Σε δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση έχει τεθεί το σχέδιο νόμου «Σπίτι μου – στεγαστική πολιτική για τους νέους, αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας για κοινωνική κατοικία και άλλες διατάξεις». Και ο Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Κωνσταντίνος Χατζηδάκης καλεί τους κοινωνικούς εταίρους και τους ενδιαφερόμενους πολίτες και επιχειρήσεις να συμμετάσχουν στη διαδικασία, καταθέτοντας τις προτάσεις τους. Η διαβούλευση θα διαρκέσει μέχρι την 7η Δεκεμβρίου 2022, ημέρα Τετάρτη και ώρα 23.15. Σύμφωνα με το Άρθρο 1, σκοποί του παρόντος είναι:
α) η καθιέρωση μορφών στεγαστικής συνδρομής για νέους και, ειδικότερα:
Η χορήγηση χαμηλότοκων ή άτοκων στεγαστικών δανείων.
Η σύμπραξη με τον ιδιωτικό τομέα στην αξιοποίηση ακινήτων του δημόσιου τομέα για τη διάθεσή τους ως κατοικιών έναντι ελεγχόμενου μισθώματος.
Η αξιοποίηση ακινήτων, τα οποία έχουν ήδη αξιοποιηθεί για στέγαση αιτούντων διεθνή προστασία, για τη στέγαση νέων.
Η αύξηση του διαθέσιμου κτιριακού αποθέματος με την επιδότηση της επισκευής κενών οικιών και διαμερισμάτων που θα διατεθούν για κατοικία.
β) η διευκόλυνση της αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας προς τον σκοπό της κοινωνικής κατοικίας με τους παρακάτω τρόπους:
Πολεοδομικές ρυθμίσεις.
Ανάκληση παραχωρήσεων που έχουν γίνει για δημόσιο σκοπό, εφόσον αυτός δεν έχει εκπληρωθεί εντός εύλογου χρονικού διαστήματος.
Ταχύτερη εκκαθάριση ιδιοκτησιακών εκκρεμοτήτων του Δημοσίου σε περιπτώσεις επέκτασης του σχεδίου πόλεως.
γ) στεγαστική αποκατάσταση των πυρόπληκτων στην περιοχή «Μάτι» Αττικής.
Πιο αναλυτικά, με τις διατάξεις του νομοσχεδίου:
Θεσπίζεται το πρόγραμμα «Σπίτι μου», με αντικείμενο τη χορήγηση χαμηλότοκων ή άτοκων δανείων από πιστωτικά ιδρύματα σε νέα άτομα ή νέα ζευγάρια, με σκοπό την απόκτηση πρώτης κατοικίας με συμμετοχή της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης (Δ.ΥΠ.Α.) στη χρηματοδότηση των δανείων. Δικαιούχοι του προγράμματος είναι άτομα ηλικίας, κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης για τη χορήγηση δανείου, από είκοσι πέντε (25) έως τριάντα εννέα (39) ετών, ή σύζυγοι ή πρόσωπα που συνδέονται με σύμφωνο συμβίωσης, εφόσον ο ένας (1) εκ των δύο (2) είναι ηλικίας, κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης για τη χορήγηση δανείου, από είκοσι πέντε (25) έως τριάντα εννέα (39) ετών, υπό τις εξής προϋποθέσεις, οι οποίες πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά:
α) διαθέτουν συνολικό ετήσιο εισόδημα όχι μικρότερο από δέκα χιλιάδες (10.000) ευρώ και όχι μεγαλύτερο από αυτό το οποίο, ανάλογα με την οικογενειακή τους κατάσταση, αντιστοιχεί στο εισοδηματικό κριτήριο που ορίζεται για τη λήψη επιδόματος θέρμανσης με την απόφαση που εκδίδεται κατ’ εξουσιοδότηση της παρ. 1 του άρθρου 79 του ν. 4756/2020 (Α΄ 235), και
β) δεν διαθέτουν ακίνητο κατάλληλο για την κατοικία τους.
Το δάνειο που χορηγείται στο πλαίσιο του προγράμματος «Σπίτι μου» κατευθύνεται στην αγορά πρώτης κύριας κατοικίας των δικαιούχων, αξίας μέχρι διακόσιες χιλιάδες (200.000) ευρώ, όπως αυτή προσδιορίζεται στο συμβόλαιο αγοράς.
Βασικοί όροι της συναλλαγής και του δανείου είναι οι εξής:
α) Δεν μπορεί να αφορά ακίνητο που ανήκει σε συγγενή πρώτου ή δεύτερου βαθμού του αγοραστή ή σε σύζυγο ή πρόσωπο που συνδέεται με σύμφωνο συμβίωσης με τον αγοραστή.
