση των ατομικών δυσκολιών αποτελούν μέρος αυτών των προγραμμάτων θεραπευτικής παρέμβασης με στόχο τη βοήθεια του καπνιστή.

Σε όλη τη διάρκεια της προσπάθειας διακοπής του καπνίσματος, υπάρχει οργανωμένη ομάδα εξειδικευμένων επιστημόνων, η οποία παρέχει:

Ιατρική παρακολούθηση.

Ψυχολογική στήριξη, ώστε να ξεκινήσει η διαδικασία της αλλαγής της ζωής του καπνιστή. Ο ψυχολόγος βοηθάει τον κάθε καπνιστή, ανάλογα με την προσωπικότητά του, να αντιληφθεί με ποιόν τρόπο χρησιμοποιεί το κάπνισμα και του μαθαίνει τρόπους χειρισμού της εξάρτησής του.

Διαιτολογική παρέμβαση για την αποφυγή λήψης βάρους μετά τη διακοπή του καπνίσματος και τη βελτίωση της ικανότητας άσκησης.

Εξατομικευμένη προσέγγιση ανάλογα με την ηλικιακή ομάδα του καπνιστή και τους προσωπικούς στόχους του, ώστε να ερμηνευτούν τυχόν προβλήματα τα οποία δεν είχαν ποτέ συσχετιστεί με το κάπνισμα (μείωση γονιμότητας, αυξημένη πιθανότητα αποβολών και έκτοπης κύησης σε νέες γυναίκες, σεξουαλική δυσλειτουργία έως ανικανότητα στους άνδρες) και να τονιστούν οφέλη (αισθητικής δέρματος, δοντιών κλπ).

Εκμάθηση εύκολων τρόπων αντίδρασης όταν εμφανίζεται αδημονία για κάπνισμα.

Συνεχή παρακολούθηση και στήριξη από όλη την ομάδα και μετά τη διακοπή του καπνίσματος, ώστε να παγιωθεί το αποτέλεσμα και να μην υπάρξουν υποτροπές.

Η παρακολούθηση του γιατρού στα Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος, είναι δωρεάν στα δημόσια νοσοκομεία της χώρας.

Τηλέφωνο για ραντεβού: 800 – 801 80 80

* Σημαντικό επίσης είναι ότι η χορήγηση της φαρμακευτικής αγωγής μπορεί να γίνει και σε ομάδες καπνιστών με χρόνια νοσήματα όπως είναι οι καρδιοπάθειες και η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια αλλά και σε καπνιστές με ψυχικά νοσήματα με σημαντικά ποσοστά επιτυχίας εφ ‘όσον υπάρχει απαραίτητα η σωστή ιατρική παρακολούθηση.

Φαρμακευτική Αγωγή για τη διακοπή του Καπνίσματος

Η φαρμακευτική αγωγή περιλαμβάνει φάρμακα όπως τα υποκατάστατα νικοτίνης, τη βουπροπιόνη και πιο πρόσφατα και τη βαρενικλίνη. Τα φάρμακα αυτά ελέγχουν τη διάθεση για κάπνισμα, ενώ μειώνουν συγχρόνως τα συμπτώματα στέρησης.

Τα συμπτώματα στέρησης που συνοδεύουν τη διακοπή του καπνίσματος είναι κυρίως

  • έντονη ανησυχία,
  • κακή διάθεση,
  • εκνευρισμός,
  • αυξημένο αίσθημα πείνας
  • δυσκοιλιότητα,

τα οποία όμως συνήθως διαρκούν από μια εβδομάδα έως ένα μήνα και υποχωρούν σταδιακά.

Ήπια ναυτία, αδυναμία συγκέντρωσης, διαταραχές στον ύπνο και μερικές φορές καταθλιπτική διάθεση μπορεί να εμφανισθούν κατά τη διάρκεια της θεραπείας αλλά πολλές φορές δεν οφείλονται στη φαρμακευτική αγωγή αλλά αποτελούν σημεία στέρησης που συνδέονται με την έλλειψη νικοτίνης λόγω της μείωσης ή της διακοπής του καπνίσματος.

Τι κερδίζω αν κόψω το τσιγάρο

Ένα διαμέρισμα 100 τ.μ.!! Ένας μέτριος για τα ελληνικά δεδομένα καπνιστής, ξοδεύει περισσότερα από 200 ευρώ το μήνα για κάπνισμα. Έχει υπολογιστεί πως ένας τέτοιος καπνιστής έχει ξοδέψει στη διάρκεια της παραγωγικής του ζωής (18-65 ετών) για τσιγάρα, ποσό που ισοδυναμεί με την αξίας ενός διαμερίσματος 100 τ.μ. στην πλατεία Συντάγματος!

