β- καροτένιο: Το διατροφικό αντηλιακό!

26-07-2019

Έχετε σκεφτεί πως η αντηλιακή προστασία ξεκινάει από τη διατροφή σας; Αναμφίβολα το δέρμα χρειάζεται εσωτερική προστασία για να είναι υγιές. Ένα από τα συστατικά που θα προστατεύσει το δέρμα σας από την ηλιακή ακτινοβολία είναι το β-καροτένιο

Τι είναι το β- καροτένιο;

Το β-καροτένιο είναι ένα φυτικό θρεπτικό συστατικό, που ανήκει στην ευρύτερη οικογένεια των καροτενοειδών. Άλλα γνωστά καροτενοειδή είναι το λυκοπένιο, η λουτεΐνη, η ζεαξανθίνη και η ασταξανθίνη. Το ανθρώπινο σώμα έχει την ιδιότητα να αξιοποιεί τα στοιχεία αυτά για να παράξει τη ρετινόλη, δηλαδή βιταμίνη Α. Η τελευταία είναι απαραίτητη στην υγεία των δερματικών κυττάρων, αλλά όχι μόνο. Η βιταμίνη Α έχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες, εξασφαλίζει την ενδυνάμωση του ανοσοποιητικού, αλλά και τη λειτουργία της όρασης. Δηλαδή, μεταξύ άλλων το β- καροτένειο σας βοηθά να βλέπετε καλύτερα το βράδυ!

Ποιες τροφές το περιέχουν;

Όπως το όνομά του προδίδει, σημαντικότερη πηγή του είναι τα καρότα. Επιπλέον εντοπίζεται στις κολοκύθες, τις γλυκοπατάτες, τις πιπεριές, τα βερίκοκα και τα νεκταρίνια. Παρότι το β-καροτένιο έχει έντονο πορτοκαλί χρώμα, θα το βρείτε σε σκούρα πράσινα λαχανικά όπως το σπανάκι, το μπρόκολο, το μαρούλι και ο αρακάς.

Ποιος είναι ο ρόλος του στην υγεία του δέρματος;

Το δέρμα αποτελεί το μεγαλύτερο όργανο του σώματος. Ο ρόλος του είναι να βάλλεται από παντού, για να προστατεύσει τα υπόλοιπα συστήματα το οργανισμού. Έτσι, οι εξωτερικές στιβάδες του δέρματος καλούνται να “αποκρούσουν” επιβαρυντικούς περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως οι τοξίνες και η ηλιακή ακτινοβολία. Το δύσκολο αυτό ρόλο έχει εν μέρει αναλάβει το β-καροτένιο, δρώντας αντιοξειδωτικά. Δηλαδή, όταν η UV ακτινοβολία ακουμπήσει το δέρμα, το β- καροτένιο “αυτοκαταστρέφεται”  για να προστατεύσει τα κύτταρα του σώματος.

Σε ό,τι αφορά την ποσότητα του β-καροτενίου που χρειάζεται να καταναλώσει κανείς για να εξασφαλίσει την απαραίτητη αντηλιακή προστασία, τα δεδομένα δεν είναι ακόμη σαφή. Οι περισσότεροι ειδικοί καταλήγουν στο συμπέρασμα, πως είναι απαραίτητη η πρόσληψη 30 μιλιγραμμαρίων (mg) ημερησίως, για τουλάχιστον 10 εβδομάδες. Η ποσότητα αυτή αντιστοιχεί σε περίπου 10 καρότα, και μειώνει την ερυθρότητα μετά την έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία. Βέβαια, ο συνδυασμός διαφορετικών καροτενοειδών ίσως είναι ακόμη πιο αποτελεσματικός. Γι αυτό τις εβδομάδες πριν τις διακοπές ενισχύστε τη φωτοπροστασία σας καταναλώνοντας πολλά πορτοκαλί, κόκκινα, κίτρινα και σκούρα πράσινα, λαχανικά και φρούτα!

Τοπική χρήση ή πρόσληψη από τη διατροφή;

Η υγεία του δέρματος ξεκινάει από μέσα! Όμως δεν φτάνουν όλα τα είδη της ηλιακής ακτινοβολίας στις εσωτερικές στιβάδες του δέρματος. Ενώ λοιπόν η UVA ακτινοβολία ταξιδεύει στα κατώτερα δερματικά κύτταρα, δεν συμβαίνει το ίδιο και με τη UVB. Η τελευταία αγγίζει τα επιφανειακά δερματικά κύτταρα, και δεν ταξιδεύει σημαντικά βαθύτερα.  Σε κάθε περίπτωση, η πρόληψη της ερυθρότητας θα πρέπει να γίνεται ολιστικά. Η ενισχυμένη με αντιοξειδωτικά διατροφή δεν μπορεί λειτουργικά να αντικαταστήσει την τοπική χρήση του αντηλιακού, αλλά ούτε και το αντίστροφο.

Φέτος το καλοκαίρι δοκιμάστε να δώσετε τροφή στο δέρμα σας πριν βγείτε στην παραλία, χωρίς να ξεχνάτε την απαραίτητη καθημερινή προστασία.

Ήβη Παπαϊωάννου, RDN, MS, MBA
Διαιτολόγος, Διατροφολόγος
Μέλος της Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτολογίας, ΗΠΑ
[email protected]
Βιβλιογραφία
Fernández-García E. Skin protection against UV light by dietary antioxidants. Food Funct. 2014 Sep;5(9):1994-2003. 
Stahl W, Sies H β-Carotene and other carotenoids in protection from sunlight. Am J Clin Nutr. 2012 Nov;96(5):1179S-84S. 
De Weerdt S. The edible skincare diet. Nature. 2018 Nov;563(7732):S94-S95.