Σκεφτείτε το ανθρώπινο σώμα σαν ένα μεγάλο εργοστάσιο. Αυτό επιτελεί ταυτόχρονα εκατομμύρια λειτουργίες οι οποίες σας κρατούν στη ζωή και σας βοηθούν να ανταπεξέρχεστε σε καθημερινές ή περισσότερο απαιτητικές καταστάσεις. Όμως όπως κάθε μονάδα παραγωγής, έτσι και το σώμα χρειάζεται να απομακρύνει οποιαδήποτε ουσία είναι περιττή ή επιβαρύνει την ύπαρξή του. Προς την τελευταία κατεύθυνση δουλεύουν η αντιοξείδωση και η αποτοξίνωση, δύο τόσο διαφορετικές διεργασίες με κοινό όμως σκοπό.
Αντί της οξείδωσης
Ο οργανισμός επιβαρύνεται καθημερινά από το στρες, τη διατροφή, τις καταχρήσεις, τη μόλυνση του περιβάλλοντος, την έντονη σωματική κόπωση και άλλα πολλά. Φαινομενικά οι καταστάσεις αυτές δεν έχουν κάποια επίδραση στο σώμα. Στην πραγματικότητα όμως επιβαρύνουν τον άνθρωπο με μόρια «ελευθέρων ριζών» που οδηγούν σε πρόωρη καταστροφή υγιών κυττάρων και σε ένα σύνολο εκφυλιστικών παθήσεων. Ο ρόλος των αντιοξειδωτικών μηχανισμών και ουσιών είναι να θυσιάζονται εκείνοι προκειμένου να προστατευτούν τα σωματικά κύτταρα και να ωφεληθεί η υγεία. Ένα από τα σημαντικότερα συστήματα αντιοξείδωσης που έχει εκ γενετής εγκατεστημένο το σώμα είναι εκείνο της γλουταθειόνης.
Από τις τοξίνες
Αποτοξίνωση είναι η διαδικασία απομάκρυνσης των τοξινών από τον οργανισμό. Οι τοξίνες αποτελούν τα παραπροϊόντα όλων των σωματικών λειτουργιών, της αναπνοής, των καταχρήσεων, της διατροφής και της χρήσης φαρμάκων. Ο σημαντικότερος «αποτοξινωτής» στο ανθρώπινο σώμα είναι το συκώτι. Το πολύτιμο αυτό όργανο ρουφά σαν σφουγγάρι κάθε βλαβερή ουσία που προκύπτει και την απομακρύνει άμεσα από το σώμα. «Δεύτερους» ρόλους στην αποτοξίνωση κρατούν τα νεφρά, το δέρμα, ακόμη και το αναπνευστικό σύστημα.
Αντιοξειδωτικά και αποτοξινωτικά συστατικά της διατροφής
Όπως αναφέρθηκε και νωρίτερα, το ανθρώπινο σώμα ξέρει να προφυλάσσει τον εαυτό του. Για το λόγο αυτό είναι εφοδιασμένο με εξαιρετικά αποτελεσματικούς μηχανισμούς τόσο αντιοξείδωσης όσο και αποτοξίνωσης. Επειδή όμως συχνά επέρχεται κορεσμός των μηχανισμών αυτών, τον ρόλο του «εξωτερικού συνεργάτη» παίζει η διατροφή. Η τελευταία αναλαμβάνει να εφοδιάσει τον οργανισμό με επιπλέον αντιοξιεδωτικά ή αποτοξινωτικά συστατικά σε περιόδους αυξημένων αναγκών. Στην κατηγορία των αντιοξειδωτικών συστατικών ανήκουν οι βιταμίνες και τα λοιπά φυτοθρεπτικά συστατικά των φρούτων, των λαχανικών, του κρασιού ή του τσαγιού. Από την άλλη μεριά αποτοξινωτική δράση θα λέγαμε πως κατά κύριο λόγο έχουν οι τροφές εκείνες που προστατεύουν το συκώτι. Σε αυτές ανήκουν η αγκινάρα, τα χόρτα και ο κουρκουμάς.
Αντιοξείδωση και αποτοξίνωση τελικά είναι δύο λειτουργίες τόσο διαφορετικές και αδιακρίτως σημαντικές!
Ήβη Παπαϊωάννου, MS, RDN
Διαιτολόγος, Διατροφολόγος
Μέλος της Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτολογίας, ΗΠΑ
