Ρικετσιώσεις: Τι είναι και που οφείλονται

κοριτσάκι με ρικετσιώσεις
08-02-2021

Οι ρικετσιώσεις οφείλονται στις ρικέτσιες που είναι κινητά κοκκοβακτηρίδια αρνητικά κατά gram που ζουν και αναπαράγονται υποχρεωτικά ενδοκυτταρίως. 

Υπάρχουν δύο γένη.

  • Το γένος Orientιa με αντιπροσωπευτικό είδος τη ρικέτσια Tsoutsougamushi
  • Το γένος των ρικετσιών, που χωρίζεται σε 4 ομάδες.

Ανάλογα με το είδος της ρικέτσιας που προκαλεί τη λοίμωξη διακρίνονται οι πιο κάτω μορφές της νόσου:

  • Επιδημικός εξανθηματικός τύφος. Οφείλεται στη R. Prowazekii, μεταδίδεται με ψείρες και είναι η μόνη που προκαλεί επιδημίες.
  • Ενδημικός ή μυϊκός τύφος που οφείλεται στη R. Typhi (mooseri) και μεταδίδεται με ψύλλους των ποντικιών. Συναντάται στη Ευρώπη Η.Π.Α και Ασία.
  • Πυρετός των βραχωδών ορέων που οφείλεται στη R. Ricketsii μεταδίδεται με κρότωνες (τσιμπούρια) και είναι η πιο σοβαρή νόσος με θνητότητα 3-5%. Τα περισσότερα κρούσματα εμφανίζονται στη κεντρική και νότια Αμερική.
  • Κηλιδοβλατιδώδης πυρετός της Μεσογείου. Οφείλεται στη R. Conorii, μεταδίδεται με κρότωνες και ενδημεί στη λεκάνη της Μεσογείου. Χαρακτηριστικό της νόσου η εμφάνιση εσχάρας. 
  • Πυρετός της λόχμης.
  • (scrub fever-O) Οφείλεται στη R. Tsoustugamushi μεταδίδεται με ακάρεα και παρατηρείται σε άτομα που εργάζονται σε θαμνώδης περιοχές της Αυστραλίας, της Ινδίας και της νοτιοανατολικής Ασίας.

Μετάδοση 

Μεταδίδονται στον άνθρωπο από διάφορα ζώα (αρουραίους, αιγοπρόβατα, αγελάδες) με διάφορους ενδιάμεσους μολυσμένους ξενιστές που είναι διάφορα είδη αρθροπόδων (ψύλλοι, κρότωνες, ψείρες και ακάρεα). Αυτό μπορεί να γίνει είτε με τσίμπημα είτε με επαφή με τα περιττώματα τους. Οι ρικετσιώσεις δεν μεταδίδονται από άνθρωπο σε άνθρωπο. 

Συμπτώματα

Οι ρικέτσιες προσβάλλουν κυρίως τα μικρά αγγεία προκαλώντας εκτεταμένη αγγειίτιδα, εξάνθημα και οίδημα των ζωτικών οργάνων.

  • Πυρετός με ρίγος που διαρκεί πάνω από 5 ημέρες
  • Πονοκέφαλός
  • Μυαλγίες
  • Εξάνθημα

Άλλα, πιο σπάνια συμπτώματα είναι η λεμφαδενίτιδα, ηπατομεγαλία, σπληνομεγαλία και ο μηνιγγιτισμός.

Τα συμπτώματα στα παιδιά είναι ηπιότερα σε σχέση με τους ενήλικες.

 

Διάγνωση

Η διάγνωση στηρίζεται στη λήψη καλού ιστορικού. Η ενασχόληση του ασθενούς με τη κτηνοτροφία, τη γεωργία την υλοτομία, η διαβίωση του σε γνωστές περιοχές που ενδημεί η νόσος και υπάρχουν ποντικοί και κρότωνες ή άλλα αρθρόποδα, αποτελούν στοιχεία που με συνδυασμό την κλινική εικόνα ιδίως το εξάνθημα, βάζουν τον γιατρό στην υποψία της ρικετσίωσης. 

Η νόσος μπορεί να είναι ασυμπτωματική, οξεία ή χρόνια. 

Θεραπεία

Η θεραπεία εκλογής των ρικετσιώσεων είναι οι τετρακυκλίνες και τα παράγωγα τους. (Δοξυκυκλίνη, Josamycin).
Επίσης μπορεί να χορηγηθεί και χλωρομυκετίνη.