β) Η έκταση του ακινήτου που αποκτάται δεν μπορεί να υπερβαίνει τα εκατόν πενήντα (150) τετραγωνικά μέτρα (τ.μ.) και το ακίνητο βρίσκεται εντός οικιστικής περιοχής, επί οικοδομής με παλαιότητα τουλάχιστον δεκαπέντε (15) έτη κατά τον χρόνο της αγοράς.
γ) Το ακίνητο αποκτάται κατά πλήρη κυριότητα από τον αγοραστή ή, αν πρόκειται για συζύγους ή για μέρη συμφώνου συμβίωσης, κατά κυριότητα πενήντα τοις εκατό (50%) για καθέναν από αυτούς.
δ) Το ύψος του δανείου δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των εκατό πενήντα χιλιάδων (150.000) ευρώ.
ε) Η διάρκεια του δανείου δεν μπορεί να υπερβαίνει τα τριάντα (30) έτη.
στ) Το δάνειο δεν μπορεί να καλύπτει περισσότερο από το ενενήντα τοις εκατό (90%) της αξίας του ακινήτου που αποκτάται. Το υπολειπόμενο τίμημα καλύπτεται από ίδιους πόρους του αγοραστή.
ζ) Το δάνειο χρηματοδοτείται κατά εβδομήντα πέντε τοις εκατό (75%) από τη Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (Δ.ΥΠ.Α.) και το ποσοστό του δανείου που χρηματοδοτείται από τη Δ.ΥΠ.Α. χορηγείται άτοκο. Το ύψος της χρηματοδότησης της Δ.ΥΠ.Α. για τα δάνεια του παρόντος δεν υπερβαίνει τα τριακόσια εβδομήντα πέντε εκατομμύρια (375.000.000) ευρώ.
η) Το υπολειπόμενο δάνειο χορηγείται από πιστωτικό ίδρυμα που λειτουργεί νομίμως στην Ελλάδα. Αν ο δανειολήπτης είναι ή καθίσταται, κατά τη διάρκεια του δανείου, τρίτεκνος ή πολύτεκνος, οι τόκοι του δανείου επί επιτοκίου, κυμαινόμενου ή σταθερού, καταβάλλονται από τη Δ.ΥΠ.Α..
θ) Δεν μπορεί να ζητηθεί η παροχή προσωπικής εγγύησης τρίτου ως προϋπόθεση για τη χορήγηση του δανείου.
ι) Το δάνειο απαλλάσσεται από την εισφορά της παρ. 3 του άρθρου 1 του ν. 128/1975 (Α΄ 178).
Η Δ.ΥΠ.Α. απευθύνει δημόσια πρόσκληση προς τα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας για συμμετοχή στο πρόγραμμα του παρόντος.
Κατά τη διάρκεια του δανείου απαγορεύεται και είναι αυτοδικαίως άκυρη οποιαδήποτε εμπράγματη σύμβαση που έχει ως αντικείμενο τη μεταβίβαση ή την επιβάρυνση του αποκτώμενου ακινήτου, πλην αυτής που απαιτείται για παροχή εξασφάλισης για το δάνειο, εκτός αν συναινούν η Δ.ΥΠ.Α. και το πιστωτικό ίδρυμα που χορηγεί το δάνειο.
Ορίζεται η έννοια της κοινωνικής αντιπαροχής, η οποία αποτελεί μία νέα μορφή σύμπραξης μεταξύ του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, με ειδικό αντικείμενο την οικοδόμηση αδόμητων ακινήτων που ανήκουν σε φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, χωρίς κόστος για τον φορέα, και τη διάθεση των οριζόντιων ανεγερθησόμενων ιδιοκτησιών με ελεγχόμενο μίσθωμα.
Ο ανάδοχος ανεγείρει, με δικές του δαπάνες, κτίριο επί αδόμητου ακινήτου του φορέα και το αντάλλαγμά του συνίσταται στην εκμετάλλευση για ορισμένο χρονικό διάστημα του ακινήτου με την παράλληλη υποχρέωσή του να εκμισθώνει μέρος αυτού σε δικαιούχους έναντι προκαθορισμένου μισθώματος. Η επιλογή του αναδόχου γίνεται μετά από δημόσια πρόσκληση που απευθύνει ο φορέας, στον οποίο ανήκει το ακίνητο. Μετά από το πέρας του χρόνου εκμετάλλευσης, ο ανάδοχος υποχρεούται να παραδώσει το ακίνητο στον ιδιοκτήτη φορέα.
