Εάν το παιδί σας στριφογυρίζει τα λαχανικά στο πιάτο του χωρίς να τα τρώει, τότε σίγουρα θα έχετε σκεφτεί πως την επόμενη φορά θα τα κρύψετε μέσα σε κάποιο άλλο φαγητό όπως η αγαπημένη του πίτσα. Αλλά είναι αυτή η μέθοδος σωστή;
Τα τελευταία χρόνια έχει επικρατήσει η άποψη πως εάν ένα παιδί αρνείται πεισματικά να φάει τα λαχανικά του τότε το καλύτερο που έχει να κάνει μία μητέρα είναι να τα «καμουφλάρει» μέσα σε φαγητά όπως μπιφτέκια, σάλτσες για μακαρόνια, κέικ κλπ. Μάλιστα μελέτες έχουν δείξει πως με τον τρόπο αυτό τα παιδιά καταναλώνουν διπλάσια ποσότητα λαχανικών μέσα στην ημέρα. Μέχρι εδώ όλα ακούγονται ιδανικά, υπάρχει όμως κάτι στην πρακτική αυτή που ίσως διαμορφώνει αρνητικά τις διατροφικές επιθυμίες των παιδιών.
Να κρύψω τα λαχανικά ή όχι; Παρά λοιπόν την επιτυχία που παρουσιάζει το παιχνίδι του «κρυφτού» που παίζουν τα παιδιά με τα λαχανικά, πολλοί ειδικοί υποστηρίζουν την αντίθετη άποψη. Τα παιδιά παρουσιάζουν αυτό που λέμε «νεοφοβία», δηλαδή φοβία στο να δοκιμάσουν κάτι νέο. Εάν λοιπόν δεν γνωρίζουν πως μέσα στο πιάτο τους «κρύβονται» λαχανικά που δίνουν ξεχωριστή γεύση στο φαγητό, τότε θα τα θεωρούν πάντα κάτι καινούριο και θα τα απορρίπτουν. Μάλιστα όταν ζητήθηκε από μαθητές να δοκιμάσουν μπισκότα σοκολάτας τα οποία περιείχαν λαχανικά, όπως ρεβίθια, και να τα συγκρίνουν με τα κλασσικά μπισκότα, φάνηκε να μην υπήρχαν διαφορές στην προτίμηση των παιδιών. Μεγάλο ποσοστό της παρατήρησης αυτής στηρίχτηκε στην παραδοχή πως τα παιδιά είχαν φάει ρεβίθια τουλάχιστον μία φορά τον περασμένο χρόνο, συνεπώς δεν ήταν ένα άγνωστο συστατικό γι αυτά. Μάθετε λοιπόν τα παιδιά σας από νωρίς να αγαπούν και να αναγνωρίζουν τη γεύση των λαχανικών, ακόμα και εάν χρειαστεί τη δική σας αμέριστη υπομονή και επιμονή.
Τα tips που ακολουθούν θα σας δώσουν μερικές ιδέες για το πως να βοηθήσετε τα παιδιά σας να εκτιμήσουν τα φρούτα και τα λαχανικά:
1. Μετατρέψτε την εβδομαδιαία επίσκεψη στο σούπερ μάρκετ σε μία μοναδική εμπειρία για τα παιδιά. Αφήστε τα να διαλέξουν μόνα τους τα λαχανικά που θέλουν να δοκιμάσου & συμφωνείστε πως κάθε εβδομάδα θα μαγειρεύετε και ένα καινούριο λαχανικό.
2. Αφήστε τους μικρούς σας σεφ να μπουν στην κουζίνα. Αφήστε τα μικρά σας να πιάσουν τα υλικά, να τα μυρίσουν και να παίξουν με αυτά. Στο τέλος ευχαριστήστε τα για τη βοήθειά τους και κάντε τα να αισθανθούν περήφανα.
3. Γίνετε εσείς το δικό τους πρότυπο. Μελέτες έχουν δείξει πως παιδιά τα οποία βλέπουν τους γονείς τους να τρώνε φρούτα και λαχανικά καταναλώνουν 1.5 φορές περισσότερα ζαρζαβατικά, από εκείνα των οποίων οι γονείς δεν είναι fan της τόσο θρεπτικής αυτής ομάδας τροφίμων. Μην ξεχνάτε πως τα οικογενειακά γεύματα είναι εξαιρετικά σημαντικά για την ψυχολογία των παιδιών και πως τελικά εσείς είστε το πιο ισχυρό πρότυπο που θέλουν να μοιάσουν και να μιμηθούν.
