Συμβούλιο της Επικρατείας: Απόρριψη πέντε αιτήσεων ακυρώσεως που στρέφονταν κατά της υποχρέωσης εμβολιασμού υγειονομικών

23-03-2023

Στην απόρριψη πέντε αιτήσεων ακυρώσεως που στρέφονταν κατά της υποχρέωσης εμβολιασμού υγειονομικών, που είχε επιβληθεί με τον ν. 4820/2021, προχώρησε το Συμβούλιο της Επικρατείας. Συγκεκριμένα, με τις αποφάσεις Σ.τ.Ε. 465-9/2023 Ολομ. απορρίφθηκαν πέντε αιτήσεις ακυρώσεως νομικών και φυσικών προσώπων κατά του μέτρου του υποχρεωτικού εμβολιασμού των εργαζομένων σε δομές υγείας, όπως αρχικώς είχε επιβληθεί με τον ν. 4820/2021.

Η Ολομέλεια απέρριψε τις αιτήσεις επαναλαμβάνοντας κατά βάση τις κρίσεις της αποφάσεως 1684/2022 (υπόθεση ΠΟΕΔΗΝ). Επιπροσθέτως έγινε δεκτό ότι:

α) Σ.τ.Ε. 465-8/2023 Ολομ.: Η χρήση ηπιότερων μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας, όπως η υποχρεωτική χρήση μάσκας και η συχνή διενέργεια διαγνωστικών ελέγχων, εν όψει του χώρου εργασίας και της φύσεως των καθηκόντων του υπόχρεου σε εμβολιασμό προσωπικού, που επιβάλλει τη συχνή επαφή του με ασθενείς, δεν επαρκούν κατά την κρίση του νομοθέτη για την ανάσχεση της πανδημίας, ιδίως εν όψει της μεταλλάξεως «Δέλτα», διακρινόμενης για τη μεταδοτικότητά της, δεδομένου εξ άλλου ότι το ποσοστό των εμβολιασμών απείχε από το αναγκαίο για τη δημιουργία του τείχους ανοσίας και της υπάρξεως μεταξύ των υποχρέων προς εμβολιασμό σημαντικού αριθμού ανεμβολίαστων,

β) Σ.τ.Ε. 466, 468-9/2023 Ολομ.: Απορριπτέος λόγος ότι με το μέτρο της αναστολής καθηκόντων παραβιάζεται το άρθρο 22 παρ. 1 του Σ., διότι η διάταξη αυτή δεν απαγορεύει τη λήψη υγειονομικών μέτρων ως προϋπόθεση για την παροχή εργασίας, όταν τούτο επιβάλλεται για την προστασία της δημόσιας υγείας και τηρείται η αρχή της αναλογικότητας, όπως στην προκειμένη περίπτωση.

γ) Σ.τ.Ε. 468/2023 Ολομ.: Απορριπτέος λόγος ότι με την προβλεπόμενη στον νόμο υποχρέωση του εργοδότη να μην αποδέχεται την παροχή εργασίας του εργαζομένου και την απαλλαγή του από την υποχρέωση καταβολής αποδοχών, παραβιάζεται η κατοχυρούμενη από την παρ. 1 του άρθρου 5 του Σ. συμβατική ελευθερία, διότι η ρύθμιση αυτή επιβάλλεται από ιδιαίτερα σοβαρούς λόγους δημοσίου συμφέροντος που ανάγονται στην προστασία της δημόσιας υγείας.

δ) Σ.τ.Ε. 466, 468/2023 Ολομ.: Απορριπτέος λόγος ότι η υποχρέωση προς εμβολιασμό παραβιάζει τις διατάξεις του Κανονισμού 2021/953 διότι οι διατάξεις του εφαρμόζονται αποκλειστικά στις μετακινήσεις μεταξύ των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενώσεως – ζήτημα το οποίο δεν τίθεται εν προκειμένω – χωρίς να θίγονται οι αρμοδιότητες αυτών κατά τη διαμόρφωση της πολιτικής τους στον τομέα της υγείας.

ε) Σ.τ.Ε. 466/2023 Ολομ.: Απορριπτέος λόγος ότι με το επίμαχο μέτρο παραβιάζονται Ψηφίσματα της Κοινοβουλευτικής Συνελεύσεως του Συμβουλίου της Ευρώπης (2361/27-1-2021 και 2383/22-6-2021), που αφορούν ζητήματα σχετικά με τον εμβολιασμό κατά του κορωνοϊού, διότι αυτά δεν έχουν νομική δεσμευτικότητα αλλά περιέχουν απλές κατευθυντήριες οδηγίες προς τα κράτη – μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης.

στ) Σ.τ.Ε. 467, 469/2023 Ολομ.: Απορριπτέος λόγος ότι ο νομοθέτης έπρεπε να αναζητήσει εναλλακτικούς τρόπους παροχής εργασίας εκ μέρους όσων δεν επιθυμούν να εμβολιασθούν, διότι στην παρούσα (κατά τον χρόνο ψηφίσεως του ν. 4820/2021) φάση εξελίξεως της πανδημίας και αποβλέποντας στην όσο το δυνατόν άμεση και ευρύτερη εμβολιαστική κάλυψη των εργαζομένων σε δομές υγείας, η οποία αποβλέπει στη διασφάλιση της δημόσιας υγείας, ο νομοθέτης έκρινε ότι δεν προσήκει η αναζήτηση άλλου τρόπου παροχής εργασίας εκ μέρους του προσωπικού που αρνείται να εμβολιασθεί.

