Θερμίδες: Ήρθε η ώρα να σταματήσετε να τις μετράτε!

18-03-2017

Η ανάγκη για απώλεια βάρους θα μπορούσε κανείς να πει πως είναι διαχρονική. Κατά καιρούς διάφορα προγράμματα διατροφής έρχονται στο προσκήνιο, άλλοτε περιορίζοντας τα λιπαρά ή τους υδατάνθρακες, και άλλοτε λαμβάνοντας υπόψη τον τύπο του αίματος. H μέθοδος όμως που έχει μείνει αλώβητη στο χρόνο είναι εκείνη της μέτρησης θερμίδων.

Τι είναι οι θερμίδες;

Οι θερμίδες είναι μία από τις μονάδες μέτρησης της ενέργειας που «κλείνει» μέσα του ένα τρόφιμο. Επιστημονικά μία θερμίδα ισοδυναμεί με την ενέργεια ή τη θερμότητα που απαιτείται προκειμένου να αυξηθεί η θερμοκρασία του νερού κατά 1 βαθμό Κελσίου.

Γιατί όλη αυτή η «φασαρία»;

Μία από τις πιο παραδοσιακές αρχές της διατροφής λέει πως εάν κανείς καταναλώσει λιγότερες θερμίδες από όσες καίει το σώμα μέσα στην ημέρα, τότε δημιουργείται αρνητικό ισοζύγιο ενέργειας, που τελικά οδηγεί στην απώλεια βάρους. Στην πολύ απλή αυτή σκέψη βασίζεται η μέτρηση θερμίδων. Στην προσπάθεια ανεύρεσης της «μαγικής» λύσης στην παχυσαρκία, θεωρήθηκε από πολλούς πως στη μέθοδο των θερμίδων.

Ένα ακόμη διατροφικό κάστρο κατέρρευσε;

Φυσικά, όπως συμβαίνει και σχεδόν με κάθε απόλυτη διατροφική παραδοχή, έτσι και το «απροσπέλαστο» κάστρο των θερμίδων κατέρρευσε μετά από μερικές δεκαετίες. Μπορεί η ισορροπία μεταξύ της προσλαμβανόμενης και καταναλισκώμενης ενέργειας να αποτελεί το μηχανισμό ελέγχου του βάρους, όμως οι παράγοντες που επηρεάζουν τη ζυγαριά της ενέργειας εκτείνονται πολύ πέρα από τις θερμίδες. Αρχικά, έχει αποδειχθεί πως η κατανάλωση 100 θερμίδων από ένα φρούτο δεν έχει την ίδια επίδραση στα μεταβολικά μονοπάτια, σε σύγκριση με εκείνη που έχει η πρόσληψη των ίδιων θερμίδων από ένα γλυκό. Πιο συγκεκριμένα οι μηχανισμοί της όρεξης και της αποθήκευσης λίπους που ενεργοποιούνται είναι εκ διαμέτρου αντίθετοι, ευνοώντας φυσικά τα φρούτα! Επίσης παράγοντες όπως η φυσική δραστηριότητα, ο ύπνος και το στρες φαίνεται πως παίζουν εξίσου σημαντικό ρόλο στον έλεγχο του βάρους, με εκείνον της διατροφής.

Αξίζει να μετράτε θερμίδες;

Από τα παραπάνω μπορεί αβίαστα να βγει το συμπέρασμα πως το μέτρημα των θερμίδων δεν είναι αναγκαίο κακό. Οι διαιτολόγοι διχάζονται σε εκείνους που πιστεύουν πως η μέθοδος αυτή διευκολύνει κάποιον να καταλάβει πόση ενέργεια καταναλώνει μέσα στην ημέρα, ενώ άλλοι θεωρούν πως αποσπά την προσοχή από προτεραιότητες όπως η δημιουργία ισορροπημένων διατροφικών συνηθειών. Τελικά, αυτό που μετράει είναι τι έχει ανάγκη ο κάθε ένας ξεχωριστά. Για παράδειγμα υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι κατά την προσπάθειά τους για απώλεια βάρους χρειάζεται να μετράνε θερμίδες με σκοπό τον αυτοέλεγχο. Από την άλλη μεριά υπάρχουν εκείνοι που και μόνο στο άκουσμα τις λέξης «θερμιδομετρητής» αγχώνονται!

Η ημερήσια κατανάλωση θερμίδων δεν εξασφαλίζει πως κανείς λαμβάνει τη σωστή αναλογία θρεπτικών συστατικών που χρειάζεται ο οργανισμός. Η αλλαγή της διατροφικής κουλτούρας και συμπεριφοράς, η συνειδητή αποχή από «περιττές» και όχι θρεπτικές θερμίδες είναι η προτεραιότητα της ισορροπημένης διατροφής! 

Ήβη Παπαϊωάννου, MS, RDN

Διαιτολόγος, Διατροφολόγος

Μέλος της Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτολογίας, ΗΠΑ

ivipapai@gmail.com