4. Σερβίρετε, δοκιμάστε, ξαναπροσπαθήστε. Μην απογοητευτείτε εάν το παιδί σας δεν δοκιμάσει από την πρώτη φορά το κουνουπίδι που βάλατε στο πιάτο του. Χρειάζεται περίπου 5 με 10 φορές για να μπει στον πειρασμό να γευτεί ένα καινούριο τρόφιμο. Μην βιάζεστε και σερβίρετε εναλλάξ το τρόφιμο αυτό με κάποιο λαχανικό το οποίο το παιδί αγαπάει. Μην προσπαθήσετε μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα να μάθετε το παιδί σας να τρώει όλα τα λαχανικά που βρίσκουμε στο μανάβη! Προχωρήστε σταδιακά και επιτρέψτε στο μικρό σας να συνηθίσει τις καινούριες γεύσεις.
5. Μην το κάνετε μεγάλο θέμα. Κάθε φορά που βάζετε ένα καινούριο λαχανικό στο πιάτο του παιδιού, συμπεριφερθείτε σαν να μην έχει αλλάξει κάτι. Εξάλλου τα λαχανικά πρέπει να καταλαμβάνουν το μισό μας πιάτο σε κάθε ηλικία της ζωής μας και είναι καλό το παιδί σας να συνηθίσει στην εικόνα αυτή του γεύματος του.
6. Μην ξεχνάτε τα λαχανικά που του αρέσουν. Σε όλα τα παιδιά αρέσει έστω και ένα λαχανικό, μην τα αποθαρρύνετε λοιπόν εάν δυσανασχετούν με τα υπόλοιπα. Αντιθέτως προσπαθήστε να περιλαμβάνετε το αγαπημένο του ζαρζαβατικό στα γεύματα. Θυμηθείτε επίσης πως οι προτιμήσεις των παιδιών μπορεί να αλλάζουν με γρήγορους ρυθμούς. Για παράδειγμα στα μικρότερα παιδιά φαίνεται πως αρέσει το μπρόκολο, συνήθεια την οποία αποβάλλουν όταν πάνε σχολείο ή έρχονται σε επαφή με συνομήλικούς τους.
7. Σερβίρετε με τρόπο παιχνιδιάρικο και γευστικό. Τοποθετείστε τα λαχανικά στο πιάτο του παιδιού με τρόπο δημιουργικό. Χρησιμοποιείστε κομμάτια από φρούτα και λαχανικά για αν σχηματίσει το πρόσωπο του δικού του super ήρωα.
8. Ντύστε τα λαχανικά με κάποιο dressing. Ένα να παιδί έχει 3 φορές περισσότερες πιθανότητες να δοκιμάσει ένα λαχανικό εάν αυτό συνοδεύεται από κάποιο dressing όπως γιαούρτι με μυρωδικά ή λίγη ketchup, κόκκινη σάλτσα ντομάτας, μαγιονέζα με χαμηλά λιπαρά κ.α.
9. Ιδανική επιλογή για snack. Η ώρα του snack είναι ίσως η καλύτερη στιγμή για να αγαπήσει το παιδί τα φρούτα και τα λαχανικά. Τα μικρά σας λατρεύουν να πιάνουν με τα χέρια τους και να παίζουν με το φαγητό, πόσο μάλλον όταν αυτό έχει τα χρώματα του ουράνιου τόξου όπως ακριβώς τα φρούτα και τα λαχανικά. Ετοιμάστε μία φρουτοσαλάτα και αφήστε το παιδί σας να εξερευνήσει το κάθε κομμάτι φρούτου!
10. Μεγαλώστε τα λαχανικά στην κουζίνα σας. Είναι πολύ σημαντικό για το παιδί σας να γνωρίζει από που έρχονται τα λαχανικά. Εάν δεν έχετε κήπο για να φυτέψετε φρούτα και λαχανικά, μπορείτε να το κάνετε στην κουζίνα τους σπιτιού σας φυτεύοντας μυρωδικά όπως ο βασιλικός.
Ήβη Παπαϊωάννου
Διαιτολόγος, Διατροφολόγος
Μέλος της Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτολογίας, ΗΠΑ
Πηγές:
1. Rattue, Petra. “Vegetables And Children – Openly Showing Them Is Better Than Hiding.” Medical News Today. MediLexicon, Intl., 2 Mar. 2012. Web.
http://www.medicalnewstoday.com/articles/242436.php
2. LaJeunesse, Sara. “Increasing Vegetable Intake By Hiding Vegetables In Children’s Foods.” Medical News Today. MediLexicon, Intl., 26 Jul. 2011. Web.
http://www.medicalnewstoday.com/releases/231738.php
3. Samantha J. Caton, Pam Blundell, Sara M. Ahern, Chandani Nekitsing, Annemarie Olsen, Per Møller, Helene Hausner, Eloïse Remy, Sophie Nicklaus, Claire Chabanet, Sylvie Issanchou, Marion M. Hetherington. Learning to Eat Vegetables in Early Life: The Role of Timing, Age and Individual Eating Traits. PLoS ONE, 2014; 9 (5): e97609 DOI: 10.1371/journal.pone.0097609
4. American Heart Association. (2010, December 1). “10 Tips To Get Your Kids To Eat Vegetables And Fruits.”
http://www.medicalnewstoday.com/releases/209733.php.
