Βιταμίνη Κ: Το «ξεχασμένο» συστατικό για γερά οστά!

28-05-2018

Οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β συμβάλλουν στην υγεία των μαλλιών και του δέρματος. Η βιταμίνη C σας προστατεύει το χειμώνα. Η βιταμίνη Dθωρακίζει τα οστά και όχι μόνο. Ποιος είναι όμως ο ρόλος της βιταμίνης Κ;

Γιατί χρειάζεστε τη βιταμίνη Κ;

Στις αρχές του 1900 ο Γερμανός βιοχημικός Henrik Dam διεξήγαγε πειράματα με «συμπαθή» κοτόπουλα, προκειμένου να διαπιστώσει πως μία διατροφή χαμηλή σε λιπαρά επηρεάζει την υγεία τους. Σύντομα διαπίστωσε πως τα «αντικείμενα» της μελέτης του εμφανίζουν εσωτερική αιμορραγία. Η διαπίστωση αυτή οδήγησε σε μία σειρά διαδοχικών συμπερασμάτων που κατέληξαν στην «ανακάλυψη» της βιταμίνης Κ ως παράγοντα που συμμετέχει στην πήξη του αίματος. Με άλλα λόγια η βιταμίνη Kείναι εκείνη που θα βοηθήσει μία πληγή να «κλείσει». Επιπλέον, η βιταμίνη Κ δρα καταλυτικά για την υγεία της καρδιάς, και φυσικά για την υγεία των οστών όπως μπορείτε να δείτε και παρακάτω.

Που θα βρείτε τη βιταμίνη Κ;

Μπορεί να γίνεται αναφορά στο λόγο σε «μία» μόνο βιταμίνη, στην πραγματικότητα όμως πρόκειται για μία ολόκληρη οικογένεια βιταμινών με κοινά χαρακτηριστικά. Τα σημαντικότερα μέλη αυτής είναι η βιταμίνες Κ1 και Κ2.

  • Βιταμίνη Κ1:Θα τη βρείτε στα σκούρα πράσινα λαχανικά και κυρίως στο «ξενόφερτο» kale. Στην Ελληνική διατροφή, καλύτερες πηγές είναι το λάχανο, το μπρόκολο, τα αποξηραμένα δαμάσκηνα και λιγότερο το ακτινίδιο.
  • Βιταμίνη Κ2:Μοναδική καλή διατροφική πηγή της αποτελούν τα τυριά που προέρχονται από τη διαδικασία της ζύμωσης (φέτα, κασέρι, κεφαλοτύρι, γραβιέρα). Μικρή ποσότητα βιταμίνης Κ2 μπορεί να συνθέσει και το σώμα, από τους φιλικούς μικροοργανισμούς που ζουν στο έντερο. Επιπλέον, ένα πολύ μικρό ποσοστό της βιταμίνης Κ1 μετατρέπεται σε Κ2, χωρίς όμως να επαρκεί για την κάλυψη των ημερήσιων αναγκών.

Εμμηνόπαυση, οστεοπόρωση και βιταμίνη Κ

Τις τελευταίες δεκαετίες το ενδιαφέρον των ειδικών έχει τραβήξει η ικανότητα της βιταμίνης Κ να ενισχύει την οστική πυκνότητα σε γυναίκες κατά την εμμηνόπαυση, καθώς και η δυνατότητα πρόληψης καταγμάτων σε άτομα με οστεοπόρωση. Η βιταμίνη Κ τα «καταφέρνει» ενεργοποιώντας τη πρωτεΐνη οστεοκαλσίνη στα κύτταρα των οστών, η οποία είναι υπεύθυνη για τη δέσμευση ασβεστίου στο σκελετικό σύστημα. Δυστυχώς, εάν και το μέλλον προβλέπεται υποσχόμενο οι ειδικοί δεν έχουν ακόμα καταλήξει στη βέλτιστη μορφή της βιταμίνης Κ (Κ1 ή Κ2) και στους πληθυσμούς που ωφελεί (γυναίκες στην εμμηνόπαυση, πρόληψη οστεοπόρωσης κ.α.). Μία σύντομη σύνοψη των μέχρι σήμερα ευεργετικών επιδράσεων στην υγεία των οστών δείχνει πως:

  • Η βιταμίνη Κ1 βελτιώνει την οστική πυκνότητα κατά την εμμηνόπαυση σε υγιείς γυναίκες, αλλά όχι σε γυναίκες που ήδη έχουν αδύναμα οστά.
  • Η βιταμίνη Κ2 συμμετέχει στην αύξηση της οστεοκαλσίνης στο σώμα, και ενδέχεται να μειώνει τον κίνδυνο καταγμάτων.

Το σίγουρο είναι πως η βιταμίνη Κ παίζει σημαντικό ρόλο στην υγεία των οστών. Για να είστε σίγουροι πως καλύπτετε τις ανάγκες σας προσπαθήστε να καταναλώνετε κάθε ημέρα κάποιο τρόφιμο που την περιέχει. Αντικαταστήστε το μαρούλι με λάχανο στη σαλάτα σας, ετοιμάστε μίγμα ξηρών καρπών με αποξηραμένα δαμάσκηνα κομμένα σε μικρά κομμάτια για σνακ και ξεινήστε την ημέρα σας με ένα smoothieακτινίδιου. Φυσικά, μην ξεχάσετε τα «ώριμα» τυριά!

Εάν ακολουθείτε κάποια αντιπηκτική αγωγή, ζητείστε τη συμβουλή του γιατρού σας πριν αλλάξετε την προσλαμβανόμενη ημερήσια ποσότητα βιταμίνης Κ.

Ήβη Παπαϊωάννου, MS, RDN

Διαιτολόγος, Διατροφολόγος

Μέλος της Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτολογίας, ΗΠΑ

[email protected]
Βιβλιογραφία

Roberta Cosso & Alberto Falchetti (2016) Vitamin K and bone metabolism: the myth and the truth,Expert Review of Precision Medicine and Drug Development, 1:3, 301-317.

Guralp, Onur et al. Effects of vitamin K in postmenopausal women: Mini review Maturitas , Volume 77 , Issue 3 , 294 - 299

DiNicolantonio JJ, Bhutani J, O'Keefe JH The health benefits of vitamin K Open Heart 2015;2:e000300.