Η διακοπή του καπνίσματος μπορεί πραγματικά να προσφέρει σημαντικά οφέλη στην υγεία, τόσο άμεσα όσο και μακροπρόθεσμα. Η φυσική κατάσταση, μετά τη διακοπή του καπνίσματος, θα αρχίσει να βελτιώνεται σχεδόν αμέσως μόλις ο καπνιστής σβήσει το τελευταίο τσιγάρο!

Χρόνος από διακοπή

 Αλλαγές στην υγεία

20 λεπτά

 βελτιώνεται η κυκλοφορία η αρτηριακή πίεση και η συχνότητα των σφυγμών      επανέρχονται στο κανονικό

8 ώρες

τα επίπεδα του οξυγόνου στο αίμα επανέρχονται στο κανονικό

24 ώρες

οι πνεύμονες αρχίζουν να καθαρίζουν από τη βλέννα και τα υπολείμματα καπνού το μονοξείδιο του άνθρακα έρχεται στα φυσιολογικά επίπεδα

48 ώρες

δεν υπάρχει πλέον νικοτίνη στο σώμα βελτιώνεται η γεύση και η όσφρηση

72 ώρες

η αναπνοή γίνεται ευκολότερη τα επίπεδα ενέργειας αυξάνονται

2-12 εβδομάδες

βελτιώνεται η κυκλοφορία του αίματος η άσκηση γίνεται πιο εύκολη

1 χρόνο

ο κίνδυνος εμφράγματος στην καρδιά μειώνεται στο 50%

10 χρόνια

ο κίνδυνος καρκίνου του πνεύμονα μειώνεται στο 50%

15 χρόνια

ο κίνδυνος εμφράγματος στην καρδιά πέφτει στα επίπεδα του γενικού πληθυσμού που δεν έχει καπνίσει ποτέ.

 


Πώς δρα η νικοτίνη στον οργανισμό

Η νικοτίνη συνδέεται με ειδικούς υποδοχείς στον εγκέφαλό μας και χρησιμοποιώντας το Σύστημα αμοιβής του εγκεφάλου μας (Brain reward system), μας κάνει να αισθανόμαστε ηδονή. Δηλαδή η νικοτίνη «κλέβει ως αεροπειρατής» τον έλεγχο αυτού του συστήματος, με αποτέλεσμα τα μικρής έντασης ηδονικά ερεθίσματα που φυσιολογικά λαμβάνουμε από απολαύσεις όπως τροφή, να υποκαθίστανται από υψηλότερης έντασης ηδονικά ερεθίσματα από την νικοτίνη.

Επιπλέον κάθε προσπάθεια διακοπής του τσιγάρου συνδυάζεται με σημαντικά στερητικά συμπτώματα που είναι ιδιαίτερα έντονα και ενοχλητικά (Ευερεθιστότητα, απογοήτευση, θυμός, διαταραχή ύπνου, αϋπνία, αύξηση όρεξης, αύξηση σωματικού βάρους, δυσφορικό ή καταθλιπτικό συναίσθημα, δυσκολία συγκέντρωσης, νευρικότητα, ανυπομονησία, άγχος). Ως αποτέλεσμα ο καπνιστής διακόπτει την προσπάθεια προκειμένου να απαλλαγεί από τα έντονα στερητικά συμπτώματα.

Επίσης, όσο καπνίζουμε τόσο αυξάνονται οι υποδοχείς νικοτίνης στον εγκέφαλο. Αυτό οδηγεί σε «Ανοχή» στη νικοτίνη, δηλαδή να απαιτείται μεγαλύτερη δόση νικοτίνης προκειμένου να νιώσουμε το ίδιο ευφορικό συναίσθημα. Παράλληλα μετά τη διακοπή του καπνίσματος απαιτείται χρόνος ώστε αυτοί οι υποδοχείς να μειωθούν και επιπλέον αυτοί που παραμένουν, «πάντα θυμούνται το ευφορικό συναίσθημα». Επομένως υπάρχει κίνδυνος υποτροπής.

Τα ψυχοσωματικά συμπτώματα της νικοτίνης στον οργανισμό

  • Ευφορικό συναίσθημα, μεγαλύτερο από αυτό της κοκαΐνης, της μορφίνης και της αμφεταμίνης.
  • Εγρήγορση.
  • Βελτιώνει την ικανότητα προσήλωσης, τις επιδόσεις και την επίτευξη στόχων.
  • Ανακουφίζει από την κατάθλιψη και το άγχος.

Για το λόγο αυτό, η εντονότατη ψυχολογική και σωματική εξάρτηση την οποία προκαλεί το τσιγάρο, ώστε όπως όλες οι εξαρτησιογόνες ουσίες απαιτεί όχι μόνο ισχυρότατη βούληση, αλλά και εξειδικευμένη ιατρική βοήθεια για να επιτευχθεί απεξάρτηση.