ζ) Σ.τ.Ε. 469/2023 Ολομ.: Απορριπτέος λόγος ότι ο εμβολιασμός κατά του κορωνοϊού δεν έχει περιληφθεί στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών περιόδου 2020 – 2021, διότι η ένδικη υποχρέωση εμβολιασμού των απασχολουμένων σε δομές υγείας προβλέπεται από τις ειδικές διατάξεις του ν. 4820/2021, σε συνδυασμό με τα άρθρα 51 επ. του ν. 4764/2020 και δεν εντάσσεται στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών – του οποίου γίνεται επίκληση – που διέπεται από τις ρυθμίσεις του ν. 4675/2020 «Πρόληψη, προστασία και προαγωγή της υγείας – Ανάπτυξη των υπηρεσιών υγείας και άλλες διατάξεις».

η) Σ.τ.Ε. 467/2023 Ολομ.: Απορριπτέος λόγος ότι η υποχρέωση εμβολιασμού παραβιάζει το άρθρο 103 παρ. 4 του Σ. διότι ο νομοθέτης δεν κωλύεται από το Σ. να θεσπίσει ειδικό λόγο αναστολής καθηκόντων των δημοσίων υπαλλήλων και, ειδικότερα, να προβλέψει την, για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, θέση του δημοσίου υπαλλήλου σε ειδική κατάσταση, συνεπαγόμενη χάριν του δημοσίου συμφέροντος τη μη ενεργό άσκηση των καθηκόντων του. Περαιτέρω, το μέτρο της αναστολής καθηκόντων δεν επιφέρει τη λύση της υπαλληλικής σχέσεως, ούτε την απώλεια της οργανικής θέσεως ή του κατεχόμενου από τον υπάλληλο βαθμού, αφού οι εργαζόμενοι στις δομές υγείας σε βάρος των οποίων λαμβάνεται το εν λόγω μέτρο μπορούν να επανέλθουν στην υπηρεσία τους με την πραγματοποίηση της πρώτης ή μοναδικής δόσης του εμβολίου.

θ) Σ.τ.Ε. 467/2023 Ολομ.: Απορριπτέος λόγος ότι η διάταξη του άρθρου 207 του ν. 4820/2021, η οποία προβλέπει την πρόσληψη προσωπικού με σχέση εργασίας ορισμένου χρόνου για την κάλυψη των αναγκών που θα δημιουργηθούν στις δομές υγείας λόγω της λήψεως του μέτρου όσων υπόχρεων σε εμβολιασμό εργαζομένων δεν εμβολιασθούν, αντίκειται στην παρ. 1 του άρθρου 103 του Σ. Τούτο διότι η πρόσληψη εργαζομένων με σύμβαση ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου προβλέπεται από τις παρ. 2 και 8 του αυτού άρθρου 103 προς αντιμετώπιση απρόβλεπτων και επειγουσών αναγκών· στην προκειμένη δε περίπτωση η επίμαχη ρύθμιση του άρθρου 207 του ν. 4820/2021 θεσπίσθηκε προς κάλυψη των απρόβλεπτων και επειγουσών αναγκών που θα δημιουργηθούν από τη θέση εργαζομένων σε αναστολή καθηκόντων, επιβάλλεται δε από την υποχρέωση του Κράτους να συνεχίσει να εξασφαλίζει απρόσκοπτη την λειτουργία των νοσοκομείων και λοιπών δομών υγείας και κοινωνικής μέριμνας, εκπληρώνοντας την απορρέουσα από το άρθρο 21 παρ. 3 του Σ. υποχρέωσή του να παρέχει στους πολίτες υπηρεσίες υγείας υψηλού επιπέδου.

ι) Σ.τ.Ε. 467/2023 Ολομ.: Απορριπτέος λόγος ότι παραβιάζεται το νομοθετικό πλαίσιο για την προστασία των προσωπικών δεδομένων. Ειδικότερα, η ανάγκη προστασίας της υγείας του προσωπικού των δομών υγείας και κοινωνικής μέριμνας, αλλά και της υγείας των ασθενών και ωφελούμενων από τις δομές κοινωνικής μέριμνας, με περαιτέρω στόχο την ομαλή λειτουργία των δομών αυτών, στο πλαίσιο της εθνικής προσπάθειας καταπολεμήσεως της πανδημίας, αποτελεί επαρκή νομική βάση για την επεξεργασία δεδομένων (απλών και υγείας) του προσωπικού που υπόκειται στον υποχρεωτικό εμβολιασμού, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 206 του ν. 4820/2021. Εξ άλλου, τα υποβαλλόμενα σε επεξεργασία προσωπικά δεδομένα περιορίζονται στα απολύτως αναγκαία, ενώ το ειδικό αρχείο στο οποίο τηρούνται οι απαντήσεις των αρμόδιων υγειονομικών επιτροπών και στο οποίο έχουν πρόσβαση αποκλειστικά ο αρμόδιος προϊστάμενος και ο ενδιαφερόμενος υπάλληλος καταστρέφεται επί αποδείξει αμέσως μετά την άρση της πανδημίας και, πάντως, το αργότερο στις 30-6-2022 και αντίγραφό του κοινοποιείται στον ενδιαφερόμενο. Τα προσωπικά δεδομένα που αφορούν, μεταξύ άλλων, την υγεία του προσωπικού των δομών υγείας και κοινωνικής μέριμνας, συλλέγονται για ρητά καθορισμένους και νόμιμους σκοπούς, είναι κατάλληλα, συναφή και περιορίζονται στον αναγκαίο βαθμό και διατηρούνται υπό μορφή που επιτρέπει την ταυτοποίηση των υποκειμένων των δεδομένων μόνο για το διάστημα που απαιτείται για τους σκοπούς της επεξεργασίας των δεδομένων. Επομένως, η επεξεργασία δεν υπερβαίνει το αναγκαίο μέτρο.