Η σύμβαση κοινωνικής αντιπαροχής μπορεί να αφορά και δομημένα ακίνητα. Στην περίπτωση αυτή το αντικείμενο της σύμβασης περιλαμβάνει και την κατεδάφιση των κτισμάτων, η οποία γίνεται με δαπάνες του αναδόχου.
Οι δικαιούχοι μισθωτές σε προγράμματα κοινωνικής αντιπαροχής επιλέγονται από τον φορέα, στον οποίο ανήκει το ακίνητο, με βάση αντικειμενικά κοινωνικά κριτήρια.
Στα ακίνητα που ανεγείρονται κατόπιν σύμβασης κοινωνικής αντιπαροχής επιτρέπεται η σύναψη συμβάσεων μίσθωσης με δικαίωμα προαίρεσης για την εξαγορά της οριζόντιας ιδιοκτησίας (rent to own) από τους δικαιούχους. Η σύμβαση αυτή, στην οποία συμμετέχει και ο φορέας ιδιοκτήτης του ακινήτου, περιβάλλεται τον τύπο του συμβολαιογραφικού εγγράφου και ισχύει μόνο μετά από τη μετεγγραφή της στο οικείο Υποθηκοφυλακείο ή την εγγραφή της στο οικείο Κτηματολόγιο.
Ο μέγιστος χρόνος εκμετάλλευσης του ακινήτου από τον ανάδοχο προσδιορίζεται στη σχετική πρόσκληση μετά από μελέτη, η οποία τεκμηριώνει τον χρόνο που αντιστοιχεί στην ανάκτηση των δαπανών κατασκευής και το εύλογο εργολαβικό κέρδος. Το ποσοστό των οριζόντιων ιδιοκτησιών που εκμισθώνονται προς δικαιούχους αντιστοιχεί σε ποσοστό μεταξύ τριάντα τοις εκατό (30%) και εξήντα τοις εκατό (60%) του συνόλου της συνιδιοκτησίας.
Στην πρόσκληση για την επιλογή του αναδόχου περιγράφονται τουλάχιστον τα εξής:
α) το αδόμητο ακίνητο, τυχόν υφιστάμενα κτίσματα που ευρίσκονται εντός αυτού, και τα χαρακτηριστικά του κτιρίου που πρόκειται να ανεγερθεί επ’ αυτού,
β) οι οριζόντιες ιδιοκτησίες που θα συσταθούν και οι επιτρεπόμενες χρήσεις τους,
γ) τα κριτήρια συμμετοχής και επιλογής του αναδόχου,
δ) οι βασικοί όροι των συμβάσεων μίσθωσης μεταξύ του αναδόχου και των δικαιούχων, πλην του μισθώματος.
Στην πρόσκληση μπορεί να περιγράφεται και ο τρόπος καθορισμού του μισθώματος για τις κατοικίες που εκμισθώνονται υποχρεωτικά προς δικαιούχους.
Στα κριτήρια επιλογής του αναδόχου μπορεί να περιλαμβάνονται:
α) ο βραχύτερος χρόνος εκμετάλλευσης του ακινήτου,
β) η εκμίσθωση περισσότερων κατοικιών προς δικαιούχους,
γ) το ύψος του μισθώματος για τις κατοικίες που εκμισθώνονται προς δικαιούχους, εάν αυτό δεν έχει ορισθεί στην πρόσκληση, σύμφωνα με την παρ. 2,
δ) οποιοσδήποτε συνδυασμός των παραπάνω.
Θεσπίζεται το πρόγραμμα «Κάλυψη», με αντικείμενο την αξιοποίηση ακινήτων, τα οποία είχαν διατεθεί στο παρελθόν για τη στέγαση αιτούντων διεθνή προστασία, με σκοπό την κάλυψη στεγαστικών αναγκών νέων.
Θεσπίζεται το πρόγραμμα «Ανακαινίζω – Νοικιάζω», με αντικείμενο την ανακαίνιση ή επισκευή ιδιωτικών κατοικιών, με σκοπό την αύξηση του διαθέσιμου κτιριακού αποθέματος για κατοικία, μέσω της εκμίσθωσής τους.
Θεσπίζονται πολεοδομικές και άλλες ρυθμίσεις για τη βέλτιστη αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας.
Προβλέπεται η ανέγερση κατοικιών και η διαχείρισή τους για τη στεγαστική αποκατάσταση των πυρόπληκτων στην περιοχή «Μάτι» Αττικής.
