Kωνσταντίνος Πάντος: Υπογονιμότητα «Κάλλιο Προλαμβάνειν Παρά Θεραπεύειν»

19-12-2022

*Του Δρ Κωνσταντίνου Πάντου

To 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο με θέμα «Καρκίνος – Γονιμότητα & Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή. Μύθος και ραγματικότητα», που πραγματοποιήθηκε στις 2-4 Δεκεμβρίου στην Αθήνα κατάφερε να αναδείξει αλλά και να αναλύσει με τις υψηλού επιπέδου ομιλίες και παρουσιάσεις, την όποια συσχέτιση των ορμονικών θεραπειών με την καρκινογένεση, από όλες τις οπτικές γωνίες, τόσο βιβλιογραφικά όσο και από τους ειδικούς.

Τα αποτελέσματα έδειξαν την απενοχοποίηση των θεραπειών και έφεραν στην επιφάνεια για άλλη μια φορά το πάντα επίκαιρο ρητό του πατέρα της ιατρικής του Ιπποκράτη “κάλλιο προλαμβάνειν παρά θεραπεύειν”,το οποίο στον τομέα της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής βρίσκει εφαρμογή στην ενημέρωση κυρίως των γυναικών για τα όρια που θέτει η φύση στην αναπαραγωγή ώστε να μπορούν να πάρουν ενημερωμένες αποφάσεις για φυσική σύλληψη ή να προστατέψουν τη γονιμότητά τους με τη διαδικασία της κατάψυξης του γεννητικού υλικού.

Οι λόγοι για την αυξητική τάση στην εφαρμογή θεραπευτικών πρωτοκόλλων εξωσωματικής είναι πολλαπλοί. Τα ζευγάρια για κοινωνικούς και οικονομικούς λόγους σήμερα αναβάλλουν την τεκνοποίηση. Η έλλειψη ενημέρωσης και το γεγονός πώς θεωρούν ότι η σύλληψη θα συμβεί με φυσικό τρόπο οποτεδήποτε, τα οδηγεί τελικά να αναζητήσουν κάποια θεραπεία καθυστερημένα. Οι ενδείξεις για εξωσωματική έχουν επεκταθεί και περιλαμβάνουν πλέον την ωοθηκική ανεπάρκεια λόγω προχωρημένης ηλικίας και φυσικά την ανεξήγητη υπογονιμότητα…. Σε αυτές τις κατηγορίες παρατηρούνται αυξημένες εξωσωματικές καθώς οι ασθενείς επιθυμούν να εξαντλήσουν τα περιθώρια πριν αποδεχθούν την επιλογή δωρεάς ωαρίων.

Στην εποχή μας βλέπουμε κοινωνικές συμπεριφορές και απόψεις που αψηφούν τη βιολογική πραγματικότητα. Από τη μία πλευρά, για την επίτευξη προσωπικής αυτονομίας, οι νέες γυναίκες τώρα λαμβάνουν ηθελημένες αποφάσεις ώστε να παραμείνουν προσωρινά χωρίς παιδιά χάριν της επιδίωξης των εκπαιδευτικών τους στόχων, της επαγγελματικής τους καθιέρωσης και της ικανοποίησης προσωπικών τους φιλοδοξιών πριν από το γάμο και την οικογένεια.

Η επίτευξη αυτή συνήθως διαρκεί πολλά χρόνια, και συμπίπτει με την πιο γόνιμη περίοδο της ζωής τους. Από την άλλη πλευρά δεν θα πρέπει να ξεχνάμε πως οι σύγχρονες οικονομικές συνθήκες …υποχρεώνουν τις γυναίκες να εργάζονται ώστε να μπορούν να συνεισφέρουν στο σπίτι τους.. Έτσι η απόκτηση παιδιών για ποικίλους λόγους μετατίθεται χρονικά για τα περισσότερα ζευγάρια για μετά τα 40 έτη, χρόνια που αντιπροσωπεύουν την τελική έκπτωση στη φυσική γονιμότητα.

Συχνά υπάρχει και δυσκολία ανεύρεσης συντρόφου που θα μοιραστεί εξίσου το βάρος της ανατροφής των απογόνων, επιβαρύνοντας επί πλέον αυτή την επιδημία υπογονιμότητας.

Υπάρχει όμως και η εσφαλμένη παραδοχή ότι καθώς η κύηση συμβαίνει εύκολα σε νεότερες ηλικίες, το ίδιο συμβαίνει, ακόμη και σε μεγαλύτερες, ιδίως για τις γυναίκες, οι οποίες έχουν πετύχει σε όλες τις άλλες πτυχές της ζωής τους… Οι γυναίκες αυτές είναι γεμάτες από άρνηση όταν αναζητούν συμβουλές σχετικά με την αναπαραγωγή τους, καθώς μολονότι δεν είναι προχωρημένης ηλικίας, αναπαραγωγικά ισχύει το αντίθετο….

Και στο πίσω μέρος του μυαλού τους, υπάρχει πάντα η βεβαιότητα ότι με τη βοήθεια των αναπαραγωγικών τεχνολογιών η επίλυση αυτού του ζητήματος είναι σίγουρα δυνατή, περιορίζοντας ή απομακρύνοντάς τες ακόμη περισσότερο από την πραγματικότητα. Υπάρχει μία πραγματική άγνοια περί των ορίων που θέτει η φύση στην γονιμότητα. Mία παντελής άρνηση της βιολογικής πραγματικότητας καθώς υπάρχει η εσφαλμένη πεποίθηση ότι στη εποχή μας η ιατρική επιστήμη μπορεί να υποκαταστήσει την αδυναμία απόκτησης παιδιών με απόλυτη επιτυχία πάντοτε….

Η ιατρική μας πρόκληση είναι να ενημερώσουμε το πόσο σημαντικός περιοριστικός παράγοντας είναι η διάρκεια της γόνιμης περιόδου μίας γυναίκας, που παραμένει στα ίδια περίπου επίπεδα διαχρονικά λόγω γενετικών παραγόντων, να το αποσυνδέσουμε από την αυξανόμενη τάση μακροζωίας των τελευταίων ετών και να προσφέρουμε μία ρεαλιστική επιλογή αναπαραγωγικής λύσης. Τα παραπάνω επιβεβαιώνει πλήρως και έρευνα της MRB που δημοσιεύτηκε πρόσφατα και δείχνει το έλλειμα ενημέρωσης που υπάρχει.

MRB ΕΡΕΥΝΑ

*Ο Κωνσταντίνος Πάντος είναι γυναικολόγος, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, Γενικός Γραμματέας Ελληνικής Εταιρείας Αναπαραγωγικής Ιατρικής Επιστημονικός Διευθυντής Κλινικής ΓΕΝΕΣΙΣ Αθηνών.