Η λέξη “δίαιτα” προέρχεται από το αχαίο Ελληνικό ρήμα “διαιτώ” που σημαίνει, μεταξύ άλλων, ακολουθώ έναν ισορροπημένο τρόπο ζωής. Συχνά όμως η έννοια παρερμηνεύεται, ιδιαίτερα τις εβδομάδες που προηγούνται των καλοκαιρινών εμφανίσεων στην παραλία. Ένα αυστηρό διαιτολόγιο μπορεί να σας φέρει πιο κοντά στον στόχο των κιλών, αφήνει όμως το σώμα σας ευάλωτο σε ελλείψεις πολλών θρεπτικών συστατικών.
Πώς δημιουργούνται οι ελλείψεις;
Μία από τις πιο συχνές μεθόδους για την απώλεια βάρους είναι οι δίαιτες πολύ χαμηλών θερμίδων, που σκοπό έχουν το σώμα να τρέφεται με σημαντικά λιγότερες θερμίδες από αυτές που χρειάζεται για να καλύψει τις ανάγκες του και έτσι να επιτυγχάνεται η απώλεια βάρους. Λιγότερες θερμίδες σημαίνει μικρότερη ποσότητα φαγητού, και μικρότερη ποσότητα φαγητού ισοδυναμεί με περιορισμένη λήψη θρεπτικών συστατικών.
Δίαιτα, θερμίδες, πρωτεΐνες, βιταμίνες
Εάν η ενέργεια που λαμβάνετε μέσα στην ημέρα από τη διατροφή σας είναι λιγότερη από εκείνη που χρειάζεται το σώμα για να καλύψει τις ανάγκες του, τότε θα καταφέρετε να χάσετε βάρος. Στην πραγματικότητα τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά όσο ακούγονται, όμως η “ζυγαριά της ενέργειας” δίνει μία γενική αίσθηση του μηχανισμού απώλειας βάρους. Θα πρέπει όμως να θυμάστε πως εάν μειώσετε απότομα τις προσλαμβανόμενες θερμίδες, τότε ο οργανισμός εισέρχεται σε φάση “αυτάμυνας”. Με απλά λόγια μία δίαιτα πολύ χαμηλή σε θερμίδες ενδέχεται να μειώσει το ρυθμό απώλειας βάρους, ιδιαίτερα μετά τις πρώτες εβδομάδες. Μελέτες έχουν δείξει πως η προσλαμβανόμενη ποσότητα πρωτεΐνης είναι επαρκής κατά τη διάρκεια ενός προγράμματος διατροφής.
Και ενώ η ανησυχία για την επαρκή πρόσληψηπρωτεϊνών είναι περιορισμένη σε ένα διατροφικό πρόγραμμα, δεν συμβαίνει το ίδιο και με τα μικροθρεπτικά συστατικά. Αυτά αποτελούνται από τις βιταμίνες, τα μέταλλα και τα ιχνοστοιχεία που είναι πολύ δυσκολότερο να «συλλέξουμε» στις ιδανικές ποσότητες από τη διατροφή. Πόσο μάλλον όταν αυτή είναι περιορισμένη. Για το λόγο αυτό τα άτομα τα οποία ακολουθούν τέτοιου είδους, στερητικά θα λέγαμε, διατροφικά προγράμματα ανήκουν στις ομάδες «υψηλού» κινδύνου για έλλειψη κάποιας βιταμίνης. Παρότι δεν υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία για την Ελλάδα, ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δίδεται σε ελλείψεις σιδήρου, ασβεστίου, καλίου, μαγνησίου, βιταμινών Α, Cκαι Ε στα άτομα τα οποία ακολουθούν ένα στερητικό πρόγραμμα διατροφής.
Ποιός πρέπει να προσέξει περισσότερο;
Φυσικά και υπάρχουν ομάδες του πληθυσμού οι οποίες πέραν των βασικών παρουσιάζουν και επιπλέον ανάγκες όταν ακολουθούν ένα διατροφικό πρόγραμμα.
- Γυναίκες κατά την έμμηνο ρύση:Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται στην επαρκή πρόσληψη σιδήρου, ο οποίος χάνεται λόγω της έμμηνου ρύσης (περιόδου).
- Γυναίκες στην εμμηνόπαυση:Η υγεία των οστών επιτυγχάνεται μέσω δύο βασικών συστατικών του ασβεστίου και της βιταμίνης D.
- Άτομα ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας & ηλικιωμένοι: Τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας παρουσιάζουν συχνά ελλείψεις βιταμινών του συμπλέγματος Β (Β6, Β12), ψευδαργύρου, βιταμίνης Dκαι καλίου.
Πριν ακολουθήσετε ένα πρόγραμμα διατροφής είναι σημαντικό να συμβουλευθείτε έναν διαιτολόγο. Εκείνος έχει τις γνώσεις να σας οδηγήσει σταδιακά στην απώλεια βάρους, χωρίς να επιβαρύνει το σώμα σας.
Ήβη Παπαϊωάννου, MS, RDN Διαιτολόγος, Διατροφολόγος Μέλος της Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτολογίας, ΗΠΑ ivipapai@gmail.com
Βιβλιογραφία Marra MV1, Boyar AP. Position of the American Dietetic Association: nutrient supplementation. J Am Diet Assoc. 2009 Dec;109(12):2073-85. Dwyer JT1, Allison DB, Coates PM. Dietary supplements in weight reduction. J Am Diet Assoc. 2005 May;105(5 Suppl 1):S80-6.
