«Το πτύειν εξαπλώνει τον θάνατο»

spanish flu
24-03-2020

 Η Ισπανική Γρίπη, θέμα έκθεσης στο Mütter Museum

 

Η πινακίδα που βρισκόταν παντού ανηρτημένη στις ΗΠΑ το 1918 και το 1919, την εποχή της έξαρσης της φονικής ισπανικής γρίπης, έγινε ο τίτλος μιας ιστορικής έκθεσης ντοκουμέντων για την πανδημία που αφάνισε εκατομμύρια ανά τον κόσμο. «Spit spreads death», έγραφε.

Το πτύειν εξαπλώνει τον θάνατο, ένα μήνυμα στην αγωνιώδη προσπάθεια να μειωθεί η επέκταση της γρίπης. Η έκθεση «Spit Spreads Death: The Influenza Pandemic of 1918-1919 in Philadelphia», η οποία εξελίσσεται έως το Φθινόπωρο του 2024 στο μουσείο ιατρικής ιστορίας Mütter της Φιλαδέλφειας των Ηνωμένων Πολιτειών. Στην έκθεση παρουσιάζονται διαφορετικές όψεις της πανδημίας της Iσπανικής Γρίπης που έπληξε την πόλη και ολόκληρο τον πλανήτη την περίοδο 1918-1919, και μόλυνε, σύμφωνα με εκτιμήσεις, το 1/3 του παγκόσμιου πληθυσμού, αφήνωντας  εκατομμύρια νεκρούς.

Η έκθεση

Η έκθεση αξιοποιεί την επιστήμη, την τέχνη και την ιστορία για να φέρει στο φως τις προσωπικές ιστορίες των θυμάτων, των ανθρώπων που άφησαν πίσω και του ιατρικού προσωπικού που φρόντιζε τους αρρώστους, σε μια από τις μεγαλύτερες κρίσεις που αντιμετώπισε η Φιλαδέλφεια τον 20ο αιώνα. Βασισμένη σε δεδομένα περίπου 20.000 πιστοποιητικών θανάτων εκείνων που πέθαναν από την «ισπανική γρίπη», η έκθεση, μέσω συμμετοχικής performance, φιλμ, αντικειμένων, φωτογραφιών και διαδραστικών στοιχειών (ψηφιακοί χάρτες) βοηθάει τον θεατή να οπτικοποιήσει τη διάδοση και την επίδραση της εν λόγω πανδημίας στην πόλη. Επιπλέον, στο πλαίσιο της έκθεσης διοργανώνονται ξεναγήσεις, διαλέξεις και διάφορες εκδηλώσεις με τη συνδρομή της τοπικής κοινότητας.

Στόχος της έκθεσης είναι να αποδώσει φόρο τιμής στα θύματα της πανδημίας και τις υπεράνθρωπες προσπάθειες που κατέβαλε το ιατρικό προσωπικό της πόλης για την αντιμετώπισή της. Επιπλέον επιχειρείται σύνδεση του γεγονότος με σύγχρονα ζητήματα δημόσιας υγείας, θέτοντας το ερώτημα τι θα μπορούσε να συμβεί σε περίπτωση μελλοντικής πανδημίας, μέσω της εξερεύνησης θεμάτων όπως η «φύση» μιας μολυσματικής ασθένειας, ο φόβος μετάδοσης της, η συμπόνια για τον συνάνθρωπο και η συμπεριφορά μιας κοινωνίας κάτω από συνθήκες υπερβολικού άγχους.

Η Ισπανική γρίπη στη Φιλαδέλφεια

Η Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ, στην οποία διοργανώνεται η έκθεση, χτυπήθηκε από την «ισπανική γρίπη» το καλοκαίρι του 1918. Καταλύτης για τη γρήγορη εξάπλωση της ασθένειας υπήρξε μια πατριωτική παρέλαση, η οποία πραγματοποιήθηκε στην πόλη στις 28 Σεπτεμβρίου 1918 με στόχο τη συγκέντρωση χρημάτων για τις αμερικάνικες στρατιωτικές επιχειρήσεις στα μέτωπα του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Μέσα σε έξι εβδομάδες ο αριθμός των θυμάτων είχε φτάσει τις 12.000 καθιστώντας τη Φιλαδέλφεια την αμερικάνικη πόλη με τα υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας από την πανδημία (πάνω από 20.000 νεκροί σε έξι μήνες).