Αδυνάτισμα: Το μέγεθος των λιποκυττάρων μετράει;

27-04-2017

Λιποκύτταρα ονομάζονται τα εξειδικευμένα κύτταρα του σώματος που χρησιμεύουν στην αποθήκευση του λίπους, συνήθως με τη μορφή τριγλυκεριδίων. Όταν κανείς σκέφτεται το βάρος του και πως θα χάσει τα επιπλέον κιλά, χωρίς να το αντιλαμβάνεται επιθυμεί να απαλλαγεί από το περιττό λίπος. Έχετε ποτέ αναρωτηθεί κατά πόσο είναι κάτι τέτοιο εφικτό;

Το μέγεθος και ο αριθμός μετρούν

Το 2008 δημοσιεύτηκε μία εξαιρετικά πρωτοποριακή για την εποχή της μελέτη. Σε αυτή η Σουηδή ερευνήτρια Kirsty Spalding διατύπωσε την άποψη πως οι ενήλικες διατηρούν τον ίδιο αριθμό λιποκυττάρων καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Ανεξαρτήτως από την αύξηση ή μείωση του σωματικού βάρους. Πιο συγκεκριμένα, μέχρι περίπου την ηλικία των 20 ετών τα λιποκύτταρα πολλαπλασιάζονται τόσο σε αριθμό, όσο και σε μέγεθος. Κατά την ενήλικη όμως ζωή, ο άνθρωπος είναι «προγραμματισμένος» από τη φύση να ζήσει με όσα λιποκύτταρα έχει αποκτήσει μέχρι εκείνη τη στιγμή. Πιο πρόσφατα στοιχεία έχουν δείξει πως εξαίρεση στον κανόνα αποτελεί η περίοδος της εγκυμοσύνης και η υπερβολική αύξηση του σωματικού βάρους, καταστάσεις κατά τις οποίες ο αριθμός των λιποκυττάρων εκτοξεύεται.

Γιατί το σώμα δεν «ξεφορτώνεται» τα λιποκύτταρα;

Το ανθρώπινο σώμα χρησιμοποιεί τα λιποκύτταρα ως την πλέον αποτελεσματική αποθήκη ενέργειας. Μόλις δημιουργηθεί η ανάγκη για να καλύψει τις ανάγκες του, ανατρέχει σε αυτά και μέσω πολύπλοκων βιοχημικών μονοπατιών «καίει» το λίπος. Συνεπώς ο οργανισμός διαφυλάσσει τα λιποκύτταρά του με στόχο να έχει πάντα «ρεζέρβα» καυσίμου. Την ίδια στιγμή τα ίδια τα λιποκύτταρα είναι ένα ζωντανό και πολύ δραστήριο όργανο του σώματος. Μέσω της έκκρισης δεκάδων ουσιών, γνωστές και ως ορμόνες του μεταβολισμού, ευνοούν την κατανάλωση θερμίδων και τη μετέπειτα αποθήκευσή τους με τη μορφή τριγλυκεριδίων. Θα λέγαμε πως τα λιποκύτταρα ενεργοποιούν κάθε μηχανισμό αυτοσυντήρησης προκειμένου να μην απαλλαγεί το σώμα από αυτά!

Στο σημείο αυτό είναι σημαντικό να τονισθεί πως πέραν της αποθήκευσης της ενέργειας, τα καλά λιπαρά της διατροφής παίζουν αναντικατάστατο ρόλο στην υγεία των κυττάρων του σώματος, αλλά και στην ρύθμιση των ερεθισμών, ή αλλιώς των φλεγμονών στο σώμα. Τα ωφέλιμα λιπαρά διαφοροποιούνται από τα τριγλυκερίδια των λιποκυττάρων που συνεισφέρουν στην αύξηση του σωματικού βάρους.

Πώς θα «αδειάσετε» τα λιποκύτταρα;

Όπως ήδη αναφέρθηκε, το σώμα να αδυνατεί να ξεφορτωθεί όλα τα λιποκύτταρα! Όμως μπορείτε να «αδειάσετε» το περιττό τους περιεχόμενο, αλλάζοντας τρόπο ζωής και διατροφής. Μερικές συμβουλές είναι:

  • Αποφύγετε επεξεργασμένους υδατάνθρακες (γλυκίσματα, ζύμες, ζάχαρα, αρτοσκευάσματα, αναψυκτικά) καθώς είναι η αγαπημένη τροφή των λιποκυττάρων.
  • Δώστε έμφαση σε φρέσκα τρόφιμα, όπως λαχανικά και φρούτα.
  • Ξεκλειδώστε τα λιποκύτταρά σας, χρησιμοποιώντας την ενέργεια που κρύβουν για να τροφοδοτήσετε τη φυσική σας δραστηριότητα. 
Ήβη Παπαϊωάννου, MS, RDN

Διαιτολόγος, Διατροφολόγος

Μέλος της Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτολογίας, ΗΠΑ

ivipapai@gmail.com
Βιβλιογραφία:

Spalding, K. L. et al. Nature advanced online publication, doi:10.1038/nature06902 (2008).